ParisK (Plaque AT RISK): Kunnen er met behulp van beeldvormende technieken patiënten worden gevonden met een verhoogd risico op een beroerte?

Aderverkalking of atherosclerose is de belangrijkste doodsoorzaak in de
westerse samenleving. Dit begint meestal al op jeugdige leeftijd maar het duurt
meestal vele jaren alvorens vaatvernauwingen, die deze aandoening kenmerken,
aanleiding geven tot ziekte zoals een hartinfarct of een beroerte. Bij
patiënten met zo'n vernauwing in de halsslagader bestaat het gevaar op het
ontstaan van een beroerte. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat bij patiënten
die onlangs symptomen hebben gehad en een vernauwing in de halsslagader hebben
van 70-99%, een operatie waarbij de vernauwing door de chirurg wordt opgeheven,
het risico op een toekomstige beroerte aanzienlijk verminderd. Voor patiënten
met een 30-69% vernauwing in de halsslagader is nog niet geheel duidelijk of de
risico's op een toekomstige beroerte wel opwegen tegen de operatierisico's. Het
zou daarom van groot belang zijn om uit te zoeken welke patiënten in de 30-69%
groep gevaar lopen op een beroerte. Uitgebreide onderzoeken hebben laten zien
dat vernauwingen door atherosclerose kunnen veranderen van stabiele, en
ongevaarlijke vernauwingen naar onstabiele, gevaarlijke vernauwingen.
Belangrijke aspecten die de gevaarlijke vernauwingen kenmerken zijn ontsteking,
ophoping van veel cholesterol in de vernauwing, en het ontstaan van emboliën
(kleine bloedstolsels) bij de vernauwing. In o.a. het Maastricht UMC en Erasmus
MC is recent veel onderzoek gedaan op het gebied van imaging van
atherosclerose, met als specifieke doelstelling om de gevaarlijke vernauwingen
te herkennen. Deze onderzoeken zijn met succes gedaan met magnetic resonance
imaging (MRI), multidetector-row computed tomography (MDCT), ultrasonografie
(US) en transcraniele Doppler (TCD) (detectie van emboliën). Daarnaast is
aangetoond dat bepaalde stoffen in het bloed, zogenaamde biomarkers, een
belangrijke rol kunnen spelen in het opsporen van onstabiele aderverkalking
Het huidige voorstel heeft als belangrijkste doel om te onderzoeken of met deze
technieken patiënten met een gevaarlijke vernauwing in de halsslagader kunnen
worden opspoord in de patiëntengroep met een 30-69% vernauwing in de
halsslagader. Indien dit zou lukken, dan kan er binnen deze 30-69% groep een
subgroep kunnen worden geïdentificeerd met een hoog risico op een beroerte.
Deze patiënten zouden wel baat kunnen hebben bij een operatie aan de
halsslagader. In het huidige voorstel willen we 244 patiënten na imaging met
MRI, MDCT, US en TCD, en biomarker detectie vervolgen in de tijd en de
bevindingen verkregen vergelijken met klinische uitkomst.

Primair:
Te onderzoeken of MRI, MDCT, US, TCD, biomarker detectie, of een combinatie van
deze technieken, in staat zijn om patienten in de 30-69% stenose groep te
identificeren met een verhoogd risico op een (nieuwe) ischemische beroerte.

Secondair:
- Het vergelijken van MRI, MDCT, US, TCD en biomarker detectie wat betreft de
mogelijkheden om patienten in de 30-69% stenose groep met verhoogd risico voor
een ischemische beroerte te identificeren.
- Het bestuderen van de factoren die invloed hebben op plaque progressie.

Prospectieve studie

Deelname aan dit onderzoek houdt in dat men in het ziekenhuis een MRI-scan, een
MDCT scan, een US en TCD onderzoek ondergaat. Daarnaast zal wat bloed worden
afgenomen voor detectie van biomarkers.

Belasting:
-Tijdens het MRI-onderzoek ligt men eerst ongeveer 10 minuten en aansluitend
ongeveer 45 minuten op de rug in de scanner. Dat hoeft geen probleem te zijn,
maar kan voor bijvoorbeeld mensen met rugklachten vervelend zijn. Het
MRI-apparaat maakt veel geluid tijdens het onderzoek. Series van hard
kloppende, tikkende geluiden worden nogal eens als hinderlijk worden ervaren.
Deelnemende patienten krijgen dan ook een gehoorbeschermende hoofdtelefoon of
oordopjes. Tijdens het MRI onderzoek zal wat contrastmiddel worden toegediend
via een ader in de arm. Dit kan even een koud gevoel in de arm veroorzaken De
MRI scanner is een soort tunnel, die aan voor- en achterkant open is.
Desondanks vinden sommige mensen het liggen in zo*n *tunnel* benauwend
-Tijdens het CT onderzoek ligt menongeveer 10 minuten op de rug in de scanner.
Dat hoeft geen probleem te zijn, maar kan voor bijvoorbeeld mensen met
rugklachten vervelend zijn. Tijdens het CT onderzoek zal wat contrastmiddel
worden toegediend via een ader in de arm. Dit kan tijdelijk een warm gevoel
lichaam veroorzaken. De CT scanner is een soort tunnel, die aan voor- en
achterkant open is. Desondanks vinden sommige mensen het liggen in zo*n
*tunnel* benauwend.
-Tijdens het US onderzoek ligt men ongeveer 30 minuten op een bed. Er zal een
US transducer op de hals worden geplaatst. Het onderzoek wordt doorgaans als
niet belastend ervaren. Het TCD onderzoek duurt vier uren Men voelt niets van
deze meting en het is volstrekt ongevaarlijk. Eventueel ongemak dat men van dit
onderzoek kan ervaren is dat het brilmontuur na enige tijd oncomfortabel kan
gaan zitten.
-Om de biomarkers aan te tonen zal er zal bloed (30 ml) worden afgenomen via
een bloedvat in de arm.

Risico*s:
-MRI maakt geen gebruik van röntgenstraling. Patiënten met pacemakers, metalen
implantaten, vaatclips of metalen splinters in de ogen mogen echter niet
deelnemen aan de studie. De bijwerkingen van het MRI contrastmiddel
(Gadobutrol) zijn zeldzaam en zijn o.a. het optreden van misselijkheid en jeuk.
In ernstige gevallen kunnen een allergische reactie en/of shock optreden tegen
dit contrastmiddel. De bijwerkingen treden in veel gevallen direct na
contrasttoediening op. Daarom dient men na contrasttoediening nog een half uur
in het ziekenhuis te blijven ter controle. Het gebruik van het contrastmiddel
is echter relatief veilig en bijwerkingen worden zelden waargenomen. Op de
plaats waar de injectie met het contrastmiddel heeft gehad kan een tijdelijke
gevoelige plek ontstaan, met soms wat zwelling of ontstaan van een blauwe plek.
Zeer sporadisch ontstaat hier een ontsteking.
-Een MDCT onderzoek is niet gevaarlijk voor de gezondheid.. Wel gaat dit
onderzoek gepaard met rontgenstraling: de totale hoeveelheid straling waaraan
men blootgesteld wordt door een MDCT onderzoek is ongeveer 2.2 mSv. De
hoeveelheid straling voor de perfusie CT bedraagt ongeveer 7.2 mSv. De
bijwerkingen van de CT contrastmiddelen (iopromide en iodixanol) zijn zeldzaam
en zijn o.a. het optreden van een warm gevoel en misselijkheid. In ernstige
gevallen kan een nierbeschadiging ontstaan. Het gebruik van de contrastmiddelen
is echter relatief veilig en bijwerkingen worden zelden waargenomen. Op de
plaats waar u de injectie met het contrastmiddel heeft gehad kan een tijdelijke
gevoelige plek ontstaan, met soms wat zwelling of ontstaan van een blauwe plek.
Zeer sporadisch ontstaat hier een ontsteking.
-Het US en TCD onderzoek kent geen risico*s.
-Het afnemen van buisjes bloed is ongevaarlijk en zal door een ervaren laborant
of arts worden uitgevoerd. Op de plaats waar het bloed is afgenomen kan een
tijdelijke gevoelige plek ontstaan, met soms wat zwelling of ontstaan van een
blauwe plek. Zeer sporadisch ontstaat hier een ontsteking.