Het effect van diëtair zout op endocytotische functie van de proximale tubulus

Albuminurie is sterk en onafhankelijk geassocieerd met het optreden van
eindstadium nierfalen. Een hogere natriuminname is gerelateerd een toename van
albumine-uitscheiding in de urine, zowel in patiënten met een chronische
nierziekte als in gezonde personen. Een zoutrestrictie in het dieet vermindert
de albumine-uitscheiding, gedeeltelijk onafhankelijk van bloeddruk. De urine
van een gezonde persoon bevat vrijwel niets van het in serum alomtegenwoordige
albumine, wat klassiek als een gevolg van een goede barrierefunctie van de
glomerulus is beschouwd. Recente onderzoeken laten echter zien dat de filtratie
van albumine kwantitatief groter is dan voorheen werd aangenomen, en dat er een
grote rol is weggelegd voor reabsorptie van albumine door de cellen in de
proximale tubulus. Dit endocytotisch proces wordt gemedieerd door de receptoren
megaline en cubiline. Andere liganden van megaline zijn kleinere, makkelijker
filtreerbare eiwitten zoals retinolbindend eiwit, vitamine D-bindend eiwit en
beta2-microglobuline. Er is weinig bekend over de regulering van dit systeem,
maar mogelijk speelt angiotensine II hier een rol. Voorlopige studieresultaten
laten zien dat een dietaire zoutrestrictie de expressie van megaline en
cubiline doet toenemen. Deze opmerkelijke vondst zou een extra uitleg kunnen
geven aan het antiproteinurische effect van zoutrestrictie, anders dan
verschillen in filtratie. Het effect van zoutbeperking op de endocytotische
functie van de proximale tubulus is nog niet in mensen onderzocht. Het is
mogelijk een inschatting te maken van de membraanexpressie van eiwitten in
proximale tubuluscellen door deze te meten in uitgescheiden extracellulaire
vesikels in de urine (uEV's). Cubiline en megaline kunnen worden aangetoond in
uEVs.

Onderzoeken of dietaire zoutinname effect heeft op de endocytotische functie
van de proximale tubulus.

Interventiestudie

Alle proefpersonen worden achtereenvolgens op een laag-zoutdieet en een hoog-zoutdieet geplaatst.

Alle deelnemers worden op een door een dietist voorgeschreven grotendeels
vloeibaar laag-zoutdieet geplaatst gedurende 8 dagen. In deze periode wordt aan
proefpersonen gevraagd geen andere dranken te nuttigen dan water, thee of een
door de onderzoekers verstrekte limonade. In de laatste 4 dagen van het dieet
wordt zout aangevuld in capsulevorm (1000 mg per capsule, 14 gram per dag),
zodat er nu sprake is van een hoog-zoutdieet.
Op de dag voor aanvang van het dieet (dag 0), dag 4 en dag 8 sparen
proefpersonen gedurende 24 uur urine, en dragen zij gedurende 24 uur een
draagbare bloeddrukmeter (ABPM). Om verstoring te voorkomen wordt proefpersonen
gevraagd om zich op deze dagen te onthouden van sport of seksueel verkeer. Na
het afsluiten van de 24-uursmetingen drinken proefpersonen 300 mL water, waarna
een nuchtere bloedafname wordt verricht, opnieuw spoturine wordt verzameld (100
mL), de proefpersonen worden gewogen en een meting van de lichaamssamenstelling
wordt gedaan. Dit wordt uitgevoerd met de Body Composition Monitor, waarbij
gedurende enkele minuten met op handen en voeten geplaatste electroden op een
niet-pijnlijke, niet-invasieve manier wordt gemeten. Proefpersonen kunnen
daarna overstappen op hun volgende dieet (dag 5) of de studie verlaten (dag 9).