Fitness voor het slikken
Logopedische behandeling van slikstoornissen bij volwassenen met een verstandelijke beperking door biofeedback: werkt het?

Slikproblemen komen bij mensen met een verstandelijke beperking veelvuldig
voor. Geschat wordt dat ruim acht procent van alle volwassenen met een
verstandelijke beperking te maken heeft met slikproblemen. Binnen de
24-uurszorg voor mensen met een verstandelijke beperking komen slikproblemen
veel vaker voor. Recent onderzoek toonde aan dat bijna 50% van de volwassenen
in dergelijke setting slikproblemen hebben. Slikproblemen variëren van licht
tot zeer ernstig. Slikproblemen hebben effect op het genieten van eten en
drinken. Behandelmogelijkheden voor slikproblemen bij deze mensen zijn nihil.
Het volgen van een dergelijke therapie vraagt van de cliënt inzicht in eigen
handelen, het kunnen opvolgen van instructies, het zelfstandig kunnen oefenen
en onderhouden van vaardigheden.
De ervaringen met biofeedbackbehandeling zijn positief en het kan helpen om de
juiste sliktechnieken onder de knie te krijgen. Sinds enige tijd is het
programma Silverfit Rephagia op de markt. Het programma maakt gebruik van
visuele oefeningen op een computerbeeldscherm. Dit onderzoek heeft als primair
doel inzicht te krijgen in hoeverre het programma Silverfit Rephagia een
geschikte training is voor volwassenen met een verstandelijke beperking.

Primair doel: onderzoek naar de haalbaarheid van een nieuwe
behandelmogelijkheid op basis van biofeedback bij mensen met een verstandelijke
beperking.
Secundair doel: effecten van de behandeling op slikproblemen bij mensen met een
verstandelijke beperking verkennen.

Het betreft een haalbaarheidsstudie naar het inzetten van een training in een
nieuwe doelgroep. Doordat vooral wordt gekeken naar of de studie geschikt is,
en bovendien de verwachting qua verbetering voor de controlegroep nihil is,
wordt er geen gebruik gemaakt van een controlegroep. Om inzichten te kunnen
geven voor wie de training wel en niet geschikt is en hoe eventuele effecten
van de training optreden, wordt gebruik gemaakt van een meervoudige casestudy.

Training op basis van biofeedback waarbij d.m.v. serious gaming in combinatie met sensorische informatie uit het slikgebied wordt gewerkt aan verbetering van o.a. timing, kracht en coördinatie van het slikproces. Deelnemers volgen een logopedische behandeling met Silverfit Rephagia gedurende 6 weken met een frequentie van twee keer per week.

De risico*s voor de deelnemers zijn klein. Deelnemers zouden zich kunnen
verslikken, maar de kans op verslikken is derhalve niet groter of kleiner dan
buiten de trainingssituatie. Het is mogelijk dat de deelnemer last heeft van
huidirritatie door de pads die in het keelgebied worden geplakt. Voor cliënten
is de belasting kortdurend.
De verwachting is dat de slikvaardigheid verbetert van de deelnemers die de
training Silverfit Rephagia hebben gevolgd. Door de verbeterde slikvaardigheid
vermindert de ernst van de slikstoornis, waardoor het eten en drinken beter
verloopt en de kans op verslikken afneemt.