Allogene micro serum oogdruppels versus conventionele serum oogdruppels: een prospectieve gerandomiseerde niet-inferieur, onderzoeker-gemaskeerd, cross-over multicenter klinische studie.

Serum oogdruppels (SEDs) worden toegepast bij extreem droge ogen, maar ook om
andere afwijkingen aan de cornea te behandelen. Serum wordt gebruikt bij
extreme gevallen waar conventionele oogdruppels (kunsttranen) onvoldoende
effect hebben. Het gebruik van SEDs in droge ogen patiënten geeft gewoonlijk
een snel effect. De meeste patiënten geven aan dat het effect onmiddellijk is,
en dat alle symptomen binnen 48 uur verbeteren. Er is bewijs dat bepaalde
stoffen in serum kunnen helpen bij de genezing van epitheliale defecten, zoals
epidermale groeifactor, fibroblast groeifactor, fibronectine en/of vitamine A.
De precieze serumfactor die zorgt voor verlichting van de klachten is niet
bekend. Autologe SEDs worden internationaal gebruikt op een regelmatige basis,
maar ze worden meer en meer vervangen door allogene serum oogdruppels bereid
uit donor-serum. In Nederland zijn alleen autologe SEDs in gebruik. Een
prospectieve gerandomiseerde cross-over vergelijking van de effectiviteit van
allogene SEDs en autologe SEDs is momenteel in uitvoering bij het RadboudUMC in
Nijmegen, Nederland.
Voor de toediening van oogdruppels worden druppels met een grootte van 40 tot
50 µl gebruikt (verder aangeduid als conventioneel formaat). Eerdere studies
uitgevoerd met medicinale oogdruppels toonden aan dat kleinere oogdruppels,
zogenaamde micro druppels, net zo doeltreffend en soms zelfs superieur zijn aan
conventionele druppels bij de behandeling van oogaandoeningen. Dit kan worden
verklaard door de onderliggende fysiologie. Het oog is beschermd en gevoed door
de traanfilm met een zeer verfijnde structuur. De traanfilm bestaat uit drie
lagen: de 1ste is een slijmlaag om uitdroging van het oog te voorkomen, de 2e
waterige laag is een aftreksel uit het bloed en de 3e buitenste laag bestaat
uit lipiden om verdamping te voorkomen. Door het knipperen van het oog wordt de
structuur van de traanfilm voortdurend onderhouden. De traanfilm heeft een
volume van ongeveer 10 µL en een extra tijdelijke opslagcapaciteit van ongeveer
20 µL. Er is constante vernieuwing door een stroom van ongeveer 1-2 µL per
minuut. Toedienen van een oogdruppel van het conventionele formaat (40 tot 50
µL) spoelt het meeste van de traanfilm weg. Hierdoor ontstaat irritatie en
verhoogt de frequentie van reflex knipperen. Slechts 1 tot 7% van een
conventionele druppel kan door het hoornvlies opgenomen worden, 15% spoelt over
de wangen weg en 80% spoelt weg via de traanbuis en wordt vervolgens opgenomen
in de circulatie. Als alternatief kan een micro druppel van 5-10 µL toegediend
worden die op het oog past, en bovendien de traanfilm minder verstoord wat
leidt tot minder irritatie en reflex tranen.
Voor het gebruik van serum oogdruppels is het onbekend of micro druppels net zo
effectief zijn of misschien zelfs superieur aan conventionele oogdruppels. Met
deze studie willen we de effectiviteit van allogene micro SEDs vergelijken met
conventionele SEDs. Voor toediening van micro druppels zal het mu-Drop systeem
gebruikt worden en voor toediening van de conventionele druppels het
Meise-systeem. Beide toedieningssystemen worden met behulp van een gesloten
systeem geproduceerd onder GPG voorwaarden. Een extra voordeel van het mu-Drop
systeem is dat het is ontworpen voor eenmalig gebruik waardoor hygiëne en
microbiologische veiligheid extra worden gegarandeerd.
Allogene SEDs worden afgenomen bij gezonde, vrijwillige, niet-betaalde
mannelijke donors met bloedgroep AB. Het gebruik van allogene SEDs geeft een
door de Bloedbank gecontroleerd kwalitatief goed en veilig product, wat in
grote hoeveelheden beschikbaar is voor elke patiënt. Het gebruik van een
kleiner volume in het mu-Drop systeem is bovendien, in vergelijking met het nu
gebruikte Meise systeem, veel efficiënter in de manier waarop donaties worden
gebruikt. Serum van een bloeddonatie kan worden gebruikt voor de bereiding van
ongeveer 1500 mu-Drop applicators, in vergelijking met 130 Meise pipet flesjes,
met een gemiddelde gebruik van 3 toedieningen per dag is dit een factor
4-verschil tussen beide systemen. Door het gebruik van micro serum oogdruppels
kunnen veel meer patiënten worden behandeld met een enkele bloeddonatie.

Het doel is om de OSDI score te vergelijken van allogene micro serum
oogdruppels, toegediend met behulp van het mu-Drop systeem, en het
conventionele formaat serum oogdruppels, toegediend met het Meise systeem.

Prospectieve, gerandomiseerde, niet-inferieur, investigator gemaskeerde,
cross-over multicenter klinische studie. Voor de patiënt zal de studie niet
gemaskeerd zijn, voor de waarnemer van de studie zal de studie gemaskeerd zijn.
De OSDI score, Schirmertest, traan break-up tijd zullen worden beoordeeld en na
kleuring, zal het percentage getroffen oppervlakte van het hoornvlies worden
geschat op een gestandaardiseerde manier (alleen indien mogelijk, zal een foto
van het hoornvlies worden genomen om het aantal hoornvlies punctates te tellen)
zonder kennis van de arm van de studie. Een niet-inferieur ontwerp is gekozen
vanwege de verwachte voordelen bij gebruik van de kleinere druppels, zoals het
economische voordeel bij het gebruik van serum van vrijwillige niet-betaalde
donors, het gebruiksgemak van de applicator, en beter passend bij de fysiologie
van het oog.
De duur van de studie is 6-12 maanden en zal worden uitgevoerd in een ambulante
setting. Per patiënt is de duur van inclusie in de studie 3 maanden.
Er zijn 3 secties in de behandelingsperiode:
• In de eerste maand worden conventionele formaat of micro SEDs verstrekt
hetzij in het Meise of het mu-Drop toedieningssysteem.
• In de tweede maand zal de reguliere oog medicatie worden toegepast (hetzelfde
als degene die gebruikt zijn voor de aanvang van de studie) (wash-out periode).
• In de derde maand, afhankelijk van de behandeling die in de eerste maand
werd ontvangen, worden conventionele formaat of micro allogene SEDs verstrekt.

In de maand voorafgaand aan het begin van de studie zal de patiënt zijn huidige
oog medicatie moeten gebruiken. Deze medicatie zal worden voortgezet in de
tweede maand van de behandelingsperiode (wash-out periode).
Voorafgaand aan en aan het einde van elke behandelingsperiode wordt de
OSDI-vragenlijst ingevuld door de patiënt. De Schirmertest wordt uitgevoerd om
de traanproductie te bepalen, de traan break-up tijd wordt gemeten en
fluoresceïne wordt gebruikt om het percentage getroffen oppervlakte van het
hoornvlies te schatten. Aan de patiënt wordt gevraagd een dagboek bij te houden
inzake frequentie gebruik van de oogdruppels en de algemene ervaring met de
gebruikte toedieningssystemen. Aan het einde van de studie wordt het dagboek
van de patiënt verzameld.

N.v.T.

Patiënten dienen 5 maal een bezoek af te leggen aan de oogarts (voorafgaand aan
de studie, bij het begin van de studie en na afloop van elke maandelijkse
behandelperiode) voor het invullen van een vragenlijst en lichamelijk
(oogheelkundig) onderzoek. Iedere keer wordt de OSDI-vragenlijst ingevuld door
de patiënt. De Schirmertest wordt uitgevoerd om de traanproductie te bepalen,
de traan break-up tijd wordt gemeten en fluoresceïne wordt gebruikt om het
percentage getroffen oppervlakte van het hoornvlies te schatten. Aan de patiënt
wordt gevraagd een dagboek bij te houden inzake frequentie gebruik van de
oogdruppels en de algemene ervaring met de gebruikte toedieningssystemen. Aan
het einde van de studie wordt het dagboek van de patiënt verzameld.
Verhoogd ongemak in verband met de deelname aan het onderzoek is
onwaarschijnlijk, omdat de behandeling met SEDs is bedoeld om klachten te
verlichten, echter, tijdens de wash-out periode van 1 maand met niet-serum
oogdruppels kunnen de klachten terugkeren. In overleg met uw behandelend arts
kunnen we u aanbieden om met de allogene serum oogdruppels na het onderzoek
door te gaan, tegen een nader te bepalen vergoeding.