EMDR bij misofonie, een pilot studie

Onze onderzoeksgroep in het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam heeft
een voorstel gedaan voor de diagnostische criteria voor misofonie, gebaseerd op
uitgebreid onderzoek (Schröder et al, 2013). Misofonie patienten hebben
ernstige symptomen van boosheid en walging als reactie op geluiden die door
andere mensen worden veroorzaakt (zoals eetgeluiden of snuiven). Zij ervaren
hierdoor beperkingen en vermijden situaties waarin zij worden blootgesteld aan
dergelijke geluiden, waardoor zij in het dagelijks leven minder goed
functioneren. Voor deze symptomen is op dezelfde afdeling een experimentele
groepsbehandeling ontwikkeld. In de afgelopen jaren bleek deze cognitieve
gedragstherapie (CGT) in een groep een klachtenreductie te bewerkstelligen voor
een aanzienlijk deel van de patiënten. Meer specifiek, werd gebaseerd op een
voor- en nameting van de A-MISO-S scores een klachtenreductie van ten minste
35% van de totaalscore gevonden bij 53% van de patiënten (Schröder et al,
2017). Op dit moment wordt door ons een RCT uitgevoerd, waarbij de CGT
behandeling wordt vergeleken met een wachtlijst conditie (METC; project
2016_295 Cognitive behavioral therapy for Misophonia, RCT).

Aangezien een groep patiënten niet profiteert van onze behandeling, moeten
andere behandelopties worden onderzocht. Misofonie kan gezien worden als een
geconditioneerde emotionele reactie op triggerende stimuli (Jastreboff &
Jastreboff, 2015), mogelijk gemedieerd door cognities. Eye Movement
Desensitisation and Reprocessing (EMDR) is, net als CGT, een effectieve
techniek om geconditioneerde reacties te herevalueren, wanneer er sprake is van
een post-traumatische stress stoornis (PTSS) (Korrelboom & Ten Broeke, 2010).
Behalve een aantal casusbeschrijvingen (bv Dozier, 2015), bestaat er geen
systematisch bewijs dat er een samenhang bestaat tussen misofonie en PTSS.
Schröder et al (2013) vonden geen comorbiditeit met PTSS (2013) in hun
misofonie sample (n=42). in onze nieuwe sample (n=622) vonden wij 0,02%
comorbiditeit met PTSS. Er bestaat toenemend bewijs voor het gebruik van EMDR
bij 'minor trauma', oftewel voor beschadigende leerervaringen die de start of
de verergering van specifieke psychiatriosche symptomen kunnen verklaren.
Bijvoorbeeld in een recent gepubliceerde RCT van Marsden et al (2017), waarbij
EMDR werd vergeleken met CGT bij obsessief compulsieve stoornis, waren zowel
het voltooiingspercentage van de behandeling, als de mate waarin werd
geprofiteerd van de behandeling vergelijkbaar. Er is ook wat klinisch bewijs
dat EMDR effectief kan zijn bij de behandeling van misofonie, bijvoorbeeld in
een casusbeschrijving van een patiënt met misofonie en EMDR door Ross (2015).

Wij verwachten dat een positief effect van EMDR bij misofonie afhankelijk is
van de taxatie van de symptomen; alleen wanneer er een duidelijk verband is
tussen misofonie klachten en beschadigende leerervaringen, kan EMDR een
positief effect hebben en zal resulteren in een vermindering van de emotiobnele
reactie op misofonie stumuli; verbetering in het sociaal functioneren vanwege
een vermindering van zowel negatieve emoties, als vermijding en een verbetering
in de kwaliteit van leven in het algemeen dagelijks functioneren.

Het evalueren van het effect van Eye Movement Desensitisation and Reprocessing
(EMDR) als een alternatieve of aanvullende behandeling bij misofonie.

In deze studie zal een pilot studie uitgevoerd worden. Patiënten zullen
hiervoor worden benaderd wanneer ze op de wachtlijst staan voor de reguliere
groepstherapie (CGT).

Alle patiënten zullen voor inclusie in de studie een indicatiegesprek hebben om vast te stellen of er sprake is van beschadigende leerervaringen die samenhangen met de start of verergering van de symptomen (hiervoor wordt het 'Linksom' protocol gebruikt van De Jongh et al, 2010). Als er sprake is van dergelijke ervaringen zullen ze 1-5 sessies individuele EMDR sessies krijgen volgens het standaardprotocol (De Jongh & Ten Broeke, 2003). Voor de start en aan het eind van de behandeling zullen metingen plaatsvinden om de ernst van de (misofonie) klachten vast te stellen.

Deelnemers moeten naar het AMC komen voor 1-5 sessies individuele EMDR van
60-90 minuten. Ook zullen zij tweemaal een klein vragenlijstenpakket invullen
(15-30 minuten). In titaal zullen deelnemers zo'n 8 uur spenderen aan deze
studie. Er zijn geen risico's verbonden aan dit onderzoek.