Pilot study: Fosfomycine concentratie in prostaatweefsel na orale en intraveneuze toediening

Prostaatinfecties veroorzaakt door multiresistente gram-negatieve
micro-organismen komen steeds vaker voor. Met name resistentie voor
fluoroquinolonen en cefalosporinen is problematisch, aangezien deze middelen
veel worden gebruikt voor de behandeling van ontstekingen in de urinewegen, met
name prostatitis. Tevens worden ze ingezet als profylaxe bij biopsie van de
prostaat en bij de transurethrale resectie van de prostaat (TURP). Deze toename
van resistentie vraagt om herevaluatie van 'oudere' antibiotica als
fosfomycine. Dit specifieke middel is interessant, gezien het feit dat veel
multiresistente micro-organismen wel gevoelig zijn voor fosfomycine.

Om infecties te voorkomen en te behandelen, moet een adequate weefselspiegel
worden bereikt. Tot op heden is er weinig bekend over de penetratie van
fosfomycine in prostaatweefsel.

Het meten van prostaatweefselconcentraties van fosfomycine na een éénmalige
orale of intraveneuze gift, voorafgaand aan de transurethrale resectie van de
prostaat. Dit om meer inzicht te krijgen in de vraag of fosfomycine in de
toekomst een geschikt middel is om als pre-operatieve profylaxe of als
behandeling van prostatitis te gebruiken.

Randomisatie en blindering vindt niet plaats. De eerste 15 patiënten die worden
geïncludeerd ontvangen 3 gr fosfomycine-trometamol oraal 2 uur voor de ingreep
(groep A), de tweede groep van 15 patiënten die worden geïncludeerd ontvangt 2
gr fosfomycine-natrium bij de aanvang van de ingreep (groep B).
Alle patiënten krijgen bovendien de standaard antibiotische profylaxe, namelijk
Cefazoline 1 of 2 gram (afhankelijk van het gewicht), 1 uur voor de ingreep.
Bij de start van de procedure wordt een venapunctie verricht, waar 4-6 cc bloed
wordt afgenomen. Dit wordt nogmaals gedaan aan het einde van de ingreep. De dag
na de operatie wordt wederom een venapunctie verricht (dit is standaard na een
TURP, en dus ook bij patiënten die niet deelnemen aan de studie het geval, om
Hb en nierfunctie te bepalen). In de bloedmonsters wordt de concentratie
fosfomycine bepaald.

In de normale situatie wordt al het gereseceerde materiaal ingestuurd voor
pathologisch onderzoek. In deze studie wordt de 2 cc weefsel die als eerste
wordt gereseceerd apart ingesloten, net als de laatst verwijderde 2 cc weefsel.
Dit materiaal wordt opgestuurd naar het laboratorium van de ziekenhuisapotheek
voor het bepalen van de weefselconcentratie van fosfomycine. De rest van het
weefsel wordt naar de patholoog verzonden. Bij pathologisch onderzoek van
prostaatweefsel wordt maximaal 10 cc weefsel ingesloten. De rest wordt
vernietigd. Er is besloten om patiënten bij wie minder dan 15 cc
prostaatweefsel wordt verwijderd, uit te laten vallen voor het onderzoek. Op
deze manier gaat er geen weefsel verloren wat anders pathologisch zou zijn
onderzocht.

Het verwijderde prostaatweefsel wordt zorgvuldig gewassen. Op deze manier wordt
de gemeten weefselconcentratie fosfomycine zo min mogelijk beïnvloed door het
in het bloed aanwezige fosfomycine
Weefsel- en plasmaconcentraties van fosfomycine worden vervolgens bepaald
middels gevalideerde vloeistof chromatografie tandem massaspectrometrie.

Toediening van fosfomycine 2 gram iv direct pre-operatief, of 3 gram oraal 2 uur pre-operatief

De belasting bestaat uit 2 venapuncties tijdens de ingreep. Een deel van de
patiënten ondergaat de TUR-P onder algehele narcose, en zal van deze
venapunctie derhalve niets merken.
De proefpersonen lopen het risico bijwerkingen te ervaren van de toegediende
medicatie. Aangezien het om een éénmalige gift gaat wordt de kans hierop gering
geacht