Ploegendienst en Voeding

De biologische klok regelt allerlei fysiologische processen in het lichaam
volgens bepaalde cycli. Zo is het lichaam er op ingesteld dat het overdag
actief is en in de nacht inactief. Mensen die in ploegendienst werken en dan
met name nachtdiensten draaien zullen daarom worden econfronteerd met een
ontregeling van hun biologische klok. Dit zorgt voor verhoogde gezondheids- en
veiligheidsrisico's (slaapproblemen, maag-darmklachten, concentratieproblemen
en overgewicht). Zo ook bij ploegendienst medewerkers in de gezondheidszorg.
Een aantal studies laat een associatie zien tussen vermoeidheid en het
voorkomen van ongelukken en maken van medische fouten. Andere studies hebben
laten zien dat de samenstelling en frequentie van de maaltijden, de door
ploegendienst veroorzaakte vermoeidheid, cognitief functioneren en andere
lichamelijke klachten kan verbeteren. Echter de studies die zijn uitgevoerd op
dit gebied zijn nog te beperkt. Behalve een kleine sample size is ook geen
informatie bekend over de exacte maaltijd samenstelling (bijv. eiwit- en
koolhydraatverhoudingen) en het soort producten dat is gebruikt in deze
studies. Deze informatie is nodig om een goede interventiestudie op te zetten
om zo uiteindelijk te komen tot goede voedingsrichtlijnen voor
nachtdienstmedewerkers.

Het hoofddoel van deze studie is het onderzoeken of er een relatie is tussen de
samenstelling, frequentie en timing van een maaltijd en cognitieve prestaties
bij verpleegkundigen tijdens de nachtdienst.
Andere doelen van deze studie zijn 1) het onderzoeken of er een relatie is
tussen de samenstelling, frequentie en timing van een maaltijd en de kwaliteit
en duur van de dagslaap, subjectieve alertheid en maagdarmklachten, 2) het
nagaan of de voedingsinname en beweging van verpleegkundigen in de nachtdienst
voldoet aan de Nederlandse voedingsnormen en de Nederlandse Norm Gezond Bewegen
en 3) om inzicht te krijgen in de arbeidsomstandigheden in termen van
veiligheid, gezondheid en welzijn in relatie tot de voedingsgewoonten van
verpleegkundigen die in de nachtdienst werken.

Deze observatiestudie wordt uitgevoerd onder verpleegkundigen die in de
nachtdienst werken. De verpleegkundigen wordt gevraagd om 2 algemene
vragenlijsten over hun voeding en ploegendienstbeleving in te vullen aan het
begin van de studie. Tijdens de studieperiode wordt de verpleegkundigen
gevraagd om tijdens 5 niet opeenvolgende nachtdiensten een alertheidstest te
maken. Na deze nachtdienst wordt gevraagd of ze een vragenlijst willen invullen
over hun subjectieve alertheid, dagslaap en maagdarmklachten. Daarnaast zal
deze 3x gepaard gaan met een 24uurs voedingsnavraag.

Er zijn geen risico's verbonden aan deelname van het onderzoek. Ook komt de
patiëntenzorg niet in gevaar. De last die het onderzoek met zich meebrengt zal
zo laag mogelijk worden gehouden. De enige last die de studie met zich
meebrengt is de tijdsinvestering. Deelnemers zullen gedurende 10 maanden
enkele vragenlijsten invullen en 5x een alertheidstest maken. De totale
tijdsbelasting is 4 uur.
Vanwege het observationele design van de studie zullen de deelnemers niet
direct voordelen ontvangen bij deelname. Wel is er de mogelijkheid om de
resultaten van de Eetscore in te zien.