Microbioom en onderste luchtweginfecties bij kinderen

Onderste luchtweginfecties (OLWI) zijn een belangrijke oorzaak van morbiditeit
bij jonge kinderen in welvaartslanden. In ontwikkelingslanden vormen ze de
belangrijkste doodsoorzaak bij jonge kinderen. Vaak wordt een OLWI veroorzaakt
door een combinatie van virale en/of bacteriële pathogenen.

Verwekkers van OLWI zijn afkomstig uit de neus- en keelholte (nasopharynx).
Meestal zijn deze potentiële bacteriële verwekkers normale bewoners van de
nasopharynx bij gezonde (asymptomatische) mensen. Ze leven samen met
"ongevaarlijke" commensale bacterien zonder ziekte te veroorzaken. Samen vormen
ze een complexe bacteriële gemeenschap, het bacteriële nasopharyngeale (NP)
microbioom. Net als bacteriën, komen virussen ook voor in de nasopharynx van
zowel mensen met een luchtweginfectie als bij gezonde mensen.

Onderzoek naar het microbioom is pas sinds kort mogelijk door de ontwikkeling
van nieuwe moleculaire technieken. Met de conventionele kweekmethode kan 40-80%
van de bacteriën van het microbioom niet gedetecteerd worden. Met behulp van
nieuwe moleculaire technieken als 454 pyrosequencing kunnen we de samenstelling
van complexe bacteriële gemeenschappen in detail meten, zowel in gezonde
toestand als tijdens ziekte.

Het is niet bekend hoe het beloop is van bacterieel- en viraal dragerschap naar
invasieve ziekte of een onderste luchtweginfectie. De samenstelling van het NP
microbioom is waarschijnlijk belangrijk voor de gezondheid of vatbaarheid voor
ziekte. Het oppikken van een virus zou er bijvoorbeeld voor kunnen zorgen dat
een bepaalde bacterie in de nasopharynx zoals de pneumokok zich kan
vermeerderen en verspreiden en zo een longonsteking kan veroorzaken. Het
onstaan van een pneumokokken infectie is waarschijnlijk niet alleen het gevolg
van het virus, maar van het totale NP microbioom. Als het NP microbioom in
balans is, zou het potentiële pathogenen kunnen remmen en hun uitgroei kunnen
voorkomen. OLWI zou kunnen ontstaan als het evenwicht verstoord is en de afweer
onvoldoende is.

Het microbioom van de darmen is belangrijk vanwege de relatie met diverse
ziektes. Ook de immuniteit van de luchtwegen lijkt beinvloed te worden door de
darmen. Verder is het maagdarmstelsel belangrijk voor het ontstaan van
resistentie voor antibiotica. Antibioticagebruik heeft ook invloed op het
evenwicht van het microbioom op diverse andere plekken in het lichaam, zoals de
nasopharynx, waardoor een kind meer vatbaar kan zijn voor infecties.

In deze studie willen we ons concentreren op de samenstelling van het
microbioom van de nasopharynx, de mondholte en de darmen bij jonge kinderen
opgenomen met een onderste luchtweginfectie en bij gezonde kinderen. Hierdoor
verwachten we nieuwe inzichten te krijgen in de pathogenese van OLWI. In de
toekomst zou dit nieuwe preventieve maatregelen mogelijk kunnen maken.

Primair:
Het vergelijken van de samenstelling van het microbioom van de nasopharynx en
de aanwezigheid van virussen bij kinderen opgenomen met een OLWI met de
samenstelling van het microbioom van de nasopharynx en de aanwezigheid van
virussen bij gezonde, voor leeftijd en geslacht gematchte controles.

Secundair:
1. Verschillen in samenstelling van het microbioom van de nasopharynx van
kinderen opgenomen met een OLWI tijdens ziekte en na herstel.
2. De relatie tussen klinische-, radiologische- en laboratorium bevindingen en
bacteriële- en virale aanwezigheid en hun dichtheid in de nasopharynx tijdens
een OLWI.
3. De relatie tussen het microbioom van de nasopharynx en het microbioom van
de mondholte en de darmen tijdens OLWI en gezondheid .

Verkennend:
De invloed van gastheer en omgeviongsfactoren, zoals leeftijd en
antibioticagebruik, op de samenstelling van nasofarynx-, mond-, onderste
luchtweg-, en darm-microbioom.
De relatie tussen het nasofaryngeale microbioom en de bacterien en virussen
aanwezig in de longen van kinderen met een ernstige OLWI.

Case control studie. Het microbioom van de nasopharynx, de mondholte en de
darmen van kinderen opgenomen met een OLWI zal vergeleken worden met het
microbioom van de nasopharynx, de mondholte en de darmen van gezonde, voor
leeftijd en geslacht gematchte kinderen. Bij kinderen met een ernstige OLWI zal
tevens het mircorbioom in de onderste luchtwegen worden bestudeerd.

Wij zijn van mening dat deelname aan deze studie een verwaarloosbaar risico
geeft en dat het geen voordelen oplevert. Alle afnamemethoden zijn niet
invasief en veilig. Het afnemen van de materialen vindt plaats tijdens
ziekenhuisopname en tijdens een regulier poli- of consultatiebureaubezoek of
thuis om de belasting van de deelnemers zoveel mogelijk te beperken. Deelname
aan deze studie brengt geen voordelen met zich mee voor het kind, noch voor de
ouders. We volgen de gedragscode "verzet van minderjarigen die deelnemen aan
wetenschappelijk onderzoek" zoals aanbevolen door de CCMO. De afnamemomenten en
het informed consent gesprek duren samen ongeveer 30 minuten per deelnemer.