Veranderingen in metabolisme en inflammatoire werking van circulerende monocyten en vetweefsel-specifieke CD14+ cellen bij overgewicht en diabetes

De prevalentie van obesitas neemt wereldwijd epidemische vormen aan. Obesitas
leidt tot grotere vetcellen die een veranderde afgifte van hormonen en
ontstekingsfactoren hebben. Bovendien is obesitas geassocieerd met de
infiltratie van macrofagen in het vetweefsel, wat leidt tot toegenomen
ontsteking en tenslotte bijdraagt aan een stoornis in de lipiden en het
glucosemetabolisme. Echter is nog niet bekend hoe de vetweefselontsteking
precies ontstaat en hoe de ontsteking bijdraagt aan insulineresistentie.
Uit recent onderzoek blijkt dat de inflammatoire functie van macrofagen bepaald
wordt door haar metabole status en daardoor ook beïnvloed wordt door de
metabole omgeving van de cel. Onze hypothese is dat de verschillende
anatomische locaties van vetweefseldepots (visceraal versus subcutaan) een
verschillende metabole omgeving kennen waardoor de inflammatoire functie van
monocyten en macrofagen differentieel kan worden beïnvloedt. Naast verschillen
in anatomische localisatie zouden ook verschillen samenhangend met
voedingstoestand bepalend kunnen zijn voor de functie. Zo zou de metabole
omgeving van het vetweefsel bij mensen met overgewicht/insulineresistente (hoge
glucose, hypoxie, verhoogde vetzuren) ook kunnen leiden tot een verschuiving
van het metabolisme van macrofagen en daardoor kunnen bijdragen aan de
ontsteking die is geassocieerd met overgewicht.

In dit onderzoek zullen wij het metabolisme en de inflammatoire functie van
CD14+ cellen (monocyten en macrofagen) uit het bloed en uit de verschillende
vetweefseldepots met elkaar vergelijken en nagaan of er verschillen bestaan
tussen mensen met T2DM in vergelijking met mensen met en zonder overgewicht.

In dit observationele onderzoek worden het metabolisme en de functie van
monocyten en macrofagen in zowel visceraal als subcutaan vetweefsel vergeleken
in patiënten met overgewicht of T2DM en controles. Voor dit onderzoek worden
zowel mannen als vrouwen benaderd met een leeftijd tussen de 35 en 75 jaar, die
om andere redenen een buikoperatie moeten ondergaan zoals een cholecystectomie.
De verhouding mannen en vrouwen zullen gelijk verdeeld zijn tussen de drie
studie populaties. Tijdens de operatie zal er op de plek van de ingreep zowel
een stukje visceraal als subcutaan vet ter grootte van ongeveer 5 gram worden
afgenomen. Bovendien wordt er bloed afgenomen. Zowel uit het bloed als uit het
vetweefsel worden monocyten en macrofagen geisoleerd en verder verwerkt om
metabolisme, gen- en eiwitexpressie en functie (productie van cytokines) te
bepalen.

De belasting en het risico van deelname aan het onderzoek zijn minimaal. De
belasting van de personen die meedoen aan deze studie bestaat uit het afgeven
van 20 ml extra bloed. Omdat dit wordt afgenomen uit het lopende infuus is er
geen extra prik nodig. Er bestat een zeer kleine kans op het ontstaan van
bloedingen die kunnen ontstaan op de plek waar het vetweefsel wordt afgenomen.
In het geval dat er een bloeding ontstaat wordt dit direct verholpen door de
chirurg, analoog aan elke bloeding tijdens de operatie. Deze studie heeft
verder geen directe voordelen voor de deelnemers aan het onderzoek, maar de
resultaten kunnen bijdragen aan de opheldering van de rol van macrofagen en
vetweefselontsteking bij het ontstaan van T2DM.