Pilot studie: Biomarkers voor de diagnose van neutrofiel allergisch astma

Ongeveer 10% van alle astmapatiënten heeft ernstig instabiel astma en is
steroïde-resistent. Ernstig astma is geassocieerd met neutrofiel- en Th17
cytokine overexpressie in bronchiale biopsies. Fenotypering van de patiënten is
belangrijk om vroegtijdig therapie te optimaliseren. Onderzoeken wijzen uit dat
patiënten met ernstige astma die resistent zijn voor steroïden baat hebben bij
therapie met macroliden.
In Nederland lijdt ongeveer 3,5% van de volwassenen en 4% van de kinderen onder
de 15 jaar oud aan astma. In 2007 bedroegen de kosten voor astma 300 miljoen
euro. De helft van deze kosten wordt veroorzaakt door medicatie. De jaarlijkse
directe medische kosten en de indirecte niet-medische kosten liggen tussen de
500 euro voor stabiele astma en 2281 euro voor instabiele astma. Omdat de
instabiele vorm van astma hoge kosten veroorzaakt is een vroege fenotypische
indeling van ernstige astma nodig, zodat een weloverwogen keuze gemaakt kan
worden voor de meest geschikte vorm van therapie voor deze patiënten. Dit
draagt bij aan een betere kwaliteit van leven voor de patiënten en aan een
daling in de zorgkosten voor astma. Echter, op dit moment zijn routine
niet-invasieve diagnostische testen voor ernstig instabiel astma niet
beschikbaar.

Doel van deze pilot studie is het bepalen van Th1/Th2/Th17 patronen in gezonde
controles door middel van het analyseren van cytokine-concentraties in
neusvocht (neusspoeling en steriel gaasje in de neus), speeksel en bloed. De
pilot studie zal een indruk geven van de te verwachten cytokine-waarden in een
gezonde populatie en de biologische variabiliteit van cytokines die betrokken
zijn bij de Th1/Th2/Th17 route. Verder zal het informatie geven over de
correlatie van deze patronen tussen neusvocht, speeksel en bloed.
De resultaten van deze pilot studie zullen worden gebruikt voor de opzet van
het hoofdonderzoek, namelijk het valideren van deze potentiele biomarkers voor
de diagnose van neutrofiel allergisch astma, door deze analyten te meten bij
patiënten met en zonder ernstig, instabiel, neutrofiel, allergisch astma. De
METC-aanvraag voor dit hoofdonderzoek zal in een later stadium worden
ingediend.

Van gezonde controles wordt neusvocht, speeksel en bloed verzameld. De
Th1/Th2/Th17 patronen in deze lichaamsvochten zullen worden onderzocht door
middel van het meten van cytokine-concentraties met flowcytometrie.

Risico's voor het afnemen van de monsters betreffen de reguliere risico's bij
deze gangbare afnameprocedures. Bloedafnames kunnen pijn doen of een
bloeduitstorting geven en neusspoelingen kunnen prikkelingen en een droog
gevoel in de neus veroorzaken.