Internet-gebaseerde vestibulaire revalidatie voor duizelige ouderen: is het effectief? Een enkelblinde, drie-armige, gerandomiseerde trial in de huisartsenpraktijk

Duizeligheid is een veelvoorkomende aandoening onder oudere volwassenen. De
meeste duizelige patiënten worden behandeld door de huisarts, meestal door
middel van geruststelling en symptomatische medicatie. Vestibulaire revalidatie
(VR) is een veilig en effectieve behandeling voor perifere aandoeningen van het
evenwichtsorgaan. De behandeling bestaat uit verscheidene lichamelijke
oefeningen die als doel hebben om compensatie door het centrale zenuwstelsel
voor vestibulaire dysfunctie te bewerkstelligen. Ondanks het bestaande
wetenschappelijke bewijs voor de effectiviteit van VR maakt het merendeel van
de Nederlandse huisartsen nooit gebruik van deze behandeling.

In deze studie willen we de klinische effectiviteit en de kosteneffectiviteit
onderzoeken van een online VR interventie, zowel met als zonder begeleiding van
een fysiotherapeut, voor oudere duizelige patiënten in de huisartsenpraktijk.
Daarnaast willen we factoren identificeren die een succesvolle behandeling van
online VR bij oudere duizelige patiënten kunnen voorspellen, en willen we de
ervaringen van patiënten die de behandeling hebben ondergaan nader onderzoeken.
Het doel van onderzoek naar deze ervaringen is om zicht te krijgen op de
percepties van patiënten over de waarde, gebruiksvriendelijkheid, uiterlijk en
praktische barrières van het gebruik van de interventie.

We zullen een enkelblind, gerandomiseerd onderzoek met 3 verschillende
behandelarmen uitvoeren onder patiënten van 50 jaar of ouder, die zich
presenteren met duizeligheidsklachten in de huisartsenpraktijk. In deze studie
zullen we de klinische- en kosteneffectiviteit onderzoeken van een online VR
interventie. Gedurende een follow-up periode van 6 maanden zullen drie
verschillende behandelarmen met elkaar vergeleken worden: een op zichzelf
staande online VR interventie, een online VR interventie met
fysiotherapeutische ondersteuning en de gebruikelijke zorg. Bij randomisatie
worden patiënten gestratificeerd naar ernst van duizeligheidsklachten. Deze op
zichzelf staande online VR interventie is eerder uitgebreid onderzocht in het
Verenigd Koninkrijk, hierbij bleek de interventie veilig en effectief bleek te
zien. Onze studie zal gebruik maken van een Nederlandse vertaling van deze
interventie en zal plaatsvinden met samenwerking van de Britse onderzoekers.
Hiernaast zullen wij een predictiestudie uitvoeren om voorspellers van
succesvolle behandeling te identificeren. Tenslotte, zullen wij een
kwalitatieve studie opzetten onder een willekeurige groep van 20-30 duizelige
patiënten die de VR interventie (met of zonder fysiotherapeutische
ondersteuning) hebben ondergaan. Semigestructureerde interviews zullen worden
gericht om de ervaringen van patiënten met de Nederlandse online VR interventie
in kaart te brengen.

Patiënten in de 1e behandelarm zullen een op zichzelf staande online VR interventie ondergaan. Deze interventie duurt in totaal 6 weken, welke zijn opgedeeld in 6 wekelijkse online sessies. In elke sessie ontvangen patiënten een geïndividualiseerde serie oefeningen. Patiënten worden gedurende de interventieperiode gevraagd om 2x 10 minuten per dag de oefeningen uit te voeren. In de volgende online sessie wordt patienten gevraagd feedback te geven over de uitvoering van de oefeningen. Door middel van deze feedback creëert de interventie een specifieke nieuwe serie oefeningen voor de patiënt om die week uit te voeren. De interventie is een Nederlandse vertaling van een Britse interventie die bewezen veilig en effectief is. Patiënten in de 2e behandelarm zullen dezelfde online VR behandeling krijgen die hierboven beschreven staat, daarnaast zullen zij 2 sessies krijgen met een getrainde fysiotherapeut die verdere uitleg kan geven en een aantal van de oefeningen samen met de patiënt kan uitvoeren. Zowel patiënten in de 1e als de 2e behandelarm zal geen huisartsenzorg onthouden worden. Patiënten in de 3e behandelarm zullen uitsluitend de gebruikelijke zorg van hun huisarts ontvangen, overeenkomstig met de NHG standaard duizeligheid.

Alle patiënten worden gevraagd om een vragenlijst in te vullen bij de start van
de studie, na 3 maanden en na 6 maanden. De benodigde tijd om deze
vragenlijsten in te vullen bedraagt gemiddeld 35 minuten per lijst. De data van
de studie zal online verzameld worden met gebruik van de software van
LifeGuide. Door middel van Lifeguide zijn reeds tientallen succesvolle online
interventies uitgevoerd, de resultaten zijn gepubliceerd in toonaangevende
wetenschappelijke tijdschriften. Lifeguide is bewezen veilig en betrouwbaar,
privacy instellingen zorgen ervoor dat alle onderzoeksdata gecodeerd wordt en
alleen toegankelijk is voor het onderzoeksteam. Patiënten in de 1e en 2e
behandelarm (n=200) worden gevraagd om 2x per dag 10 minuten lang lichamelijke
oefeningen uit te voeren (hoofdschudden, hoofdschudden met gesloten ogen;
hoofdschudden en staren; knikken; knikken met gesloten ogen; knikken en
staren). Daarnaast moeten ze invoeren hoe duizelig ze hier van werden, met
behulp van deze gegevens bedenkt de online interventie een individuele serie
oefeningen voor de deelnemer. Patiënten moeten hiervoor elke week 1x inloggen
in Lifeguide gedurende de 6-weekse interventie. Patiënten in de 2e behandelarm
zullen daarnaast een 45-minuut durende sessie met een fysiotherapeut ondergaan
in week 1 en week 3 van de interventie. Een kleine groep patiënten van de 1e
(n=10-15) en 2e (n=10-15) behandelarm zal gevraagd worden om een
semigestructureerd interview te ondergaan. Alle 300 patiënten zullen
gebruikelijke huisartsenzorg ontvangen, er zal deze patiënten geen enkele
standaard zorg ontzegd worden. Er zijn geen ernstige medische risico*s voor de
deelnemers in deze studie. Bij eerdere online VR behandelingen zijn geen
ernstige schadelijke neveneffecten opgetreden. Online VR kan beschouwd worden
als een veilige behandeling voor de populatie in onze studie. De experimentele
behandelgroep (behandelarm 1 en 2) heeft mogelijk baat bij de behandeling door
een vermindering van de duizeligheidsklachten in ernst en frequentie. Na afloop
van de follow-up periode zullen patienten in de controle groep (behandelarm 3)
ook toegang krijgen tot de online VR behandeling zodat zij ook mogelijk baat
kunnen hebben bij de behandeling.