Pijn, cognitie en motoriek bij de ziekte van Parkinson

De ziekte van Parkinson is een neurodegeneratieve aandoening die wordt
gekenmerkt door cardinale motorische symptomen en wordt veroorzaakt door
degeneratie van dopaminerge neuronale systemen. Naast de motorische klachten
verschijnt er gedurende het beloop van de ziekte ook een scale aan
niet-motorische klachten. Voorbeelden hiervan zijn slaapproblemen, cognitieve
achteruitgang, depressie, sensorische stoornissen en pijn.
Pijn heeft een grote negatieve impact op de kwaliteit van leven en blijkt
aanwezig te zijn bij een meerderheid van de patienten met de ziekte van
Parkinson. In andere studies op het gebied van dementie is aangetoond dat de
perceptie van pijn verandert naarmate de cognitieve functies achteruit gaan.
Dit is zorgwekkend aangezien dit bij mensen met cognitieve acheruitgang kan
leiden tot onderbehandeling van pijn. Bij de ziekte van Parkinsn worden
verschillende types pijn gezien. Een dikwijls voorkomend type pain is
(centraal) neuropathische pijn. Hoewel deze vorm van pijn wordt omschreven als
de meest pijnlijke lijkt er weinig over bekend te zijn, evenals de beste
behandeling.
Een van de motorische complicaties die leidt tot orofaciale pijn en neuwelijks
aandacht krijgt bij de ziekte van Parkinson is bruxisme. Bruxisme komt voor bij
diverse bewegingsstoornissen en er lijkt steeds meer bewijs te zijn dat
centrale mechanismen, met name in de basale ganglia, hier een rol bij spelen.

Het primaire doel van dit onderzoek is te onderzoeken of bij de ziekte van
Parkinson pijnbeleving toe- of afneemt wanneer de cognitieve functies
verminderen. Vervolgens zal worden bekeken in hoeverre deze relatie samenhangt
met de verschillende aspecten van motorische klachten, inclusief bruxisme.
Het secundaire doel van deze studie is het in kaart brengen van de kennis van
huisartsen, neurologen en tandartsen over pijn bij de ziekte van Parkinsoen en
de behandeling hiervan. Dit zal worden onderzocht via vragenlijsten en
vervolgens zal er een "toolkit" worden ontwikkeld in de vorm van een
stroomdiagram voor de behandeling van de verschillende types pijn bij de ziekte
van Parkinson, om te worden gebruikt door huisartsen, neurologen en tandartsen.

De onderzoeksopzet is een observationele cross-sectionele studie.

Deelname aan het onderzoek betekent voor de proefpersonen eenmalige bepaling
van het cognitief functioneren (60 minuten), invullen van vragenlijsten over
pijnbeleving (10 minuten), observatie van motorisch functioneren (15 minuten),
testen van het sensorisch functioneren (10 minuten) en invullen van
stemmingsvragenlijsten over depressie, angst en apathie (15 minuten).
Het deelnemen aan dit onderzoek brengt voor de deelnemers geen risico's mee
anders dan mogelijke vermoeidheid door het neuropsychologisch onderzoek, welke
meestal verdwijnt na een korte pauze.
Deelname aan het onderzoek levert voor de deelnemers geen direct voordeel op,
maar meer inzicht in de relatie tussen de primaire onderzoeksvariabelen kan op
de korte termijn een belangrijk positieve bijdrage leveren aan de behandeling
van pijn bij de ziekte van Parkinson door huisartsen, neurologen en tandartsen.