Onderzoek naar de haalbaarheid van niet invasieve beeldvorming van instabiele coronaire plaques met gebruik van cardiale PET/CT bij mensen.

Coronairlijden (CAD) is de belangrijkste doodsoorzaak in de westerse wereld.
Traditionele strategieën voor de opsporing en behandeling van coronairlijden
zijn gericht op het diagnosticeren van ischemie veroorzakende coronaire
atherosclerotische laesies en vervolgens het herstellen van coronaire
doorstroming hetzij door percutane coronaire interventie (PCI) of coronaire
bypass operatie (CABG) ter verlichting van de symptomen. Hoewel deze strategie
adequaat is voor patiënten met stabiel coronairlijden, is het identificeren van
patiënten met een risico op een acuut coronair syndroom (ACS) inadequaat. Een
acuut coronair syndroom wordt veroorzaakt door een ruptuur van een coronaire
plaque met als gevolg trombose wat leidt tot onaangekondigde problemen zoals
instabiele angina en myocardinfarct. (Naghavi et al.. Circulation 2003, Finn et
al. ATVB 2010.) Een ruptuur van een coronaire plaque komt vaak in
niet-obstructieve laesies voor. (Libby et al.. Circulation 1995) Met als gevolg
dat een acuut coronair syndroom en de mogelijk schadelijke gevolgen vaak de
eerste presentatie van coronairlijden is in voorheen asymptomatische patiënten.
Naast het beoordelen van de mate van obstructie kan het identificeren van de
plaque morfologie een cruciale rol spelen bij de evaluatie van coronairlijden
om plaquestabiliteit te voorspellen.
Beeldvorming van plaque morfologie is daarom van belang om potentieel
instabiele coronaire plaques vast te stellen. Positron emissie tomografie
(PET), in combinatie met een positron emitterende tracer maakt het mogelijk om
biochemische processen in vivo te bestuderen. Studies met behulp van PET hebben
aangetoond dat positron-gelabeld glucose (18F-FDG) actief wordt opgenomen in
atherosclerose van de halsslagaders en de aorta. (Rudd et al.. Circulation
2002, Rudd et al.. J Nucl Med 2008) Zo kan verhoogde opname van 18F-FDG als
marker voor metabool actieve ontstekingscellen in de plaque fungeren. Helaas is
het gebruik van 18F-FDG PET voor detectie van inflammatoire coronaire plaques
teleurstellend. Daarom zijn er nieuwe tracers nodig om specifiek de biologische
kenmerken van een kwatsbare coronaire plaque af te beelden en die niet
gemetaboliseerd worden door het myocard zelf om voldoende doel-achtergrond
verhouding te behouden. In de afgelopen jaren zijn er verschillende tracers
ontwikkeld om dit te bewerkstelligen. Enkele van deze tracers binden zich aan
macrofagen (11C-PK11195), matrix-metalloptroteinase (18F-AS101), of integrines
(18F-galacto-RDG). (Lamare et al.. J Nucl Med 2010, Quillard et al.. ATVB 2011,
Laitinen et al.. Circulation Cardiovasc Imaging 2009) Deze tracers zijn tijdens
dierproeven geschikt gebleken om inflammatoire atherosclerose te detecteren.
Tevens hebben studies aangetoond dat 11C-PK11195 in ontstoken plaques in de
halsslagader bij mensen ook wordt waargenomen met PET. (Gaemperli et al.. Eur
Heart J 2012) Studies naar de geschiktheid van deze tracers voor het evalueren
van coronaire kwetsbare plaques ontbreken echter nog.

Het doel is om de geschiktheid te testen van de verschillende PET-tracers om
kwetsbare plaques vast te stellen bij patiënten met een recent acuut coronair
syndroom en daarnaast deze ontstekingshaarden te lokaliseren met gebruik van de
coronaire anatomie verkregen met een cardiale CT-scan (coronair angiogram).

Vierentwintig patiënten (35-75 jaar) opgenomen op de hartbewaking met een ACS
zullen worden benaderd voor deelname aan dit onderzoek. Voorafgaand aan de
ESC-richtlijn geïndiceerde coronairangiogram (ICA) wordt bij alle patiënten een
PET /CT-scan verricht. De PET/CT-scan zal bestaan uit een CCTA, welke wordt
gefuseerd met de PET-opnamen gemaakt gemaakt gedurende het gebruik van een
experimentele tracer om de potentieel kwetsbare plaque vast te stellen. Elke
tracer zal worden getest op de potentie om de kwetsbare plaque aan te tonen in
acht patiënten per tracer (ofwel 11C-PK11195, 18F-AS101, of 18F-Galacto-RGD).
Tracer kinetiek wordt gekwantificeerd en geregistreerd. Na PET/CT, zal ICA
worden uitgevoerd in combinatie met optische coherentie tomografie (OCT) om de
kwetsbare plaque invasief vast te stellen. PCI wordt vervolgens uitgevoerd
volgens de huidige ESC-richtlijnen voor revascularisatie.

PET-tracer (11C-PK11195, 18F-AS101, or 18F-Galacto-RGD)

Patiënten krijgen contrastmiddel met risico op een overgevoeligheidsreactie en
nierinsufficiëntie. Tijdens de toediening zal de onderzoekend arts aanwezig
zijn om allergische symptomen te monitoren en indien nodig behandeling
hiertegen starten. De nierfunctie wordt bij opname gecontroleerd en patiënten
worden alleen geïncludeerd indien deze boven de 45ml/min is. Patiënten krijgen
in totaal 6-8 mSv straling voor de onderzoeken. Bij de PET-scan zullen
patiënten ongeveer een uur stil moeten liggen. De potentiële voordelen zullen
in principe geen betrekking hebben op de patiënten individueel. Het doel is om
kwetsbare plaques bij patiënten met een verhoogd risico hierop vast te stellen
voordat deze ruptureren en schade geven aan het myocard.