OBO - Onderzoek Bestrijdingsmiddelen Omwonenden

Omwonenden van agrarische percelen in Nederland maken geregeld melding van
onder andere misselijkheid of irritaties aan de huid, ogen of bovenste
luchtwegen. In Nederland is nauwelijks onderzoek verricht naar de
gezondheidseffecten van bestrijdingsmiddelen op omwonenden van agrarische
percelen. Dit blijkt uit het advies 'Gewasbescherming en omwonenden' dat de
Gezondheidsraad in januari 2014 uitbracht aan de staatssecretarissen van IenM
en EZ. De Gezondheidsraad stelt in het advies dat gezondheidsklachten bij
omwonenden onvoldoende onderzocht zijn in het buitenland om een relatie met de
blootstelling aan bestrijdingsmiddelen te kunnen aantonen. Bovendien stelt de
Gezondheidsraad dat er een gebrek is aan gegevens van eigen bodem. De
Gezondheidsraad adviseert te beginnen met een blootstellingsonderzoek, om
daarna, op geleide van de uitkomsten, verder te kijken naar
gezondheidseffecten. Het Kabinet heeft na het advies van de Gezondheidsraad een
meerjarig blootstellingsonderzoek onder omwonenden van agrarische percelen
toegezegd. De ministeries van IenM en EZ hebben opdracht gegeven aan het RIVM
om het onderzoek te coördineren, te beginnen met het uitzoeken van de
blootstelling van omwonenden rond bloembollenpercelen.
Inmiddels is fase 2 gestart met de opdrachtverstrekking van het ministerie van
LNV aan het RIVM: Onderzoek naar de blootstelling van omwonenden rond
fruitpercelen.

Het doel van het meerjarig meetprogramma (2015 - 2026) is het kwantificeren van
de blootstelling aan bestrijdingsmiddelen van omwonenden van teelten waar
(intensief) bestrijdingsmiddelen worden toegepast.

Primaire vraagstelling
-Wat is de persoonlijke blootstelling aan bestrijdingsmiddelen van omwonenden?

Secundaire vraagstelling
- Wat zijn de concentraties aan bestrijdingsmiddelen in de buiten- en
binnenmilieu van omwonenden?
- en wat zijn de blootstellingsbronnen en routes die bijdragen aan
omgevingsconcentraties en persoonlijke blootstelling?

Studie design: Het onderzoek betreft een observationele studie zonder invasive
handelingen. Binnen het OBO-onderzoek zullen bij 200 huishoudens die dicht in
de buurt wonen van agrarische percelen blootstellingsmetingen worden
uitgevoerd. Per huishouden zullen bij voorkeur een volwassene en een kind
worden geïncludeerd. Deelnemers zal gevraagd worden om tijdens en na het
spuitseizoen herhaalde urine monsters te verzamelen (een zevendaagse periode in
het spuitseizoen en een tweedaagse periode na het spuitseizoen). Buiten- en
binnenmilieu monsters (lucht, oppervlakten) zullen ook verzameld worden om de
relatie te kunnen leggen tussen opnamen en mogelijke blootstellingsbronnen en
routes. Deelnemers wordt ook gevraagd een polsband te dragen in deze periodes
om passief de blootstelling aan bestrijdingsmiddelen te meten. Factoren die
mogelijk een invloed kunnen hebben op de relatie tussen bronnen en opnamen
(bijv. dieet, activiteiten) zullen worden vastgelegd doormiddel van dagboekjes.
De studie is opgedeeld in twee fases. In de eerste fase is onderzoek gedaan
naar de bollen/bloemteelt (2015-2018), bij ongeveer 100 huishoudens. In de
tweede fase zal het onderzoek worden uitgebreid naar de fruitteelt (2024-2026)
met nog eens 100 huishoudens.

Burden: Alle deelnemers zullen herhaald urine monsters verzamelen (eerste
ochtendurine, gedurende een periode van 7 opeenvolgende dagen, en een keer
tijdens 2 opeenvolgende dagen) en vragenlijsten en dagboeken invullen. Daarbij
zullen zowel binnen als buiten hun huizen, luchtmonsters en oppervlakte
monsters (stof) worden verzameld.
We zullen naast volwassenen (ouders) kinderen van alle leeftijdsgroepen (0-6 en
7-17 jaar) includeren in de studie, als daarvoor belangstelling is. Dit is
wenselijk aangezien kinderen een ander activiteiten profiel hebben (bijv.
kruipen, buitenspelen en een veel frequenter hand-mond contact) dan die van de
ouders die waarschijnlijk van invloed zijn op blootstelling.
Risico's: Dit is een observationele studie waarbij er geen risico's voor de
deelnemers zijn.
Voordeel: Het onderzoek heeft geen direct voordeel voor de deelnemers. Het
onderzoek verschaft inzicht in blootstellingsniveaus aan bestrijdingsmiddelen
van omwonenden. Dit zal op zijn beurt een bijdrage leveren aan de toekomstige
evaluatie van de mogelijke gezondheidsrisico*s van de blootstelling aan
bestrijdingsmiddelen van omwonenden. Tenslotte zal het onderzoek ook bijdragen
tot een beter begrip van hoe de blootstelling aan pesticiden tot stand komt.