Geriatrische oncologie op koers: transmurale en digitale manieren om oudere kankerpatiënten op een medicamenteuze therapie te houden

Kanker komt vooral op oudere leeftijd voor. Door toename van het aantal ouderen
in de bevolking, de levensverwachting, de incidentie van kanker en van de
overlevingskansen zal het aantal ouderen met kanker verder toenemen. Het
merendeel van deze oudere kankerpatiënten wendt zich tot een perifeer
ziekenhuis, terwijl in universitaire centra relatief weinig oudere patiënten
worden gezien. Zo bleek in 2012 op de afdeling medisch oncologie in het RUMC
ongeveer 10% van alle nieuwe patiënten 65 jaar of ouder te zijn, terwijl dit
percentage in het MST ongeveer 45% bedroeg. Het is daarom van groot belang dat
universitaire centra (waar veel kennis is omtrent nieuwe ontwikkelingen en
wetenschappelijk onderzoek) samenwerken met perifere ziekenhuizen (waar veel
oudere patiënten behandeld worden) om kennis, kunde en zorg omtrent kanker bij
ouderen te verbeteren.
Oudere patiënten kiezen (net zo als jongere patiënten) vaak voor een
behandeling. Als zij chemotherapie ondergaan wordt ongeveer 40% van de
patiënten onverwacht in het ziekenhuis opgenomen, meestal ten gevolge van
bijwerkingen van de behandeling. Opvallend hierbij is dat dergelijke opnames
vaak in de 1e cyclus optreden en dat de klachten die tot opname leiden,
relatief lang bestaan. Een opname heeft een negatieve invloed op de kwaliteit
van leven, leidt vaak tot dosisreducties of zelfs tot het staken van de
behandeling. Een ander aspect van is het economisch aspect. Voorkomen van* en
vroege behandeling van bijwerkingen is dus van groot belang.
Ouderdom komt vaak met een of meerdere gebreken. De laatste jaren wordt gepleit
voor het verrichten van een *complete geriatrische assessment* (CGA) om deze
gebreken goed in kaart te brengen. En dergelijk CGA vergt veel tijd en is
wellicht niet bij iedere oudere patiënt nodig. Een andere mogelijkheid is om
bij alle oudere patiënten een screening naar kwetsbaarheid te verrichten en
alleen bij diegene die kwetsbaar blijken vervolgens een CGA te verrichten (het
zgn tweetrapsmodel). Er zijn veel screeningsmethoden voorhanden waarvan het
merendeel onvoldoende gevalideerd is voor gebruik in de oncologie. Ook de
waarde van een CGA in de oncologie is nog niet voldoende uitgekristalliseerd;
uit verschillende studies blijken verschillende testen uit het CGA
verschillende betekenis te hebben, en echte afkappunten voor beslissingen
rondom therapie zijn niet prospectief gevalideerd. De meeste screeningsmethoden
gaan voorbij aan de kennis die al bij de huisarts beschikbaar is, die de
patient (en zijn familie) veelal al jaren kent, die de co-morbiditeit behandelt
en het sociale systeem rondom de patient op waarde kan schatten. Daarom is de
Easycare-Tos ontwikkeld, een screeningssysteem waarbij het oordeel van de
huisarts in betrokken wordt.

In dit project willen we het aantal oudere patiënten dat tijdens een
behandeling met chemotherapie of doelgerichte therapie onverwacht wordt
opgenomen verminderen. Dit willen we realiseren door veel intensievere zorg,
waarbij de huisarts of praktijkondersteuner van de huisarts (POH) én moderne
ICT technieken een rol spelen. Er zal meer aandacht zijn voor samenwerking 1e
en 2e lijn. De waarde van de Easy-Tos (een screeningsinstrument voor
kwetsbaarheid in de eerste lijn) zal vergeleken worden met data van een
Complete Geriatric Assessment. Er zal een onderwijsmodule ontwikkeld worden
ten aanzien van bijwerkingen van chemotherapie/doelgerichte therapie die
geschikt is voor gebruik in de eerste lijn.

Als er bij een patiënt die 70 jaar of ouder is gekozen wordt voor een
"systeemtherapie" , en participeert in dit onderzoek zal er:

1. Veel aandacht zijn voor transmurale samenwerking door middel van:
1.1: de huisarts zal gevraagd worden de eerste stap van de zgn Easycare-TOS in
te vullen (een screeningslijst voor kwetsbaarheid)
1.2 De patiënten die in het MST benaderd worden zullen thuis bezocht worden
door de oncologieverpleegkundige. Bij dit bezoek wordt ook de
praktijkondersteuner van de huisarts en wijkverpleegkundigen en evt andere
betrokkenen bij uitgenodigd worden. Hierbij zal de indicatie voor de
behandeling en de bijwerkingen opnieuw aan de orde komen. Mochten deze
betrokkenen niet beschikbaar zijn worden zij telefonisch op de hoogte gesteld.
Vanuit het het RadboudUMC zullen geen thuisbezoeken gedaan worden, maar zullen
alle contacten telefonisch gaan.
1.3 bij bijwerkingen blijft er frequent contact tussen de eerste en de tweede
lijn.

2. Er zal een App ontwikkeld worden *Hereismydata ** , waarmee toxiciteit goed
gemonitord kan worden. Gedurende de eerste 2 kuren vragen we patiënten 3 maal
per week hun bijwerkingen te scoren. Voordat deze " app" ontwikkeld is zal er 3
maal per week telefonisch contact zijn. Als patiënten niet met een app om
kunnengaan of geen toegang hebben tot een computer of internet blijven we
frequent telefonisch contact houden.


3. Er zal een scholingsmodule voor bijwerkingen van chemotherapie ontwikkeld
worden voor gebruik in de eerste lijn

4. De waarde van de Easycare-Tos bij oudere kankerpatiënten zal beoordeeld
worden aan de hand van
4.1 acceptatie door huisartsen
4.2 uitkomst vergelijken met 2 screeningsinstrumenten die in de oncologie
aanbevolen worden (" G-8 en GFI") en data van een beperkte geriatrische
assessment (IADL , GDS e MNA)

5. Evaluatie van de voorkeur van de patiënt voor begeleiding door
oncologieverpleegkundige, POH, wijkverpleegkundige en internet/ app
mogelijkheden

Er is geen extra risico voor patiënten. De beoogde/geplande therapie blijft
ongewijzigd.

De belasting voor de patiënt bestaat vooral uit het invullen van vragenlijsten
(voor start van therapie ca 30-45 min); en tijdens therapie frequent bijhouden
van bijwerkingen gedurende de eerste 2 kuren (veelal 6 weken) waarbij iedere 2
werkdagen er of telefonisch contact is of via een internet/app.
Enkele maanden na afloop worden opnieuw enkele vragenlijsten ingevuld