Medicatie review bij patienten met polyfarmacie in de eerste lijn: het effect van de Clinical Rules Engine en de Outcome Prioritization Tool op patient en klinische uitkomsten: CRE-OPT studie

Polyfarmacie - het gebruik van vijf of meer chronische medicamenten - wordt
wereldwijd gezien als een serieus gezondheidsprobleem. Voor professionals in de
gezondheidszorg zijn patiënten met complexe multimorbiditeiten (meerdere
chronische ziekten, met tegenstrijdige adviezen in ziekte specifieke
richtlijnen) moeilijk te behandelen. Ook patiënten die veel verschillende
soorten medicatie gebruiken ervaren dit vaak als een serieuze belasting, wat
kan leiden tot ontevredenheid over de voorgeschreven medicatie. Tevredenheid
over de behandeling hangt samen met behandeling gerelateerd gedrag, zoals
therapietrouw, behandelingsuitkomsten en bijwerkingen. In Nederlandse
onderzoeken waarbij patiënten met verschillende chronische ziekten geïncludeerd
zijn rapporteerden een therapietrouw tussen 25% en 99%, met hogere percentages
in RCT's dan in observationele studies. Dit geeft aan dat er op dit gebied veel
te winnen is.

Door gebruik te maken van een op richtlijnen gebaseerd software programma dat
potentiele medicatieproblemen in het elektronisch patiënten dossier kan
identificeren (gebaseerd op diagnose, patiënt karakteristieken, zoals leeftijd
en geslacht, laboratorium resultaten en medicatie) kan de tijd dat een huisarts
bezig is met het voorbereiden van een medicatie review verlagen. Bovendien zou
dit systeem het huidige medicatie review proces standaardiseren. Bovendien is
dit een consistente en objectieve methode, die altijd alert is.

De arts-patiënt conversatie over patiënt voorkeuren kan ondersteund worden door
een simpele gesprekshulp *Outcome Prioritization Tool* (OPT; www.optool.nl).
OPT combineert een visueel analoge schaal met vier universele
gezondheidswaarden: 'langer leven', 'onafhankelijkheid behouden', 'verminderen
of elimineren van pijn', 'verminderen of elimineren andere symptomen'.
Voorgaand onderzoek heeft aangetoond dat ouderen een betrouwbare rangorde van
deze warden kunnen aangeven, wat de huisarts kan ondersteunen in patiënt
gecentreerde klinische beslissingen.

Verwacht wordt dat de CRE-OPT resulteert in betere patiënt tevredenheid over de
voorgeschreven medicatie, minder of minder ernstige medicatie alerts van CRE,
veranderingen in medicatievoorschiften, betere therapietrouw, lagere drug
burden index en toename van kwaliteit van leven ten opzichte van 'standard
zorg'.

In dit onderzoek evalueren we de potentiele voordelen en toepasbaarheid van een
(a) beslissing ondersteuningssysteem 'Clinical Rules Engine' (CRE) en (b)
patientvoorkeuren door gebruik te maken van een gesprekshulp (Outcome
Prioritization Tool) in een multidisciplinair medicatie review vergeleken met
standaard zorg. Deze interventie wordt CRE-OPT genoemd.

Dit resulteert in de volgende onderzoeksvragen:
1. Resulteert de toepassing van CRE-OPT bij patiënten met multimorbiditeit en
polyfarmacie in:
a. meer tevredenheid over de voorgeschreven medicatie vergeleken met standaard
zorg?
b. minder of minder ernstige medicatie alert van CRE, veranderingen in
medicatie voorschriften, betere therapietrouw, lagere drug burden index en
toegenomen kwaliteit van leven vergeleken met standaard zorg?
2. Wat is de toegevoegde waarde en toepasbaarheid van het toepassen van de
CRE-OPT in een medicatie review?
a. Patiënt perspectief: voelen patiënten zich gehoord en hebben ze het gevoel
dat hun voorkeuren meegenomen worden in het medicatiereview? Wat vanden
patiënten van de OPT? Ervaren patiënten moeilijkheden bij het gebruik van de
OPT?
b. Huisarts/praktijkondersteuner/apotheker perspectief: biedt de CRE-OPT
ondersteuning voor de huisarts/apotheker in het medicatie review? Zien
huisartsen en apothekers de CRE-OPT als een toegevoegde waarde in het medicatie
review? Vinden praktijkondersteuners, huisartsen en apothekers de CRE-OPT een
toepasbaar hulpmiddel om in de dagelijks te praktijk te implementeren?

Cluster randomized clinical trial. Randomisatie op praktijkniveau
gestratificeerd naar regio (Maastricht/Groningen). Per arm worden 9 praktijken
geïncludeerd, zij zullen samen met hun apotheker 180 patiënten includeren
(totaal 360 patiënten).

Interventie: integraal medicatie review wat bestaat uit een consult met de huisarts aangevuld met geavanceerde medicatie review software (>Clinical Rules Engine> (CRE)) en een beoordeling van patient voorkeuren door middel van een gespreksinstrument (>Outcome Prioritization Tool> (OPT)). Patienten in de controle groep ontvangen 'standard zorg'. Huisartsen worden grof geïnformeerd over de interventie en worden gestimuleerd om de voorgeschreven medicatie van patiënten die deelnemen aan de studie te evalueren op de gebruikelijke wijze.

In het begin van de studie zal de patient een vragenlijst invullen. Vervolgens
bezoekt de patient minimaal een keer de huisartsenpraktijk. Na een jaar zal de
patient opnieuw de vragenlijst invullen. De verwachting is dat patienten meer
inspraak krijgen in medicatievoorschriften en dat er door de CRE interventie
minder medicatie interacties en bijwerkingen zullen optreden. Uiteindelijk zal
er dus een geoptimaliseerde versie van standaard zorg plaatsvinden.