Recessieve Dystrofische Epidermolysis Bullosa: Een klinische observationele beoordeling van het (binnen)oog.

Collageen type VII is een ankereiwit dat voorkomt in gezonde personen. Het is
vooral bekend binnen de dermatologie: Collageen type VII houdt de weefsellagen
van de huid als een soort klittenband aan elkaar. In pathologische situaties
kan deze ankerfunctie afwijkend zijn. Bij dystrofische epidermolysis bullosa
(DEB) is beschikbaarheid van functioneel collageen type VII sterk verlaagd, met
name bij de recessieve vorm (RDEB). Dit uit zich in uitgebreide blaarvorming
van huid en mucosa bij geringe wrijving. Deze blaarvorming leidt tot herhaalde
littekenvorming die op zijn beurt een afname van levenskwaliteit veroorzaakt,
onder andere door deformerende contracturen. Veel patiënten overlijden voor hun
35e levensjaar aan complicaties van RDEB, zoals huidkanker en infecties
(sepsis).

Het is bekend dat collageen type VII aan het oppervlak van humane ogen
(hoornvlies en bindvlies) voorkomt. Bij RDEB patiënten kan dit leiden tot
littekenvorming en verminderde gezichtsscherpte. Mogelijk kan dit ook leiden
tot veranderingen in de vorm van het hoornvlies. Recentelijk is collageen type
VII ook intraoculair beschreven op verschillende locaties, en opvallend veel op
plaatsen die aan mechanische krachten blootstaan (ophangsysteem van de lens) en
in retinale bloedvaten. We veronderstellen dat bij RDEB patiënten de geringe
expressie van functioneel Col VII zich zou kunnen vertalen in intraoculaire
afwijkingen. De huidige studie wil een tweetal hypothesen toetsen:
1. RDEB is geassocieerd met vormveranderingen van de cornea (keratoconus)
2. RDEB is geassocieerd met intraoculaire pathologie die wijst op een
verminderde verankering van weefsels aan elkaar.

De functionele betekenis van eiwitten wordt vaak het meest duidelijk in die
situaties waarin ze ontbreken. Daarom veronderstellen we dat -indien collageen
VII essentieel is voor de vorm van het hoornvlies en de verankering van
intraoculaire structuren- dit zou moeten blijken uit een studie in de RDEB
patiëntengroep, een patiëntengroep bij wie de hoeveelheid functioneel collageen
VII het laagst is. Indien we evidente (intra)oculaire pathologie vinden, dan
zouden we de studie willen uitbreiden naar patiëntengroepen met mildere Col VII
deficiënties. Mochten we geen evidente intraoculaire pathologie vinden, dan
veronderstellen we dat de afwezigheid van Col VII gecompenseerd wordt via
andere eiwitten. Een dergelijke bevinding zou richtinggevend kunnen zijn voor
fundamenteel vervolgonderzoek naar ankereiwitten.

1. Dystrophic epidermolysis bullosa: pathogenesis and clinical features.
Bruckner-Tuderman L, Dermatologic clinics 28(1) 2010-1;1558-0520
2. Review of ophthalmic findings in 204 patients with epidermolysis bullosa.
Lin AN, et al. American journal of ophthalmology 118(3) 1994-9; 1879-1891
3. Type VII Collagen Expression in the Human Vitreoretinal Interface, Corpora
Amylacea and Inner Retinal Layers. Wullink B, PLoS ONE 10(12), 1932-6203.
4. Collagen distribution in the human vitreoretinal interface. Ponsioen Th L,
et al. Investigative Ophthalmology and Visual Science 49(9) 2008-9; 0146-0404
5. Collagens and proteoglycans of the cornea: importance in transparency and
visual disorders. Massoudi D, et al. Cell and Tissue Research 2015-7;
0302-766X. DOI 10.1007/s00441-015-2233-5.

Primary: In kaart brengen van eventuele (sub)klinische corneale en
intraoculaire pathologie bij patiënten met recessieve dystrofische
epidermolysis bullosa (RDEB).

Het primaire doel is eventuele (sub)klinische corneale en intraoculaire
afwijkingen vaststellen. Daaruit kan worden opgemaakt wat de functie van Col
VII zou kunnen zijn. We verwachten dat er vooral afwijkingen kunnen bestaan in
gebieden waar immunohistologisch de concentratie van Col VII in de gezonde
populatie het hoogst is. Dit is in gebieden waar weefsels onder relatief grote
mechanische belasting staan. Met name het accommodatiesysteem en
basaalmembranen bevatten bij deze microscopische onderzoeken hogere
concentraties Col VII.

Dit is een *consecutive clinical case series, in an explorative/descriptive
study design (no cause & effect)*

Er zitten geen risico's aan deelname. Bij ongemak tijdens het onderzoek is
aanleiding tot staken van verdere deelname. Dit heeft geen gevolgen voor
reguliere behandelingen in het UMCG. Voor het onderzoek is het niet
noodzakelijk dat er kinderen of wilsonbekwame deelnemers meedoen, maar gezien
de zeldzaamheid van RDEB en de noodzaak zoveel mogelijk deelnemers te
includeren, worden deze twee groepen niet a priori uitgesloten van deelname.