De effecten van Modafinil en Caffiëne op de vigilantie bij gezonde vliegers van de Nederlandse Luchtmacht (lage, gemiddelde en hoge caffeine gebruikers) tijdens de "circadian trough": een RCT

Een van de grootste risico's voor bemanningsleden tijdens missies is
vermoeidheid. Dit betreft vliegers die de vliegtuigen bedienen maar ook de
loadmasters (verantwoordelijk voor alles wat zich aan de achterkant van het
vliegtuig voordoet), boom operators, artsen en verpleegkundigen die zorg geven
aan slachtoffers. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat modafinil en cafeïne
beide een positief effect hebben op vermoeidheid in de luchtvaart en vigilantie
kan verhogen. Echter, bijna al deze studies gingen over patiënten met
chronische vermoeidheid of personen die gedurende 36 tot 72 uur wakker moesten
bljiven voordat medicatie werd toegediend. Het is echter onwaarschijlijk dat
personeel missies zullen uitvoeren nadat ze zo lang wakker zijn. De maximale
duur van een werkdag lijkt 20 uur te zijn, met uitersten tot 24 uur. Twintig
uur is ongeveer de tijd wanneer een individu zijn circadiaanse trough begint,
de tijd dat melatonineproductie maximaal is en het cortisol niveau laag
waardoor men in slaap valt. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat cognitie,
zoals waakzaamheid op dat moment is aangetast.
Een enkele famacotherapeutische behandeling van vermoeidheid bij vliegers
tijdens de circadiaanse trough is niet beschikbaar in de literatuur. Daarnaast
klagen veel bemanningsleden over de lage werkzaamheid van cafeïne om dit
probleem op te lossen, terwijl er een relatief hoge cafeïne-inname is door vele
van hen. het doel van dit onderzoek is om vliegerartsen advies te geven over
wat zij moeten voorschrijven aan bemanningsleden om vermoeidheid tegen te gaan,
waarbij rekening wordt gehouden met hun dagelijkse cafeïne inname. De hypothese
van een verhoogde vigilantie bij zowel modafinil als cafeïne zal worden
onderzocht in deze studie.

Het onderzoeken van de effecten van modafinil (200 mg) en cafeïne (300 mg) op
vigilantie bij lage, middel en hoge cafeïne-inname tijdens de circadiaanse
trough om het beste famacologische middel te bepalen om vermoeidheid tegen te
gaan.

Dit is een gerandomiseerde, dubbelblinde, placebo gecontroleerde, drie
behandelingen, drie nachten, cross-over interventie studie. Groepen worden
geselecteerd op basis van hun dagelijkse cafeïne-inname. Alles groepen zullen
drie opeenvolgende nachten in het onderzoekscentrum doorbrengen waarbij zij 200
mg modafinil, 300 mg cafeïne en een placebo krijgen.
Voorafgaand aan de eerste dag, maar nadat ze in de studie zijn opgenomen,
worden de proefpersonen geinformeerd door middel van een brief om hen te
instrueren voor de eerste testdag. Drie dagen voor de eerste testdag moeten de
proefpersonen een dagboek bijhouden over hun vermoeidheidsniveau, slaaphygiëne
en gewoontes én dagelijkse caffeine intake.
Op de testdag zelf worden ze verwelkomd en worden de procedures voor die dag
uitgelegd. Ook zullen zij de Epworth en Stanford Sleepiness Scales invullen.
Nadat de procedures zijn uitgelegd, wordt bloedsamples van proefpersonen
genomen om exacte cafeïne niveaus te bepalen. Ook de vitale parameters van de
proefpersonen worden gemeten zoals bloeddruk, temperatuur en puls.
Zwangerschapstesten worden afgenomen bij vrouwen, aan het begin van elke
testdag. De psychomotorische vigilantietest (PVT) en de Vigilance & Tracking
Test (VigTrack) worden geoefend en uitgelegd.
Tijdens de drie testdagen mogen de personen de rest van de dag doen wat zij
willen, alhoewel zij het onderzoekscentrum niet mogen verlaten. Ook mogen de
proefpersonen niet in slaap vallen. Dezelfde hoeveelheid koffie & thee moeten
worden gebruikt gedurende de testdag zoals zij normaal gesproken doen. Na 17.00
uur mag er geen koffie & thee worden gedronken. Baseline metingen worden
uitgevoerd om 18:00 uur, inclusief bloedddruk, puls, temperatuur, bloedsample,
Stanford Sleepiness schalen en een reeks VigTrack en PVT testen.
Om 0.00 uur wordt een tweede baseline meting gedaan inclusief VigTrack, PVt
testen en bloedsample en direct daarna krijgen de proefpersonen de test
medicatie (modafinil of caffeine of placebo). Om 2.00, 3:00, 4:00, 6:00 en 8:00
uur zullen sets van metingen worden uitgevoerd.

200 mg modafinil, 300 mg cafeïne vergeleken met een placebo

Belasting zal niet erg hoog zijn. Proefpersonen moeten 3 niet-opeenvolgende
24-uurperiodes verblijven op het onderzoekscentrum waarbij zij niet in slaap
mogen vallen. Voorafgaand aan het onderzoek moeten zij vragenlijsten invullen.
Gedurende 2 van de 3 testdagen ontvangen zij medicijnen in doseringen die al
door het European Medicines Agency en haar Nederlandse dochteronderneming
College ter Beoordeling van Geneesmiddelen zijn goedgekeurd. De andere testdag
krijgen zij een placebo. Er zal altijd een dokter ter plaatse zijn en een AED
en ACLS medicatie zullen aanwezig zijn op locatie.
Het belangrijkste voordeel is dat vliegerartsen persoonlijk advies kunnen geven
aan bemanningsleden om vermoeidheid tijdens de vlucht te verminderen, rekening
houdend met hun dagelijske cafeïne inname. Dit zal de vliegveiligheid in het
algemeen en in het bijzonder tijdens de circadiaanse trough verhogen.