De effecten van hyperbare zuurstoftherapie op het verbeteren van de mucosale microciruculatie en het weefselherstel bij patienten die met radiotherapie behandeld zijn voor maligniteiten in het hoofd-hals gebied.

Veel voorkomende complicaties na bestraling in het hoofd-hals gebied zijn
mucositis (acute fase), xerostomie en necrose van de mucosa en het
onderliggende bot. Een late bijwerking van radiotherapie is de schade aan de
microcirculatie in weefsels veroorzaakt door obliteratieve endarteritis. Dit
zorgt voor verminderde vasculariteit en dit induceert de hieropvolgend
regionale hypoxie. Deze late bijwerkingen kunnen mogelijk pas jaren na
bestraling ontstaan. Weefselinvasie door trauma of chirurgie later in het leven
kunnen resulteren in wonddehiscentie, infectie en veranderingen in de genezing
en regeneratie. Patiënten die in het verleden radiotherapie hebben ondergaan
voor hoofd-hals maligniteiten worden vaak behandeld met hyperbare
zuurstoftherapie (HBOT) alvorens een element geëxtraheerd wordt, implantaten
geplaatst worden of een andere vorm van orale chirurgie uitgevoerd wordt.
Gedacht wordt dat door het verbeteren van de weefseloxygenatie door middel van
HBOT, het risico op het ontwikkelen van osteoradionecrose vermindert en het
genezend vermogen behouden blijft. Echter ontbreekt tot op heden een duidelijke
wetenschappelijk onderbouwing achter de werkzaamheid en het precieze
werkingsmechanisme van HBOT.
Studies naar het effect van HBOT op de wondgenezing, gekwantificeerd door
parameters als perfusie en doorbloeding en uitgevoerd met verschillende
technieken, rapporteren tegenstrijdige resultaten. Op dit moment worden
patiënten met complicaties van het orale weefsel behandeld met sessies HBOT
zonder een gestandaardiseerd protocol dat het aantal benodigde sessies voor de
curatie van de pathologie in kwestie aangeeft; het verbeteren van de symptomen
wordt gebruikt als een leidraad voor het benodigde aantal HBOT sessies.
Osteoradionecrose komt tegenwoordig in vergelijking met het verleden minder
vaak voor na extractie. Studies tonen aan dat de incidentie van ORN 2% bedraagt
na 1990 in vergelijking tot 16% voor de jaren '90. Dit is waarschijnlijk toe te
schrijven aan de verbeterde chirurgische technieken en de nauwkeurigere
benadering van bestralen in het hoofd-hals gebied. Naast deze verbeteringen is
het een belangrijke vraag of HBOT moet worden blijven toegepast als
ondersteunende therapie; het wetenschappelijke bewijs is tegenstrijdig, HBOT is
niet overal beschikbaar en het blijft een dure therapie. Bovendien duren de
voorbereidingen vaak een maand en zijn ze een last voor de patiënt. Met dit
onderzoek willen we de werkzaamheid van HBOT en de klinische toepasbaarheid in
het voorkomen en genezen van osteoradionecrose ophelderen. Dit is in onze ogen
belangrijk aangezien niet iedere patiënt baat heeft bij HBOT. Het zal hopelijk
mogelijk worden de mate van werkzaamheid per patiënt vooraf te kunnen
inschatten.
Met de SDF beeldvormende techniek is het mogelijk de veranderingen en stroom
van rode bloedcellen in de orale microcirculatie in hoge resolutie in beeld te
brengen. De SDF-microscoop is een compact, draagbaar instrument. Dit geeft
toegankelijkheid in gebieden die anders moeilijk te bereiken zijn voor
beeldvorming. Voor zover bekend zijn er geen "real-time" klinische studies naar
het effect van HBOT op de parameters weefselperfusie en microcirculatie.

Het doel van deze studie is het ophelderen van de effecten van hyperbare
zuurstoftherapie op de orale microcirculatie bij patiënten die radiotherapie
hebben ontvangen voor een maligniteit in het hoofd-hals gebied. We willen de
volgende hypothese testen: HBOT verbetert radiotherapie-geinduceerde
veranderingen in de microcirculatie van het hoofd-hals gebied zodat
uiteindelijk de bijwerkingen zoals ulceratie en osteoradionecrose verbeteren of
voorkomen worden. De vraag die we willen beantwoorden is de volgende: wat zijn
de effecten van HBOT op de orale mucosale microcirculatie met betrekking tot
capillaire densiteit en morfologie na in het verleden bestraling te hebben
ondergaan.

Een monocenter, prospectief, longitudinaal cohort en observationeel klinisch
onderzoek naar de effecten van HBOT op de orale mucosale microcirculatie in
patiënten die in het verleden zijn bestraald voor hoofd-hals maligniteiten.

Het participeren aan de studie zal voor de patiënt een minimale belasting zijn
aangezien de SDF techniek non-invasief is slechts contact met het weefsel nodig
is om de meting uit te voeren. Dit kan resulteren in een onprettig gevoel bij
patiënten die al een pijnlijke mucosa hebben. De meting duurt ongeveer 10
minuten en deze zal gedurende het onderzoek 8 keer herhaald worden. Er zijn
geen risico's voor de patiënt verbonden aan participatie.