Een onderzoek naar de opname, omzetting en uitscheiding (AME) van Somapacitan, een nieuw middel voor de behandeling van Groeihormoondeficiëntie, bij gezonde mannelijke vrijwilligers

Somapacitan is een nieuw onderzoeksmiddel dat mogelijk gebruikt kan worden bij
de behandeling van groeihormoondeficiëntie bij kinderen (GHD) en volwassenen
(AGHD). Een tekort aan groeihormoon (GH) in het lichaam vertraagt de groei en
de lichamelijke en mentale ontwikkeling bij kinderen. Bij volwassenen leidt een
tekort aan GH tot een toename van de hoeveelheid lichaamsvet, een afname in de
botdichtheid en de spiermassa en een vergrote kans op hart- en vaatziekten. Het
onderzoeksmiddel is een gemodificeerd menselijk GH dat is aangepast om de duur
van de werking te verlengen waardoor het middel minder vaak moet worden
toegediend. Toediening van GH in de huidige behandeling van GHD en AGHD moet
dagelijks door een injectie onder de huid (subcutaan, sc). Somapacitin bevindt
zich in de ontwikkelingsfase en is niet geregistreerd als geneesmiddel, maar is
al eerder aan mensen toegediend.

Het doel van het onderzoek is na te gaan hoe snel en in hoeverre somapacitan in
het lichaam wordt opgenomen, omgezet en uitgescheiden (dit wordt
farmacokinetiek genoemd). Somapacitan is gemerkt met tritium (3H, een
radioactieve isotoop van waterstof) en is dus radioactief. Zodoende is het
mogelijk om somapacitan te volgen in bloed, urine, ontlasting en uitgeademde
lucht. Ook zal worden onderzocht hoe somapacitan wordt verdragen.

Tijdens de eerste periode zal de vrijwilliger gedurende 16 dagen (15 nachten)
in het klinisch onderzoekscentrum in Groningen, locatie Martiniziekenhuis,
verblijven.

De verdere deelname aan het onderzoek is afhankelijk van de hoeveelheid
radioactiviteit die aan het eind van het onderzoek (Dag 15) nog in de urine en
ontlasting aanwezig is. De hoeveelheid radioactiviteit in urine en ontlasting
wordt vanaf Dag 13 dagelijks gemeten. De vrijwilliger dient er rekening mee te
houden dat indien de hoeveelheid radioactiviteit op Dag 15 nog steeds boven de
vooraf vastgestelde grenswaarden ligt, er maximaal 3 extra perioden van 24 uur
worden ingepland voor het verzamelen van urine en ontlasting tot de hoeveelheid
radioactiviteit onder de vooraf vastgestelde grenswaarden ligt.

Deze 24-uurs perioden zijn op Dag 21-22, 28-29 en 35-36, de vrijwilliger wordt
in het klinisch onderzoekscentrum verwacht om 11:00 uur in de ochtend op Dag
21, 28 en 35 en de vrijwilliger kan weer vertrekken na het verzamelinterval van
24 uur. Zodra de gegevens beschikbaar zijn wordt de vrijwilliger geïnformeerd
of hij nog terug moet komen voor verdere 24-uurs perioden.

Tijdens het onderzoek krijgt de vrijwilliger radioactief gemerkt somapacitan
toegediend als een sc injectie.

De vrijwilliger krijgt een enkelvoudige dosering van 6 mg van het radioactief gemerkt somapacitan toegediend als een sc injectie.

De veiligheid van somapacitan is onderzocht in vier afgeronde onderzoeken in
gezonde vrijwilligers en in volwassenen en kinderen met (A)GHD. De deelnemers
kregen enkele en meervoudige toedieningen van het onderzoeksmiddel. Over het
algemeen werd het onderzoeksmiddel goed verdragen en de meeste bijwerkingen
waren mild.

De verwachtte bijwerkingen waren toegenomen lichaamsgewicht, vermoeidheid,
toegenomen bloedsuikerspiegel, oedeem (vochtophoping), zwakheid, hoofdpijn en
tintelingen (paresthesie), maar sommige deelnemers hadden geen bijwerkingen.
Subcutane toediening van somapacitan kan, zoals bij elk injectie van een
medicijn, leiden tot lokale bijwerkingen zoals roodheid, zwelling, jeuk en
gevoeligheid van de huid op de plaats van de injectie. In de vier afgeronde
onderzoeken waren de reacties op de plaats van de injectie mild en van
voorbijgaande aard.

Over het geheel genomen is de veiligheid van somapacitan tot dusverre
vergelijkbaar met de bestaande GH producten voor dagelijks gebruik zoals
Norditropin®. De veiligheid van Norditropin® is bewezen door de resultaten van
klinische onderzoeken en het wereldwijde gebruik na goedkeuring zoals
beschreven in de bijsluiter van Norditropin®Flexpro®. De meest vorkomende
bijwerkingen zijn opzwellen van de ledematen (perifeer oedeem), hoofdpijn,
paresthesie (onprettig prikkelend, tintelend of brandend gevoel),
gewrichtspijn, stijfheid van de gewrichten en spierpijn.

Door het onderzoeksmiddel zouden antilichamen tegen GH kunnen worden gevormd.
Dit is eerder met andere eiwit hormonen zoals menselijk GH waargenomen. De
vorming van antilichamen kan de werking van de behandeling hinderen. In gezonde
vrijwilligers en in volwassenen en kinderen met (A)GHD die het onderzoeksmiddel
toegediend hebben gekregen zijn echter geen antilichamen waargenomen.

In zeldzame gevallen kan de injectie van een onderzoeksmiddel gebaseerd op een
eiwit, zoals somapacitan en andere ingrediënten, lokale of algemene allergische
reacties veroorzaken. Algemene reacties kunnen bijvoorbeeld plotselinge
problemen met de ademhaling, misselijkheid en braken, snelle hartslag of
duizeligheid veroorzaken. Als u een van deze reacties heeft moet u dit direct
melden bij de onderzoeksarts of het betrokken personeel melden. In gezonde
vrijwilligers en in volwassenen en kinderen met (A)GHD die het onderzoeksmiddel
toegediend hebben gekregen zijn geen allergische reacties die veroorzaakt
werden door het onderzoeksmiddel waargenomen.

Om bloedmonsters af te nemen moet een ader aangeprikt worden. Dit kan soms
leiden tot een ongemakkelijk gevoel, blauwe plekken, bloeding of zwelling op de
plaats waar de naald geprikt is. Er bestaat ook een erg klein risico op
infecties op de plaats waar de ader is aangeprikt.

In dit onderzoek wordt radioactief gemerkt somapacitan gebruikt. De hoeveelheid
radioactiviteit zal ongeveer 20 MBq zijn (MBq = megaBecquerel, een maat voor de
hoeveelheid radioactiviteit in het onderzoeksmiddel). De gemiddelde
stralingsbelasting ten gevolge van natuurlijke bronnen in Nederland is ongeveer
2 mSv per jaar (mSv = milliSievert, dit is de eenheid waarin de belasting voor
het menselijk lichaam wordt uitgedrukt; dus het effect op het menselijk lichaam
van de hoeveelheid toegediende straling). De extra belasting in dit onderzoek
door de toediening van ongeveer 20 MBq radioactief gemerkt somapacitan is
berekend op 0.5 mSv. Dit is ongeveer 25% van de gemiddelde jaarlijkse
stralingsbelasting.