De toegevoegde waarde van Cognitieve remediatie therapie op standaard behandeling bij eetstoornissen en obsessieve compulsieve stoornissen.

Obsessieve-compulsieve stoornissen (OCS) en eetstoornissen (ES) behoren *
volgens de WHO- tot de meest invaliderende en dure psychiatrische aandoeningen.
Standaard behandeling (treatment as usual; TAU), met als essentiële elementen
cognitieve gedragstherapie en/ of medicatie is weliswaar redelijk succesvol bij
40% tot 60% van de patiënten, maar er is nog veel ruimte voor verbetering van
de bestaande therapieën. Een opvallende onderliggende dysfunctie die beide
aandoeningen kenmerkt is het gebrek aan cognitieve flexibiliteit, wat
therapiesucces in de weg lijkt te staan. Veelbelovende eerste studies bij ES
wijzen erop dat cognitieve remediatie therapie (CRT), een gemakkelijk
toepasbare techniek, flexibel denken versterkt, toegevoegde waarde heeft in de
behandeling (symptoomreductie), en kwaliteit van leven verbetert. Aan CRT
verwante strategieën lijken bij OCS eveneens effectief in symptoomvermindering.

Deze gecontroleerde studie heeft tot doel om de huidige kennis over de (kosten)
effectiviteit van CRT in de behandeling van ES en OCS te vergroten. De
doelstellingen van de studie zijn: 1) de specifieke toegevoegde waarde van CRT
te onderzoeken (in hoeverre leidt CRT tot kortere behandelduur, tot grotere
symptoomreductie en kwaliteit van leven?) 2) te onderzoeken welke
neuropsychologische kenmerken bepalen welke patiënten het beste kunnen
profiteren van CRT in de klinische praktijk, en 3) kosten effectiviteit en
budget impact van CRT te onderzoeken).

Studie opzet: in deze gecontroleerde multicenter studie (met vier
participerende Topklinische centra) worden 2 x 64 volwassen patiënten, met een
eetstoornis (Anorexia Nervosa/Eetstoornis niet anderzins Omschreven klinisch
beeld anorexia nervosa) of OCS gerandomiseerd naar ofwel CRT of een controle
conditie (10 sessies), gevolgd door treatment as usual (TAU) die onder meer
wekelijkse sessies van 60-90 minuten CBT omvatten. Daarnaast wordt een controle
groep geincludeerd bij wie alleen de baseline meting afgenomen wordt.
Statistische analyses om het behandeleffect te bepalen worden gedaan met behulp
van *linear mixed model analyses*,en Clinical Significant Change indices worden
berekend. Voor de economische evaluaties wordt een Markov modeling benadering
gehanteerd. Kosten utiliteits analyses worden gedaan vanuit een maatschappelijk
perspectief waarbij kosten per QALY worden uitgerekend. De budget impact
analyse wordt uitgevoerd vanuit een betalers en maatschappelijk perspectief.
Stoornis-specifieke symptoom ernst (EDEQ voor ES en YBOCS symptoom Ernst schaal
voor OCS), Kwaliteit van leven (EQ-5D), cognitieve flexibiliteit (D-flex),
gezondheidszorg kosten, budget impact, en verlies van werk productiviteit
worden vastgesteld bij baseline, na afloop van CRT, na 6 en na 12 maanden (of
einde behandeling) TAU.

Cognitieve Remediatie Therapie (CRT): CRT bestaat uit tien individuele sessies (elk van 45 minuten) die binnen zes weken worden aangeboden. Deze CRT sessies worden gegeven door getrainde professionals (psychologen, klinisch verpleegkundigen). CRT gebruikt een variatie van cognitieve oefeningen, met pen en papier, die specifiek gericht zijn op het vergroten van cognitieve flexibiliteit and meer de >bigger picture> kunnen zien dan alleen op de details richten. CRT richt zich ook op het inzicht geven aan patiënten in hun eigen denkstijlen. Patiënten worden aangemoedigd erachter te komen hoe deze denkstijlen hun dagelijks leven beïnvloeden en vanaf ongeveer de zesde sessie worden de cognitieve oefeningen ook aan >real-life> gedragstaken gekopppeld. Deze gedragstaken zijn bedoeld om patiënten hun vaardigheden te laten oefenen in het dagelijks leven, en hierbij meer flexibiliteit in hun leven te introduceerden. Supportieve Therapie: De controle interventie bestaat uit 10 individuele sessies van 45 minuten welke tweemaal per week gegeven zullen worden door psychologen of verpleegkundigen. Tijdens deze sessies zullen patiëntensimpele oefeningen doen die vergelijkbaar zijn met de oefeningen die in de CRT gedaan worden maar waarbij training van cognitieve flexibiliteit vermeden wordt. Zo zullen patiëntenbijvoorbeeld geen oefeningen doen waarbij het nodig is om hun aandacht te wisselen tussen taakjes en strategieën of waarbij het nemen van een globale focus wordt geoefend. Andere onderdelen van de interventie zijn het geven van voorlichting over mentale stoornissen in het algemeen, en het bespreken van dagelijkse aangelegenheden die door de patiënt zelf ingebracht kunnen worden zoals vrijetijdsbestedingen, en relaties met familie en vrienden. Wanneer een patiënt het wil hebben over een stoornis gerelateerd onderwerp, behandeldoelen, interpersoonlijke problemen of psychosociale situaties, dan zullen geen specifieke verklaringen worden gegeven en wordt de patiënt vooral gesteund op een non-directieve manier.

Risico's zijn minimaal, ten hoogste zal een participant vermoeid raken tijdens
de afname. Onderzoekers zullen getraind worden dit snel op te merken en zo
nodig pauzes in te lassen. Patiënten zijn gewend vragenlijsten in te vullen en
computertaakjes te doen. Ook zijn patiënten gewend vragen te beantwoorden over
hun symptomen en problemen.