Het aanleren van inhaleren bij patiënten met astma of COPD: kan het beter?

Bij de behandeling van patiënten met longaandoeningen zoals astma en COPD is er
een belangrijke rol weggelegd voor inhalatiemedicatie.
Inhalatietherapie heeft door de lokale werking het grote voordeel dat er kan
worden volstaan met een lagere dosering. De effectiviteit, in de zin van minder
klachten en verbetering van kwaliteit van leven, van deze medicatie is
voldoende aangetoond. Echter, een belangrijke voorwaarde voor de effectiviteit
van medicatie is het goed gebruik van medicatie. Hier is nog veel winst te
behalen. Het belang van een juiste inhalatietechniek bij de patiënt is reeds
bekend. De rol van inhalatie-instructie, de methode en de inhoud hiervan, wordt
op dit moment nog onderbelicht. Het gebruik van de recent ontwikkelde
patiëntenkaarten kan mogelijk een waardevolle bijdrage leveren aan het
optimaliseren van de inhalatietechniek bij patiënten met astma of COPD.
De resultaten van dit onderzoek kunnen bijdragen aan de optimalisatie van het
gebruik van inhalatiemedicatie en daarmee leiden tot een verbetering van de
zorg voor patiënten met een longaandoening

In dit onderzoek wordt de meerwaarde van het gebruik van patiëntenkaarten bij
de inhalatie-instructie van patiënten met astma en COPD geëvalueerd.

Het betreft een gerandomiseerd onderzoek waarbij patiënten at random worden
toegewezen aan de groep die de standaard inhalatie-instructie ontvangt (usual
care) of de groep waarbij patiëntenkaarten worden toegevoegd aan de standaard
inhalatie-instructie (usual care +). Op baseline zal de inhalatietechniek
volgens een standaard checklijst worden beoordeeld. Daarnaast vullen de
patiënten vragenlijsten in waarmee de klachten en controle van de
longaandoening, mogelijke door de patient ervaren bijwerkingen van
inhalatiemedicatie, de therapietrouw, de tevredenheid met de inhalator en
instructie en een eigen inschatting over correct medicatie gebruik. De
patiënten ontvangen vervolgens de inhalatie-instructie/inhalatie-instructie +
patiëntenkaart. Om het effect te meten zal na 6-8 weken de inhalatietechniek
opnieuw worden beoordeeld. Ook de vragenlijsten worden opnieuw ingevuld.

De interventie in de usual care groep zal bestaan uit de standaard inhalatie-instructie gegeven door een astma/COPD verpleegkundige. Hierbij wordt uitleg gegeven over de werking van de medicatie en wordt het juiste gebruik van de inhalator uitgelegd en geoefend. In de andere groep zal naast de standaard inhalatie-instructie de patiëntenkaart gebruikt worden ter ondersteuning van de instructie en krijgt de patiënt deze kaart als hulpmiddel mee naar huis.

Er is geen risico verbonden aan deelname aan deze studie. De belasting bestaat
voor patienten uit 2 bezoeken die zoveel mogelijk gecombineerd zullen worden
met reguliere bezoeken aan de poli longziekten. De twee bezoeken zullen elk
ongeveer 45 minuten tijd in beslag nemen (beoordeling inhalatie techniek,
inhalatie instructie en invullen vragenlijsten). De tijdsinvestering staat in
verhouding met de mogelijke voordelen die verwacht kunnen worden op het gebied
van inhalatietechniek en positieve gevolgen voor de werkzaamheid van de
medicatie.