De toegevoegde waarde van testosteron bij exposuretherapie voor sociale angststoornis.

Sociale angststoornis is de meest voorkomende angststoornis en één van de meest
voorkomende psychische stoornissen. Onbehandeld kent de stoornis doorgaans een
chronisch beloop. Exposure therapie is een bewezen effectieve behandeling van
sociale angststoornis. Ondanks het succes van deze behandelvorm, is er ruimte
voor verbetering van behandelresultaten, want het aantal mensen dat klachten
behoudt na behandeling is hoog (ongeveer 50%).
In de afgelopen jaren hebben onderzoekers geprobeerd de behandeleffectiviteit
van angststoornissen te vergroten door de toevoeging van farmacologische
middelen aan exposuretherapie. Deze middelen onderscheiden zich van standaard
farmacotherapie, doordat zij geen therapeutisch effect op zichzelf hebben
(zoals bijvoorbeeld een antidepressivum), maar onderliggende
werkingsmechanismen van exposuretherapie versterken. Zo bleken lage doseringen
D-cycloserine en cortisol gegeven voorafgaand aan een exposuresessie
behandeleffecten te kunnen verbeteren.
Uitgebreid experimenteel onderzoek heeft laten zien dat de toediening van
testosteron bij gezonde proefpersonen sociale angstsymptomen en
vermijdingsgedrag vermindert. Recent onderzoek vanuit onze groep liet bovendien
zien dat een éénmalige, lage dosering testosteron (0.50 mg) bij patienten met
een sociale angststoornis eveneens een socio-anxyolitisch effect heeft.
Wij willen de toegevoegde waarde van testosteron bij exposure therapie voor
sociale angststoornis onderzoeken. Wij verwachten dat de toevoeging van
testosteron (0.50 mg, sublinguaal) 240 minuten voorafgaand aan één exposure
sessie leidt tot een grotere reductie van sociale angstsymptomen en sociaal
vermijdingsgedrag, vergeleken met placebo.

Primaire doelstelling is de toegevoegde waarde van testosteron bij
exposuretherapie voor sociale angststooornis te onderzoeken.

Deelnemers in deze studie zijn 52 vrouwelijke patienten (18-45 jaar) met een
sociale angststoornis en spreekangst als primaire angst, zoals vastgesteld met
een gestructureerd klinisch interview en de LSAS. Deelnemers worden
dubbelblind gerandomiseerd over twee condities: 1) exposure therapie plus
testosteron (0.50 mg) of 2) exposure therapie plus identiek ogend placebo.
Exposure therapie bestaat uit twee exposure sessies van 60 minuten waarin de
deelnemers een korte presentatie zullen geven die op video wordt opgenomen. De
eerste introductie sessie zal versterkt worden door het toedienen van
testosteron/placebo en bij de tweede exposure sessie zal geen
testosteron/placebo worden toegediend. Testosteron/Placebo wordt vier uur
voorafgaand aan de start van de eerste exposuresessie sublinguaal toegediend,

Assessments vinden plaats op baseline, tijdens sessie 1 en 2, na sessie 2
(post-behandeling) en na één maand follow-up, en bestaan uit zelfrapportage
instrumenten, impliciete maten (computertaken) en fysiologische metingen (o.a.
speekselmonsters en hartslagmetingen).

- Korte gestandaardiseerde exposure therapie, bestaande uit twee exposure sessies van 60 minuten. De eerste exposure sessie zal worden versterkt door het toedienen van testosteron/placebo, bij de tweede sessie zal er geen testosteron/placebo worden toegediend. - Testosteron/Placebo: 0.50 mg sublinguaal testosteron, vier uur voorafgaand aan de eerste exposure sessie; of identiek ogend placebo sublinguaal.

De risico's van laagfrequente (wekelijkse) testosteron toediening in de
voorgestelde lage dosering 0.50 mg zijn verwaarloosbaar.