(On)doelmatig verrichten van galblaasverwijdering onder de loep: een gerandomiseerd onderzoek met betrekking tot variatie in de praktijk

Vijf tot 22 procent van de volwassen Westerse populatie heeft galstenen.
Daarvan ontwikkelt 13 tot 22 procent symptomen tijdens hun leven.
Cholecystectomie (verwijdering van de galblaas) is de behandeling van eerste
keuze voor symptomatisch galsteenlijden (pijnlijke galstenen). In Nederland met
16 miljoen inwoners worden jaarlijks meer dan 20.000 cholecystectomiëen
uitgevoerd tegen directe ziekenhuis-gerelateerde kosten van 80 miljoen.
Opmerkelijk daarbij is dat een galblaasverwijdering ineffectief lijkt te zijn
in 30-40% van de patiënten. Verder is er een aanzienlijke praktijkvariatie in
galblaasverwijderingen opgemerkt in Nederland door Nederlandse
zorgverzekeraars, wat kan worden toegeschreven aan een gebrek aan bewijs en aan
de voorkeur die verschilt per chirurg.

De huidige praktijkvariatie in het aantal cholecystectomieën in patiënten met
galstenen en buikklachten toont ondoelmatig gebruik van zorg aan. In dit
onderzoek wordt een stapsgewijze selectie voor een operatie geëvalueerd om de
uitkomst te verbeteren en het aantal cholecystectomieën te reduceren.

Een gerandomiseerde gecontroleerde studie

De patiënten worden in 2 groepen verdeeld. De eerste groep bestaat uit de huidige ingeburgerde zorg met de praktijkvariatie in het uitvoeren van laparoscopische cholecystectomie. De tweede groep bestaat uit een restrictieve strategie met gestandaardiseerde indicatiestelling en intervalevaluatie met stapsgewijze selectie voor laparoscopische cholecystectomie.

Indien er een medische reden is om de galblaas te verwijderen zal dat in beide
groepen gedaan worden. Nadeel kan zijn dat een proefpersoon liever direct
geopereerd wordt, maar omdat we niet weten of we de proefpersoon van de
klachten af helpen dat er een mogelijkheid is dat we de eventuele operatie
uitstellen of laten vervallen als de klachten verdwenen zijn. Een ander
mogelijk nadeel van deze studie is dat het invullen van de vragenlijsten wat
extra tijd van de proefpersoon vergt. Voor de behandeling en na 3, 6, 9 en 12
maanden krijgen proefpersonen dezelfde vragenlijsten thuisgestuurd met het
verzoek deze ingevuld terug te sturen. Deze vragenlijsten hebben betrekking op
ziekteverschijnselen en welbevinden van de proefpersoon. Dit zal ongeveer 15
minuten per keer in beslag nemen.

Amendement: Patiënten die hiervoor toestemming hebben gegeven op hun informed
consent formulier worden 5 jaar na inclusie benaderd voor een lange termijn
follow-up vragenlijst. Inhoudelijk is deze vragenlijst gelijk aan de
vragenlijst van de 12 maanden follow-up aangevuld met vragen over (zorg voor)
galsteengerelateerde klachten of persisterende klachten na galbaasverwijdering.