Ontwikkeling van aandrijftechniek van het hoepelrolstoelrijden in de context van schouderoverbelasting en dagelijkse activiteiten tijdens de dwarslaesierevalidatie: een pilotstudie*

Rolstoel afhankelijkheid is een gevolg van ziekte of lichamelijk letsel die het
vermogen om te lopen onomkeerbaar verslechtert. Handbewogen rolstoelaandrijving
biedt de vrijheid van mobiliteit, maar draagt ook bij aan letsel door
schouderoverbelasting en pijn die mogelijk kan leiden tot een inactieve
levensstijl. Er wordt verondersteld dat een goede aandrijftechniek helpt om
schouderbelasting tijdens het rolstoelrijden te minimaliseren. Evidence-based
richtlijnen voor de protocollen die de motor leerproces zouden verbeteren en
het risico op letsel zouden minimaliseren ontbreken, aangezien het leerproces
van rolstoelrijden in de vroege stadia van de revalidatie onbekend zijn.

Om het natuurlijke motorisch leren van een handbewogen rolstoeltechniek tijdens
de reguliere zorg in een Nederlands dwarslaesie revalidatiecentrum te monitoren
en te omschrijven. Motorisch leren is geoperationaliseerd als verandering in de
mechanische efficiency, propulsietechniek en het niveau van rolstoel
gerelateerde vaardigheden.

Prospectieve longitudinale cohort pilot-studie om het leerproces van 15
rolstoel-afhankelijke deelnemers met een recente dwarslaesie te bepalen.
Daarnaast zal 15 ervaren rolstoelgebruikers met een chronische dwarslaesie
worden getest en vergeleken met de eerste groep. Er wordt gekozen om die beide
groepen te includeren met het doel om de uitkomsten van het motorisch
leerproces op de korte en de lange termijn met elkaar te vergelijken tussen de
ervaren en de onervaren rolstoelgebruikers.

Tijdens de gebruikelijke zorg zullen de longitudinale cohort studie patienten(N
= 15) deelnemen aan een total van 8 metingen. De eerste zes metingen zullen een
keer per week plaatsvinden, gedurende de eerste 6 weken van de in-patient
actieve revalidatie. De laatste twee metingen zullen plaastvinden bij het
ontslag en kort na ontslag uit het revalidatiecentrum. Deze laatste meting zal
plaatsvinden bij het Centrum voor Bewegingswetenschappen in Groningen. De
cross-sectionele deelnemers (N = 15) zullen worden gevraagd om naar het
revalidatiecentrum te komen voor één meting en naar het Centrum voor
Bewegingswetenschappen te komen voor één meting. Op beide laboratorium locaties
(revalidatiecentrum Beatrixoord en het Centrum voor Bewegingswetenschappen lab)
is er tijdens het testen een procedure beschikbaar in geval van een
noodsituatie. De in dit protocol voorgestelde testbatterij werd ook gebruikt in
eerdere projecten op zeer soortgelijke groepen van deelnemers en er waren geen
bijwerkingen gemeld. De risico's tijdens de testsessies zijn relatief laag als
gevolg van een grondige screening door de revalidatiearts voorafgaand aan
deelname en door veiligheidsmaatregelen tijdens het testen. Het testen zelf
brengt een laag risico met zich mee, omdat de activiteiten van de deelnemer
vergelijkbaar zijn met de normale dagelijkse activiteiten tijdens de
gebruikelijke zorg in het revalidatiecentrum. De verwachte gunstige effecten,
inclusief een beter toezicht op de rolstoel motorisch leerproces en het
verkrijgen van informatie die nodig is om de evidence-based richtlijnen te
bouwen, in combinatie met de beperkte risico's zijn een duidelijke
rechtvaardiging van de voorgestelde studie.