Het doel van de huidige studie is om in kaart te brengen wat het effect is van lichttherapie met twee verschillende lichtlampen op depressie bij mensen met een verstandelijk beperking (IQ *70) ten opzichte van reguliere zorg (care as usual).
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Overige aandoening
- Stemmingsstoornissen en -afwijkingen NEG
Synoniemen aandoening
Aandoening
Verstandelijke beperking
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
De primaire uitkomstmaat in deze studie is de ernst van depressieve symptomen
zoals gemeten met de Depressieve stemmingsubschaal van de Angst, Depressie en
Stemming Schaal (ADESS). De depressieve symptomen van deelnemers uit de twee
lichttherapiegroepen worden vergeleken met de depressieve symptomen van de
deelnemers die op reguliere wijze worden behandeld (care as usual).
Secundaire uitkomstmaten
Naast de bovenstaande uitkomstmaat wordt er in dit onderzoek ook gekeken of er
een significant groter effect wordt gevonden wanneer lichttherapie wordt
ingezet met lamp type 1 in vergelijking met lamp type 2. Ook zal er worden
gekeken of het eventuele gevonden effect van lichttherapie nog zichtbaar is na
een periode van 4 weken (follow-up meting). Bij deze twee uitkomstmaten wordt
ook gebruik gemaakt van de Depressieve stemmingsubschaal van de ADESS.
Een eventueel aanwezige diagnose depressieve stoornis volgens de criteria van
de DSM-IV wordt gesteld voorafgaand aan de interventie.
De onderzoeker zal daarvoor (na uitgebreide training) voor alle deelnemers een
diagnostisch interview afnemen bij de begeleider en indien mogelijk bij de
deelnemer. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de Nederlandse vertaling van het
PAS-ADD (Psychiatric Assessment Schedule for Adults with Developmental
Disability, Clinical Interview).
Naast depressieve klachten wordt er in dit onderzoek ook gekeken naar de
invloed van lichttherapie op het circadiaan ritme (Actiwatch en DLMO) en de
mate van stress (cortisollevel), de verwachtingen over het effect van de
lichttherapie van de begeleider (en indien mogelijk van de cliënt) op
depressieve klachten van de deelnemer en het aantal dagen dat de interventie
daadwerkelijk is ingezet (compliance). Ook zal er gekeken worden naar een
aantal persoons- en omgevingskenmerken door middel van dossieronderzoek en
wordt er gekeken naar het aantal 'life events' van de deelnemer in het
afgelopen jaar.
Achtergrond van het onderzoek
In de algemene bevolking is een depressieve stoornis een veel voorkomende
psychische stoornis welke grote invloed heeft op het dagelijks leven. Depressie
kan leiden tot cognitieve, sociale, emotionele en fysieke problemen en heeft
een negatieve invloed op de kwaliteit van leven. Daarnaast kan depressie in de
algemene bevolking samenhangen met het ontstaan van een aantal lichamelijke
ziekten en verstoorde circadiane ritmes. Ook bij volwassen (*18 jaar) met een
verstandelijke beperking komt depressie vaak voor en dit kan een negatieve
impact hebben op het dagelijkse leven. Daarnaast is uit onderzoek bij ouderen
met een verstandelijke beperking gebleken dat zowel de opstapeling van life
events als specifieke, individuele life events samenhangen met depressie.
Reguliere behandelvormen voor depressie, zoals cognitieve gedragstherapie,
kunnen maar bij een beperkt deel van de mensen met een verstandelijke beperking
worden ingezet. Hierdoor zijn de huidige behandelmogelijkheden bij volwassenen
met een verstandelijke beperking veelal beperkt tot leefstijlaanpassingen
(aanhouden goed dag-nachtritme en voldoende activiteiten overdag) en
farmacologische behandeling. In de algemene bevolking is lichttherapie een
effectief interventiemiddel voor zowel seizoensgebonden als
niet-seizoensgebonden depressie. Er is echter nauwelijks kennis over het effect
van lichttherapie bij mensen met een verstandelijk beperking. De
onderzoeksresultaten van het effect van lichttherapie op depressie in de
algemene bevolking kunnen niet gegeneraliseerd worden naar volwassenen met een
verstandelijke beperking. Door onder andere hersenbeschadigingen (prenataal,
perinataal of postnataal), aangeboren afwijkingen, syndromen, genetische
afwijkingen en omgevingsvariabelen kan lichttherapie een ander effect hebben
binnen deze doelgroep dan in de algemene bevolking.
Doel van het onderzoek
Het doel van de huidige studie is om in kaart te brengen wat het effect is van
lichttherapie met twee verschillende lichtlampen op depressie bij mensen met
een verstandelijk beperking (IQ *70) ten opzichte van reguliere zorg (care as
usual).
Onderzoeksopzet
Randomized controlled trial.
Onderzoeksproduct en/of interventie
De lichttherapie zal bij de individuele deelnemers uit de twee lichttherapiegroepen (de groep met de 10.000 lux lichtlamp en de groep met de 100-499 lux lichtlamp) dagelijks (in de ochtend voor 12 uur) worden ingezet voor een periode van 14 aaneengesloten dagen. De lichtlamp wordt 30 minuten per dag (bij 20 cm afstand) of 60 minuten per dag (bij 30 cm afstand) ingezet.
Inschatting van belasting en risico
De doelgroep heeft specifieke kenmerken waardoor de studievraag alleen
beantwoord kan worden door onderzoek bij deze doelgroep. De lichttherapie
vraagt weinig inspanning van de deelnemers. Deelname aan dit onderzoek neemt
verwaarloosbare risico*s met zich mee.
Publiek
Wytemaweg 80
Rotterdam 3015 CN
NL
Wetenschappelijk
Wytemaweg 80
Rotterdam 3015 CN
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
- Minimale leeftijd van 18 jaar of ouder.
- Er moet sprake zijn van een lichte, matige of (zeer) ernstige verstandelijke beperking (IQ *70).
- Informed consent.
- Er moet sprake zijn van een depressie of observeerbare symptomen van depressie (score depressieve stemming subschaal ADESS 14 of hoger).
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
- Wanneer er sprake is van een bipolaire stoornis type 1 of type 2 (vanwege het risico op het
ontstaan van een manische periode).
- Wanneer de diagnose *dementie* is gesteld door een arts of psycholoog/orthopedagoog.
- Wanneer er momenteel sprake is van suïcidaal gedrag of suïcidale uitingen.
- Wanneer deelnemer een hypomane episode, een manische episode of psychotische episode heeft of heeft gehad.
- Wanneer is sprake is of sprake is geweest van een prepartum en/of postpartum depressie.
- Wanneer er sprake is van delier (acute verwardheid).
- Wanneer de ooglens ontbreekt (afakie).
Opzet
Deelname
In onderzoek gebruikte producten en hulpmiddelen
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
| Register | ID |
|---|---|
| CCMO | NL51263.078.14 |