Vordert MS grijze stof atrofie sneller in gebieden met meer schade in de verbonden witte stof?

Het is momenteel nog onduidelijk of en hoe de grijze stof van het brein in
multipele sclerose (MS) is gerelateerd aan pathologische veranderingen in de
witte stof. Deze kennis is van belang om te kunnen bepalen of de huidige
behandelingsmogelijkheden gericht op het neurodegeneratieve component van MS
een primair ziekteproces aanpakken, of slechts secundaire symptomen behandelen.
Atrofie van de verbonden (sub)corticale grijze stof (= de verandering van het
volume van diepe grijze stof structuren en de verandering van de corticale
dikte van corticale grijze stof regionen) kan dus gerelateerd worden aan de
locatie en hoeveelheid van witte stof schade. Wij zullen lokale snelheden van
atrofie in verscheidene corticale en subcorticale grijze stof gebieden
analyseren in vroege relapsing-remitting MS (RRMS) patiënten op drie
tijdspunten (start, follow-up 1 [baseline + 1 jaar ± 3 maanden] en follow-up 2
[follow-up 1 + 1 jaar ± 3 maanden]) om te bepalen of de snelheid van grijze
stof atrofie in een bepaalde regio is gerelateerd aan de hoeveelheid al
bestaande schade van de witte stof. Op deze manier levert dit project
waardevolle, longitudinale data over RRMS patiënten om de relaties tussen witte
stof pathologie en grijze stof atrofie in vroege patiënten beter te kunnen
begrijpen.

Het doel van het onderzoek is te bepalen of schade in de corticale en/of
subcorticale (diepe) grijze stof in patiënten groter wordt naarmate deze is
verbonden aan witte stof banen met meer schade (groter volume van lesies, meer
schade in de lesies of meer schade in normal-appearing witte stof). Daarbij
willen we bepalen of een grotere toename van witte stof schade over het eerste
jaar voorspellend is voor de snelheid van grijze stof atrofie in het tweede
jaar.
Verder willen we bepalen of de structurele veranderingen in vroege RRMS
patiënten effect hebben op de functionaliteit van het brein, door te kijken
naar functionele connectiviteit en naar verschillende klinische parameters.

De studie zoals hier voorgesteld is een follow-up studie waarin snelheden van
grijze stof atrofie en de veranderingen van witte stof schade worden
gekwantificeerd over twee opeenvolgende jaren. Hiervoor worden 40 vroege RRMS
patiënten en 15 gezonde controlepersonen geïncludeerd, met inachtneming van de
inclusie- en exclusiecriteria. Bij de start van het onderzoek, follow-up 1 en
follow-up 2 worden MRI metingen gedaan waarbij gekeken wordt naar breinvolume,
functionele connectiviteit, hoeveelheid lesies, schade aan de banen en
integriteit van de witte stof. Verder worden klinische parameters gemeten om de
structurele metingen van de MRI te relateren aan functionaliteit.
Op ieder tijdspunt worden metingen van grijze stof atrofie, witte stof schade
en functionaliteit gedaan. Per tijdspunt wordt de hoeveelheid grijze stof
atrofie gerelateerd aan de hoeveelheid witte stof schade om witte stof banen
verbonden aan iedere grijze stof regio te identificeren en de schade daarin te
kwantificeren, wat verder wordt gerelateerd aan functionele parameters. Over de
achtervolgen tijdspunten worden de gemeten snelheden van grijze stof atrofie
vergeleken tussen patiënten met veel witte stof schade enerzijds en patiënten
met weinig witte stof schade anderzijds, zodat bepaald kan worden of de
snelheid van grijze stof atrofie voorspellend is voor latere schade in de
verbonden witte stof, en/of vice versa.

Er zijn geen risico*s geassocieerd met MRI metingen en geen direct voordeel is
verwacht voor de patiënten