Doel is een vooronderzoek (pilot-studie) te doen naar de relatie tussen gemeten beloningsgevoeligheid en de effectiviteit van een "care-as-usual" toegepaste cognitief gedragstherapeutische interventie bij ADHD. Daarnaast is het doel…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Cognitieve en aandachtsstoornissen en -afwijkingen
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
1. Verandering in de mate van ADHD symptomen als gevolg van de
gedragsbehandeling, gemeten met de goed gevalideerde Strengths and Weaknesses
of ADHD and Normal behavior (SWAN) vragenlijst (Lakes, Swanson, & Riggs, 2012).
2. Vooraf gemeten fysiologische respons op beloning zoals gemeten door
verandering in hartslag variabiliteit of verandering in huidgeleiding gedurende
beide beloningstaken die worden afgenomen.
Secundaire uitkomstmaten
1. beloningsgevoeligheid zoals gemeten door (a) de totale score op de SPSRQ-C,
de Sensitivity to Punishment and Sensitivity to Reward Questionnaire for
children (Luman et al., 2012); (b) Reward sensitivity index (reactietijd
distributie verschuiving bij de kinderversie van de Monetary Incentive
Delay-taak) en het percentage goede deuren gekozen tijdens de Hungry Donkey
Taak (kinderversie van de Iowa Gambling Task).
2. Ouder zelfrapportage ratings van opvoedingsstress, gemeten met de Nijmeegse
Ouder Stress Index (NOSI), een vertaling van de Parenting Stress Index (Abidin,
1983; de Brock, Vermulst, Gerris, & Abidin, 1992).
Achtergrond van het onderzoek
Aandachtstekortstoornis met Hyperactiviteit (beter bekend onder de Engelstalige
naam Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder: ADHD), is in een groter wordend
aantal studies geassocieerd aan verminderde gevoeligheid voor beloning en
bekrachtiging van gedrag. Dit wordt toegeschreven aan dysfunctioneren van het
(ventraal frontostriatale) beloningssysteem van de hersenen. Er begint zicht
echter ook duidelijk een literatuur af te tekenen die suggereert dat er sprake
is van neurobiologische heterogeniteit bij ADHD, waarbij sommige personen met
ADHD meer zijn aangedaan door deze dysfunctie in het beloningssysteem van de
hersenen dan anderen. Standaard cognitief gedragstherapeutische
groepsbehandelingen voor kinderen met ADHD zijn vaak sterk gebaseerd op
beloningssystemen in de kind-sessies en op oudertraining in het gebruik van
effectief belonen en prijzen in het dagelijks leven. Echter, onderzoek laat
zien dat deze behandeling vaak slechts een bescheiden effectiviteit laten zien.
Eén factor die deze situatie zou kunnen verklaren is dat dit type interventie
tot grotere gedragsverandering zal leiden bij patienten met ADHD waar verlaagde
beloningsgevoeligheid niet het meest centrale aspect van dysfunctie is. Onze
hypothese is dan ook dat vooraf gemeten beloningsgevoeligheid (m.n. de
fysiologische respons op beloning) de hoeveelheid symptoomreductie die wordt
bereikt in een standaard cognitief gedragstherapeutische groepstherapie zal
voorspellen.
Doel van het onderzoek
Doel is een vooronderzoek (pilot-studie) te doen naar de relatie tussen gemeten
beloningsgevoeligheid en de effectiviteit van een "care-as-usual" toegepaste
cognitief gedragstherapeutische interventie bij ADHD. Daarnaast is het doel
ervaring op te doen in het gebruik van een aantal relevante maten voor
beleoningsgevoeligheid en hypotheses te genereren ten behoeve van een nog te
plannen grotere studie naar ditzelfde onderwerp in de toekomst.
Onderzoeksopzet
Observationele studie in de context van een routinematig (gebruikelijke zorg)
uitgevoerde cognitief-gedragstherapeutische interventie voor kinderen die
recentelijk zijn gediagnosticeerd met ADHD, en hun ouders.
Inschatting van belasting en risico
Deelnemende kinderen zal worden gevraagd neuropsychologische taken uit te
voeren die maximaal 2 uur zullen duren. Gedurende één uur van de testsessie zal
huidgeleiding (gebruikmakend van vingerelectrodes) en electrocardiogram (ECG,
gebruikmakend van twee electrodes op de thorax) worden gemeten. Er zijn geen
duidelijke voordelen voor de deelnemers aan deze studie. Echter, het is te
verwachten dat deelnemers wel profijt zullen hebben van het behandelprogramma
waar deze studie een add-on op is.
Publiek
Heidelberglaan 100
Utrecht 3584 CX
NL
Wetenschappelijk
Heidelberglaan 100
Utrecht 3584 CX
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
Inclusiecriteria voor patienten (kinderen met ADHD):
1. Leeftijd tussen 8;6 (8 jaar en 6 maanden) en 12;11 (12 jaar en 11 maanden).
2. Een klinische diagnose van ADHD (alle comorbiditeiten zijn toegestaan om beter de klinische reaaliteit te weerspiegelen), die wordt bevestigd middels de Disruptieve Stoornissen Module (Module E) van het Diagnostisch Interview Schema voor Kinderen (DISC) (Schaffer, Fisher, Lucas, Dulcan, & Schwab-Stone, 2000).
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
1. Geschat IQ < 80, omdat dit type gedragstherapie over het algemeen niet geindiceerd zal zijn bij de lagere IQ ranges.
2. Een bekende (aangeboren) cardiovasculaire ziekte aangezien dit de ECG meting en daaruit voortvloeiende analyses kan beinvloeden.
3. Geschiedenis van of huidige neurologische ziekte. Een neurologische ziekte is gedefinieerd als elke ziekte die zorg van een neuroloog behoeft.
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
| Register | ID |
|---|---|
| CCMO | NL47011.041.13 |