Korte serie van zeer nauwkeurige bestralingen met een hogere dosis bij patiënten met prostaatkanker

Hypofractionering in combinatie met een stereotactische lichaamsbestraling
(SBRT) voor de behandeling van prostaatkanker levert uitstekende resultaten op
in termen van overleving en toxiciteit en is veel prettiger dan het huidige
fractioneringsschema. Een lokaal recidief komt meestal voor op de plaats van de
primaire tumor of dominante tumorlocatie vóór de behandeling. Dosisescalatie
ter plaatse van de primaire tumor zou de overleving kunnen verbeteren.

Met het Hypo-FLAME fase II onderzoek willen wij de haalbaarheid en veiligheid
evalueren van een focale boostbestraling in aanvulling op een stereotactische
bestraling van de gehele prostaat. Afhankelijk van de resultaten van dit
onderzoek, zal een fase III, gerandomiseerd onderzoek opgezet worden om de
stereotactische bestraling van de gehele prostaat te vergelijken met een
stereotactische bestraling van de gehele prostaat aangevuld met een focale
boostbestraling. Secundaire uitkomstmaten van deze studie zijn: late
toxiciteit, kwaliteit van leven en biochemische ziektevrije overleving.
Tegelijkertijd zullen er voorbereidingen worden getroffen voor toekomstig
gebruik van online MRI-begeleiding tijdens radiotherapie (MR-linac) zonder
plaatsing van goudmarkers (met uitzondering van Radboudumc en UZ Leuven) en
zullen er bloedmonsters verzameld worden voor translationeel onderzoek
(radiogenomics) en opslag in een biobank (met uitzondering van Radboudumc).

Prospectief interventie onderzoek betreffende stereotactische bestraling van de
gehele prostaat met een geïntegreerde boost op de macroscopische tumor, zoals
zichtbaar op de MRI-beelden, bij 100 matig- of hoog-risico
prostaatkankerpatiënten.

Patiënten worden behandeld met stereotactische radiotherapie tot een dosis van 35 Gy in 5 wekelijkse fracties op de gehele prostaat. Tegelijkertijd wordt een geïntegreerde lokale boost gegeven, tot een dosis van 50 Gy, op de macroscopische tumor zoals te zien op de MRI-beelden. Daarnaast wordt de patiënt gevraagd om een MRI-scan te ondergaan (~15 min/scan) zonder gebruik van contrastmiddel voor of na elke bestralingsbehandeling (totaal 5 MRI-scans) (met uitzondering van Radboudumc en UZ Leuven). Ook zullen er bloedmonsters verzameld worden voor translationeel onderzoek (radiogenomics) en opslag in een biobank (met uitzondering van Radboudumc).

Standaard behandeling: Als voorbereiding voor de bestralingsbehandeling
bezoeken patiënten het ziekenhuis driemaal; als eerste vindt een bezoek aan de
arts plaats, dan goudzaadjes implantatie, MRI met contrast en CT-simulatie.
Follow-up vindt plaats volgens standaardzorg. Patiënten komen regelmatig terug
voor controle bij hun radiotherapeut-oncoloog en/of uroloog gedurende 10 jaar.
Onderzoeksprocedure: Voor het onderzoek is dezelfde voorbereiding voor de
bestralingsbehandeling nodig als voor de standaard behandeling, de
bestralingsbehandeling daarentegen bestaat uit 5 fracties gedurende 5 weken in
plaats van de standaard 28 tot 35 fracties en is daarom veel prettiger.
Wat betreft biochemische controle en toxiciteit na een SBRT behandeling van
35-40 Gy in 5 fracties is overtuigend bewijs met voldoende follow-up aanwezig.
In het Hypo-FLAME onderzoek zal de macroscopische tumor een aanvullende
stralingsdosis ontvangen. Bestralingsdoseringen tot 50 Gy in 5 fracties op de
hele prostaat zijn al eens toegediend in een fase II onderzoek met acceptabele
acute toxiciteit, de late toxiciteit op het rectum daarentegen was niet
acceptabel. Omdat in het Hypo-FLAME protocol alleen een klein deel van de
prostaat een verhoogde dosis zal ontvangen, is de verwachting dat er geen
onacceptable toxiciteit zal optreden in de nabijgelegen gezonde organen. Dit is
bevestigd in een fase II onderzoek waarbij gebruik werd gemaakt van de
Cyberknife. Daarnaast zullen de dosislimieten voor de blaas en het rectum
gehandhaafd worden, zoals in het SBRT PATRIOT protocol (welke bewezen is veilig
te zijn en geassocieerd is met zeer lage toxiciteitsscores). Voor het
realiseren van gelijke of lagere toxiciteitsscores in vergelijking met de
huidige radiotherapieprotocollen, zullen de nabijgelegen gezonde organen de
prioriteit krijgen, dat wil zeggen dat de GTV boost dosis van 50 Gy aangepast
wordt naar een lagere dosis als de dosislimieten voor de nabijgelegen gezonde
organen in het gedrang komen. Toxiciteit, en dus veiligheid, is de primaire
uitkomstmaat voor dit fase II onderzoek.
Naast het afnemen van de standaard toxiciteitsscores, zal een extra
toxiciteitscore afgenomen worden 3 maanden (± 1 maand) na de eerste bestraling
(telefonisch of poliklinisch bezoek). Er zullen ook kwaliteit van leven
vragenlijsten opgestuurd worden met de post. Deze vragenlijsten worden gestuurd
op baseline, tijdens week 5 van de bestralingsbehandeling, na 1 maand (± 2
weken) en na 6 maanden (± 1 maand) na het einde van de bestralingsbehandeling
en jaarlijks (± 1 maand) tot 5 jaar na het einde van de bestralingsbehandeling.
Patiënten die deelnemen aan deze studie kunnen hier voordeel uit halen doordat
het verlaagde aantal van bestraling in 5 fracties minder invloed heeft op het
dagelijks leven dan de huidige 28 tot 35 fracties. Voor deze studie zal de
patiënt ook gevraagd worden om een MRI-scan te ondergaan (~15 min/scan) zonder
gebruik van contrastmiddel voor of na elke bestralingsbehandeling (totaal 5
MRI-scans) (met uitzondering van Radboudumc en UZ Leuven). Ook zullen er
bloedmonsters verzameld worden voor translationeel onderzoek (radiogenomics) en
opslag in een biobank (met uitzondering van Radboudumc).