Onderzoek naar longontsteking:
Een vergelijking van Ultra Low Dose thorax CT met het conventioneel x-thorax onderzoek

Pneumonie is een vorm van acute respiratoire infectie waardoor de longen worden
aangetast. Wereldwijd gezien is pneumonie nog steeds de een na grootste
infectieuze oorzaak van sterfte bij kinderen. Voor volwassenen in Nederland
geld eveneens dat pneumonie een van de meest voorkomende oorzaak is van
sterfte.

Sommige patienten met symptomen van een pneumonie zullen door de huisarts
worden doorverwezen naar de radiologie voor een conventioneel X-thorax
onderzoek. Dit onderzoek wordt beschouwd als een effectief en snel onderzoek
met daarbij een relatief lage dosis aan ioniserende straling (0,04mSv)

Ondanks het gegeven dat het x-thorax onderzoek wordt gezien als een belangrijke
prognostische tool voor het vaststellen van een long infectie blijkt de
klinische diagnose toch vaak over het hoofd te worden gezien, hetgeen kan
worden verklaard door de slechts beperkte visualiteit van long consolidatie op
het 2 dimensionale x-thorax onderzoek. Long consolidatie is equivalent aan de
pathologische diagnose van luchtweg opacificatie en is daarbij de beschrijvende
term die binnen de radiologie refereert naar vulling van de bronchiaalboom met
materiaal dat minder rontgen straling door laat dan het omringende normale long
parenchym. Een van de beperkende factoren voor het vaststellen van consolidatie
is bijvoorbeeld "over projectie" van ander weefsel, waardoor er niet goed
gedifferentieerd kan worden tussen bijvoorbeeld pleura vocht en een eventuele
consolidatie. De sensitiviteit van het x-thorax onderzoek is derhalve dan ook
vrij laag met een waarde van 0.44. Deze lage sensitiviteit kan effect hebben op
de besluitvorming of een patient wel of geen medicatie moet krijgen.

Deze groep mensen zouden baat kunnen hebben bij een 3D Computed Tomography (CT)
onderzoek. Eerdere studies hebben reeds aangetoond dat het x-thorax onderzoek
een lage sensitiviteit en positief voorspellende waarde voor de detectie van
long opaciteiten in tegenstelling tot het CT thorax onderzoek. In de dagelijkse
klinische praktijk gaat het standaard CT thorax onderzoek echter gepaard met
een beduidend hogere dosis van 5,5mSv.

Door de enorme ontwikkelingen die de CT techniek heeft doorgemaakt in de
laatste jaren is het inmiddels mogelijk om scans te maken bij een vergelijkbare
dosis als het conventionele x-thorax onderzoek. Deze lage dosis CT techniek
wordt Ultra Low Dose CT (ULD-CT) genoemd.

Ons doel van het onderzoek is om aan te tonen dat het ULD-CT thorax onderzoek
een betere diagnostische performance heeft dan het huidige gebruikte x-thorax
onderzoek, mede gezien het simpele feit dat het x-thorax onderzoek een 2D
onderzoek is in tegenstelling tot het 3D ULD-CT onderzoek. Wij willen deze 2
modaliteiten middels een McNemar test gaan vergelijken. Daardoor krijgen we
inzicht in de sensitiviteit, specificiteit , PPV NPV van beide onderzoeken. We
kijken daarbij tevens naar inter observer variabiliteit.
Tevens verwachten we meer additionele bevindingen tegen te komen op het ULD-CT
onderzoek, zoals bijvoorbeeld samengevallen longweefsel (atelectase) of long
tumoren die mogelijk ook nog verklarend kunnen zijn voor de klachten van
patient.

De studie zal een prospectieve studie zijn met inachtneming van de Guidelines
of Good Clinical Practise. Primair doel is het aantonen dat de ULD-CT een veel
betere diagnostic performance heeft dan het x-thorax bij patienten die worden
gescreend op aanwezigheid van longinfectie. Onze Power berekening werd
gebaseerd o een sensitiviteit van 0.44 voor x-thorax en een hypothetische
sensitiviteit van 0.65% voor ULD-CT. Alfa score 0.05 en power 0.95, resulterend
in een benodigde sample size van 124. Aangezien niet alle gescande patienten
uiteindelijk als "target populatie"aangemerkt kunnen worden verwachten wij dat
het nodig zal zijn om totaal 200 patienten te includeren. Wij zullen patienten
benaderen die door hun huisarts werden doorverwezen voor aanvullend x-thorax
onderzoek. Deze patienten zullen worden gevraagd om deel te nemen aan onze
studie waarna zij aansluitend aan het traditionele x-thorax onderzoek een
additioneel ULD-CT van de thorax zullen krijgen.

Alle beelden zullen worden gecodeerd om zodoende bias te voorkomen. De
populatie zal onderverdeeld worden in lage, middel, en hoge risico groepen,
gebaseerd op een samenstelling van lab gegevens, kliniek en lichamelijk
onderzoek. Beelden zullen door een 3talverschillende radiologen zullen worden
beoordeeld op de aanwezigheid van consolidatie. De radioloog dient hierbij
enkele vragen te beantwoorden.
1. Heeft de patient een consolidatie? Ja/Nee
2. Hoe zeker ben je van deze bevinding? 5 point likert scale
3. Zijn er nevenbevindingen zichtbaar? Ja/Nee > Zo ja, welke: Atelectase?
Tumoren? Noduli? Pleurale plaques? Pneumothorax etc

De additionele dosis die patient zal krijgen door het vervaardigde ULD-CT
thorax onderzoek zal nagenoeg overeen komen met de stralingsdosis die wordt
ontvangen bij het x-thorax onderzoek.
Ter vergelijking:
- x-thorax onderzoek: 0.04mSv (2x ivm lateraal en PA opname), dus 0.8mSv totaal
- ULD-CT: 0.14mSv
- Natuurlijke achtergrondstraling in Nederland per jaar: 2,5mSv
- Intercontinentale vlucht bv Nederland>Japan: 0,05mSv