De effectiviteit van Eye Movement Desensitization and Reprocessing op symptomen van een Post Traumatische Stress Stoornis bij personen met een licht verstandelijke beperking.

Personen met een licht verstandelijke beperking hebben een grotere kans om
traumatische ervaringen op te doen in vergelijking met personen zonder een
beperking. Door beperkingen in hun cognitieve en adaptieve vaardigheden is het
verwerken van levensgebeurtenissen moeilijker. We veronderstellen dat personen
met en licht verstandelijke beperking dan ook een groter risico lopen op het
ontwikkelen van een Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS) na het meemaken
van een traumatische gebeurtenis ((Focht-New, Barol, Faulkner & Pekala, 2008;
Mevissen, Didden & de Jongh, in press; Mevissen & De Jongh, 2010 Ryan, 1994;
Tsakanikos, Bouras, Costello & Holt, 2007). Professionals die werken met
personen met een licht verstandelijke beperking zijn zich hier niet altijd van
bewust en PTSS symptomen kunnen hierdoor verkeerd worden geïnterpreteerd als
symptomen die behoren bij een verstandelijke beperking, dan wel een gedrags
en/of andere psychische stoornis (Mevissen & de Jongh, 2010; Mevissen et al.,
in press; Turk et al., 2005). Om de zaken uitdagender te maken, is herkennen
van een persoon met een verstandelijke beperking voor professionals die niet
werken in de verstandelijk gehandicapten zorg zeer moeilijk( Neijemeijer et
al., 2013).
De laatste jaren groeit het bewustzijn dat personen met een verstandelijke
beperking oververtegenwoordigd zijn in de zorg (Neijemeijer et al., 2013). In
het forensisch psychiatrische werkveld worden prevalentiecijfers van 15 tot 25
% genoemd (Emmerik, 2001; RSJ, 2013). Bij een screening van 122 patiënten van
een Assertive Community Treatment in Rotterdam, werd er bij 85% een
verstandelijke beperking gevonden (Neijmeijer et al,.2013). Het niet herkennen
van een PTTS en/of verstandelijke beperking leidt tot onder diagnostiek en
onder behandeling. Niet behandelde PTSS is geassocieerd met toegenomen
lichamelijk klachten, psychiatrische stoornissen en suïcide risico. De impact
op het sociale, academische en beroepsmatig functioneren zal waarschijnlijk
aanzienlijk zijn (Alisic, Jongmans, van Wessel & Kleber 2011; Flannery, 1999).
Een onderzoek van Priebe et al (2009) toonde aan dat vele jaren na
blootstelling aan een traumatische gebeurtenis, personen met een PTSS hoge
zorgkosten hadden en een laag niveau van subjectief ervaren kwaliteit van leven.
Trauma focused cognitieve gedragstherapie en Eye Movement Desensitization and
Reprocessing (EMDR) zijn de twee therapieën die worden geadviseerd voor de
behandeling van PTSS. EMDR lijkt voor de behandeling van PTTS bij personen met
een licht verstandelijke beperking het meest aangewezen. Dit vanwege het non
verbale karakter en omdat er buiten de sessies om geen opdrachten zijn
(Mevissen, Didden & De Jongh, in press).
Er zijn weinig onderzoeken waar gekeken wordt naar de effecten van EMDR bij
personen met een licht verstandelijke beperking (Mevissen & De Jongh, 2010;
Gildenthorp, 2014; Mevissen et al., in press). Gildenthorp publiceerde in 2014
een overzichts artikel van onderzoeken die keken naar de effecten van EMDR bij
personen met een licht verstandelijke beperking. Ze vond 5 studies die allen
een case series design gebruikte (i.e., Mevissen et al., 2011a; Mevissen et
al., 2011b; Mevissen et al., 2012; Rodenburg et al., 2009; Barol & Seubert,
2010). De resultaten toonde dat EMDR een bruikbare en veelbelovende interventie
is voor de behandeling van PTSS bij personen met een licht verstandelijke
beperking.

Verkennende studies zullen opgevolgd moeten worden door meer gecontroleerde
studies-in termen van de interne validiteit- waardoor we nog sterkere
uitspraken kunnen doen over de effecten van EMDR op PTSS klachten bij personen
met een licht verstandelijke beperking.
Dit onderzoek heeft als primaire doel het bepalen van de effecten van EMDR op
Post Traumatische stress symptomen bij personen met licht verstandelijke
beperking. De hypothese is dat EMDR behandeling zal leiden tot een afname van
PTSS symptomen bij de deze doelgroep.
Een tweede hypothese is dat EMDR ook zal leiden tot een verbetering in het
algemeen functioneren en het verminderen van psychopathologie.

Het huidige onderzoek is een mutiple base line across subject design, waarbij
participanten at random worden toegewezen aan verschillende baseline (B)
lengtes (a-e). Wanneer patiënten kunnen deelnemen aan het onderzoek, zal de
start van het onderzoek plaats vinden in week 3-7 van de verschillende baseline
line lengtes. Onderzoeken vergelijkbaar met dit voorgestelde onderzoek hebben
dezelfde baseline lengtes (see de Bont, 2013; van der Linde & de Jongh, in
preparation). Aan elke baseline fase worden twee participanten at random
toegewezen. Participanten zullen wekenlijks gemeten worden voor de primaire
variabelen gedurende de baseline fase(B) , interventie fase (T) en na
behandelings fase (P). Secundaire variabelen zullen op drie momenten
(t1-t3)worden gemeten, voor de behandeling, na de behandeling en drie maanden
na de behandeling tijdens de folluw up (FU) (tabel 1).

Tabel 1 Planning van metingen

Baseline a : t1 BBB TTTTTTTTTTTTt2 PPPPPPP t3 FU
Baseline b : t1 BBBB TTTTTTTTTTTTt2 PPPPPP t3 FU
Baseline c : t1 BBBBB TTTTTTTTTTTTt2 PPPPP t3 FU
Baseline d : t1 BBBBBB TTTTTTTTTTTTt2 PPPP t3 FU
Baseline e : t1 BBBBBBB TTTTTTTTTTTTt2 PPP t3 FU

t1= baseline B= baseline 3-7 weeks T=treatment 12 weeks, P=post treatment 2-6
weeks, t2= post treatment measurement, t3 FU= follow up after 3 months.

Participanten zullen maximaal 12 sessie EMDR ontvangen. Als participanten klaar zijn met de behandeling kan er eerder gestopt worden. Voor verdere informatie verwijs ik naar de Engelse samenvatting.

Participanten zullen vragenlijsten invullen gedurende het onderzoek dit zal
naar schatting 400 minuten in 24 weken kosten, ongeveer 15 minuten per week.
Er zullen maximaal 12 sessie EMDR plaats vinden van 90 minuten. EMDR
behandelingen zitten in ons standaard behandelaanbod voor een PTSS van het
LVB-p circuit. De behandeling wordt dus ook gegeven aan patiënten die niet
deelnemen aan het onderzoek, dus kunnen niet opgevoerd worden als extra
belasting ten gevolge van het onderzoek.
Eerder onderzoek naar de effecten van EMDR bij personen met een PTSS en licht
verstandelijke beperking brengen geen risico's aan het licht. Mogelijk kunnen
participanten na een EMDR sessie tijdelijk wat meer PTTS symptomen ervaren, dit
is bekend van EMDR behandelingen.
Binnen het LVB-p circuit bestaat een wachtlijst van zes maanden voor EMDR
behandeling. Voor het uitvoeren van het onderzoek is door het management extra
tijd vrij gemaakt in de agenda van de EMDR therapeuten, waardoor participanten
ondanks de verschillende baseline lengtes eerder een behandeling krijgen dan
dat ze op de reguliere wachtlijst zouden staan. De therapeuten die
behandelingen zullen geven zijn allen ervaren therapeuten die langer dan 3 jaar
werkzaam zijn met deze doelgroep en hebben de basis en vervolg opleiding EMDR
genoten.
Binnen het LVB-p zijn wij gewend om systemisch te werken, waardoor wij er oog
voor zullen hebben dat er een steunsysteem is voor de cliënten ten tijde van de
behandeling. Is deze er niet dan zal een patiënt ook niet kunnen deelnemen aan
het onderzoek.
Daarnaast wil ik graag benadrukken dat ondanks dat er sprake is van licht
verstandelijke beperking alle participanten aan het onderzoek wilsbekwaam zijn
en daardoor ook instaat zijn om zelf de keus te maken om wel of niet deel te
nemen aan het onderzoek.