Diabetesparel Parelsnoerinitiatief- onderzoek naar risicofactoren voor diabetescomplicaties

Anno 2007 is de prevalentie van type 2 diabetes in Nederland, zoals bekend bij
de huisartsenregistraties 3,5% en 14% in de leeftijd boven de 65 jaar. Door het
toenemende aantal ouderen en de stijgende prevalentie van overgewicht zullen de
prevalentie en kosten van type 2 diabetes in de komende jaren sterk stijgen. De
behandeling van diabetescomplicaties als nierfalen, hartfalen en voetulcera zal
een groot beslag op de gezondheidszorg doen omdat diabetesduur de belangrijkste
risicofactor is voor complicaties, en diabetes zich op steeds jongere leeftijd
manifesteert. Alleen door preventie van diabetescomplicaties door het
identificeren van te behandelen risicofactoren en goede behandelstrategieën
kunnen de kosten beheersbaar blijven. Voor onderzoek naar diabetescomplicaties
als nierfalen en onderbeenamputaties is schaalvergroting noodzakelijk.

Het doel van de *Diabetesparel* is het oprichten van een nationale diabetes
bio-databank, met DNA en bloedmonsters van 12.000 diabetespatiënten in
combinatie met de klinische gegevens uit de diabeteszorg voor:
1. identificatie van (genetische) risicomarkers voor slechte controle en
(cardiovasculaire) diabetescomplicaties,
2. evaluatie van de (kosten-) effectiviteit van therapieën/medicatie,
3. beschrijvende statistieken.

De diabetesparel zal in eerste instantie een nulmeting gaan uitvoeren. Doel in
de toekomst is om een jaarlijks follow-up te laten plaats vinden van
oorzaakspecieke sterfte, cardiovasculaire events en indien mogelijk ook de
andere diabetescomplicaties. Het uiteindelijke streven is een jaarlijks
gestandaardiseerd onderzoek met vastleggen van risicofactoren, medicatie,
(cardiovasculaire) complicaties.
Hiertoe zijn afspraken gemaakt tussen de 8 UMC*s over standaardisatie van
onderzoeksmethoden, afname van materialen en het vastleggen van minimale
dataset, en het beheer van de bio-databank.

De minimale dataset bevat:
1. Persoonsgegevens: ID (Burger Service Nummer (BSN)), NAW gegevens (deze
gegevens blijven alleen lokaal beschikbaar), geslacht, geboortedatum, huisarts,
apotheek, datum consult, etniciteit (geboorteland, eigen inschatting), type
informed consent (benaderen voor extra gegevens, informeren bij
toevalsbevindingen, gebruik gegevens commerciële partijen, mogen naam huisarts
en apotheek worden geregistreerd), datum informed consent.
2 Biomaterialen:
- Bloedafname nuchter (plasma, serum, DNA). Bepalingen die direct worden
uitgevoerd zijn: glucose, creatinine, totaal cholesterol, HDL cholesterol,
triglyceriden, HbA1c.
- Urinesample eerste ochtend urine Bepalingen die direct worden uitgevoerd
zijn: dipstick leukocyten, dipstick nitriet, creatinine en albumine (om
nierfunctie te bepalen).
3. Klinisch onderzoek:
- Medicatie anamnese
- ECG
- Oogheelkundig onderzoek
4. Lichamelijk onderzoek:
- Antropometrie
- Bloeddrukmeting
5. Vragenlijsten:
- Algemene vragenlijst (demografie, roken, alchohol, medische voorgeschiedenis,
familiegeschiedenis)
- Rose questionnaire (zelfrapportage AP, MI, stroke, claudicatio)
- EQ5D (kwaliteit van leven)

Deelnemers aan het onderzoek zullen in combinatie met hun reguliere
diabeteszorg extra bloed en urine afstaan voor opslag in de biobank. Daarnaast
zullen zij een vragenlijst invullen (duur ca. 30 min) en wordt toestemming
gevraagd voor het opvragen van medische gegevens bij andere behandelaars,
apotheek, CBS en basisregister.