In de NL-ENIGMA studie zal de mode of action van Souvenaid verder worden geëxploreerd. Daarbij wordt met name gekeken naar de invloed van 24-weken interventie met Souvenaid op het glucosemetabolisme op een 18F-FDG-PET scan, een maat voor…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Neurologische aandoeningen NEG
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
Primaire exploratieve uitkomstmaat:
- kwantitatieve absolute FDG uptake, gemeten met 18F-FDG-PET met arteriele
sampling en kinetische analyse
- relatieve semi-kwantitatieve 'standardized uptake value' (SUV) ratios met
normalisatie regio's (cerebellum en pons) in een vastgesteld tijdsinterval
(45-60 minuten post injection).
Secundaire uitkomstmaten
Additionele exploratieve uitkomstmaten:
- semi-kwantitatieve SUV en SUV ratio (normalisatie regio's cerebellum en pons)
gemeten met 18F-FDG-PET, in verschillende tijdsintervallen post injection.
- MRI biomarkers (sequenties: 3D T1 voor atrofie in verschillende
hersenregionen, rs-fMRI voor neuronale netwerken, DTI voor de integriteit van
de witte stof, structurele hersennetwerken o.b.v. DTI data (geanalyseerd met
graph theory), ASL voor cerebrale bloed doorstroming en q-flow voor het meten
van de aanvoerende bloedflow in de grote vaten naar de hersenen)
- bloed biomarkers (vitamine E, homocysteine, vetzuurprofiel in erytrocyten en
andere markers zoals beschikbare voedingsstoffen in het bloed)
- liquor biomarkers (amyloid-Beta 1-40 en 1-42, tau, gefosforyleerd tau en
andere markers zoals beschikbare voedingsstoffen in de liquor)
- cognitie (directe en uitgestelde reproductie en de herkenning van de
15-woordentest voor het geheugen, de trail making test A en B voor het
executief functioneren).
Achtergrond van het onderzoek
Naar schatting zijn er wereldwijd 35 miljoen mensen met dementie. Dit aantal
zal door de dubbele vergrijzing snel toenemen. Deze toename dreigt een steeds
grotere impact te krijgen op de maatschappij; de zorgbehoefte zal toenemen,
terwijl het aantal mantelzorgers per patiënt afneemt. Daarbij zullen de kosten
voor dementiezorg toenemen, terwijl de beroepsbevolking krimpt.
De ziekte van Alzheimer (AD) is de meest voorkomende oorzaak van dementie. Tot
op heden is er geen genezing mogelijk. Er is een aantal therapeutische opties
voor patiënten met Alzheimer dementie, maar ook met deze opties is beperkt grip
te krijgen op deze progressieve ziekte, terwijl regelmatig vervelende
bijwerkingen optreden. Er is grote behoefte aan een therapie die vroeg in het
proces - het liefst voor het dementie stadium intreedt - achteruitgang
tegengaat.
Uit eerdere wetenschappelijke onderzoeken is gebleken dat de ziekte van
Alzheimer gepaard gaat met het verlies van synapsfunctie in een vroeg stadium.
Tevens is bekend dat de nodige nutrienten voor het onderhouden van synapsen bij
een groot aantal patiënten met Alzheimer dementie in onvoldoende mate in het
lichaam beschikbaar is. De medische voeding Souvenaid(R) bevat Fortasyn(R)
Connect, een speciaal samengestelde combinatie van nutrienten die nodig is voor
een adequate formatie van synapsen. Uit eerdere dubbelblind gerandomiseerde
studies is gebleken dat interventie met Souvenaid bij patiënten met Alzheimer
dementie een positief effect heeft op bepaalde geheugentaken en op de
hersenactiviteit, gemeten met elektro-encefalografie. Verwacht wordt dat dit
effect gepaard gaat met een verbeterde synapsfunctie.
Doel van het onderzoek
In de NL-ENIGMA studie zal de mode of action van Souvenaid verder worden
geëxploreerd. Daarbij wordt met name gekeken naar de invloed van 24-weken
interventie met Souvenaid op het glucosemetabolisme op een 18F-FDG-PET scan,
een maat voor synapsfunctie. Daarnaast zal exploratief worden gekeken naar het
effect van 24-weken interventie met Souvenaid op verschillende MRI-maten, het
geheugen en executief functioneren en zal bloed en liquor worden geanalyseerd.
Onderzoeksopzet
De NL-ENIGMA studie is een single-center dubbelblind gerandomiseerde klinische
trial waarbij patiënten 1:1 worden gerandomiseerd voor Souvenaid of een placebo
drank. Er zullen patiënten in de leeftijd 50-85 jaar met een milde cognitieve
stoornis (MCI) of milde dementie en een liquorprofiel of amyloid-PET scan
passend bij de ziekte van Alzheimer worden geïncludeerd, n = 40 completers.
De interventieperiode zal 24 weken bedragen. Proefpersonen zullen bij baseline
en na 24 weken de volgende onderzoeken ondergaan:
- 18F-FDG-PET scan met arteriele sampling
- MRI
- cognitieve tests (voor de beoordeling van het geheugen en executief
functioneren)
- bloedafname
- eventueel: liquorpunctie
Onderzoeksproduct en/of interventie
Souvenaid of placebo (een isocolorisch product zonder de specifieke actieve ingrediënten) inname gedurende de interventieperiode
Inschatting van belasting en risico
Mogelijke risico's:
1. Blootstelling aan radioactieve straling
2. Idiosyncratische reactie op de tracer
3. ongemak en complicaties bij de plaatsing van intra-veneuze en
intra-arteriele katheters
4. ongemak en complicaties bij bloed- en liquorafname (liquorafname is niet
verplicht voor deelname als reeds liquorafname of een amyloid PET-scan is
verricht in de twee jaar voorafgaand aan inclusie)
5. ongemak tijdens het scannen (MRI- en PET-scan)
Publiek
De Boelelaan 1118
Amsterdam 1081HZ
NL
Wetenschappelijk
De Boelelaan 1118
Amsterdam 1081HZ
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
- diagnose MCI of milde dementie
- met een CSF biomarker profiel of amyloid PET-scan passend bij de ziekte van Alzheimer
- leeftijd 50-85 jaar (inclusief)
- Mini-Mental State Examination score * 20
- toestemmingsformulier is ondertekend door proefpersoon
- patient heeft een geschikte studiepartner die instemt om studieproductinname te monitoren
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
- significante neurologische of psychiatrische ziekte anders dan de ziekte van Alzheimer, inclusief vasculaire dementie volgens de NINDS-AIREN criteria, hersentumor, de ziekte van Huntington, de ziekte van Parkinson, normal pressure hydrocephalus, insulten, delier, schizofrenie, depressie en andere ziekten die van invloed zijn op de hersenfunctie
- Diabetes Mellitus of het gebruik van medicatie voor diabetes mellitus. Niet-nuchtere bloed glucoseconcentratie * 10.0 mmol/l, tenzij nuchtere bloed glucoseconcentratie is < 7.0 mmol/l.
- Diagnose herseninfarct, hersenbloeding, ruimte innemend proces, normal pressure hydrocephalus of wittestofschade passend bij Fazekas 3 op de MRI. MRI mag niet ouder zijn dan een jaar tijdens inclusie.
- Het gebruik van donepezil, rivastigmine, galantamine en/of memantine in de drie maanden voor baseline, of een verwacht gebruik van deze medicatie tijdens de studie.
- Contraindicaties voor PET of MRI
- Hemoglobine (Hb) leven in bloed <7.5 mmol/l (vrouwen) of < 8.5 mmol/l (mannen) bij screening
- Alcohol- of drugsabusus
- Gebruik van Souvenaid in de drie maanden voor inclusie
- Gebruik in de twee maanden voor baseline van:
- omega-3 vetzuur bevattende supplementen
- vette vis (als meer dan tweemaal per week geconsumeerd)
- Gebruik in de maand voor baseline van:
- atropine, scopolamine, tolterodine, hyoscyamine, biperiden, benztropine, trihexyphenidyl, oxybutynine
- antipsychotica
- vitamine B, C en/of E > 200% ADH
- high energy en/of eiwit voedingssupplementen / medische voeding
- benzodiazepines
- andere studieproducten
- Verandering in dosering in een maand voor baseline van:
- lipideverlagende medicatie
- antidepressiva
- antihypertensieve medicatie
- Onzekerheid van de onderzoeker over de bereidheid en mogelijkheid van de patient om te voldoen aan de protocoleisen
- Deelname aan een andere studie met studieproduct of handelsproduct gelijktijdig aan of in de twee weken voor inclusie in de studie.
- Deelname aan de LipiDiDiet studie in de drie maanden voor baseline visite
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
In overige registers
| Register | ID |
|---|---|
| Ander register | 4718 |
| CCMO | NL49949.029.14 |
| OMON | NL-OMON24193 |