Varenicline, een partiële nicotinereceptoragonist, als behandeling voor overmatige slaperigheid overdag bij de ziekte van Parkinson: een placebogecontrolleerd gekruiste studie.

Slaapstoornissen komen veelvuldig voor in het kader van de idiopathische ziekte
van Parkinson (PD), in het bijzonder overmatige slaperigheid overdag (EDS) waar
volgens studies tot 50% van alle patiënten aan lijdt. Betrekkelijk weinig
onderzoek is gedaan naar mogelijke therapieën. De behandeling bestaat uit het
verlagen van de dopaminerge medicatie met behoud van het effect op de motoriek,
maar in de praktijk is dit vaak onmogelijk. Afgezien van het verval van
dopaminerge neuronen is er ook een afname van cholinerge aansturing van de
waakcentra van de hersenen als gedeeltelijke verklaring voor het optreden van
EDS. Van roken bij narcolepsiepatiënten is bekend dat het slaapaanvallen en EDS
vermindert. Hieruit volgt de hypothese dat nicotinerge stimulatie van de
waakcentra EDS ook in geval van PD kan verbeteren. Daarom wordt het effect van
varenicline, een afa4beta2 nicotine receptor partiële agonist (nAChR), op EDS
in PD bestudeerd in een placebogecontroleerde studie met verwisseling van de
behandeling.

Dit onderzoek beoogt de effectiviteit te meten van varenicline om EDS in PD te
verminderen.

De studie heeft een gerandomiseerd, dubbelblind en placebogecontroleerd ontwerp
met verwisseling van de behandeling bij iedere deelnemer.

Patiënten worden gerandomiseerd om te bepalen of zij starten met de actieve behandeling of de placebo. In totaal voltooien zij twee perioden van vier weken met een tussenliggende periode van twee weken om het medicijn uit te wassen.

Patientkarakteristieken worden vastgelegd, naast scores op diverse meetschalen
voor slaap, stemming en levenskwaliteit. Patiënten ondergaan een
polysomnografie en onderzoek ten behoeve van veiligheid waaronder een ECG en
nierfunctiemeting. MWT en plasmaspiegels worden gemeten tijdens een
proefbehandeling en na bereiken van een stabiele plasmaconcentratie na vier
weken behandeling. Na een uitwasperiode van twee weken worden alle stappen
herhaald met wisseling van de behandeling. De verwachte bijwerkingen bestaan
uit misselijkheid, hoofdpijn, slapeloosheid, en veranderde droombeleving en
worden zorgvuldig uitgevraagd en geregistreerd.