Detectie van retinale en microvasculaire abnormaliteiten bij patiënten met ankyloserende spondylitis - een proof of concept studie.

Ankyloserende spondylitis (AS) is een chronisch inflammatoire gewrichtsziekte
van de spinale en sacroiliacale gewrichten en is geassocieerd met een verhoogde
risico op de ontwikkeling van hart- en vaatziekten. Wetenschappelijke studies
tonen een belangrijke rol van systemische inflammatie op het ontwikkelen van
endotheeldysfunctie, microvasculaire abnormaliteiten en uiteindelijk het
ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Echter, in de dagelijkse prakttijk blijft
het vroegtijdig herkennen hart- en vaatziekten een uitdaging. Het retinale
vasculatuur is zeer toegankelijk voor non-invasieve beeldvorming en biedt
derhalve een unieke mogelijkheid om vroege structurele veranderingen van de
microcirculatie aan te tonen. Daarbij hebben meerdere studies een associatie
aangetoond tussen abnormaliteiten van de retinale arteriolen en venulen en de
aanwezigheid danwel de risico op hart- en vaatziekten. Daarnaast hebben slechts
aantal studies onderzoek verricht naar abnormaliteiten van het retinale
vasculatuur in chronisch inflammatoire ziekten.

Primaire onderzoeksdoel: het onderzoeken of AS patiënten toename hebben van
retinale microvasculaire abnormaliteiten in vergelijking met gezonde controles.

Secundaire onderzoeksdoel: Onderzoek doen naar:
1. de perifere microvaculaire functie in AS patiënten, gemeten middels de
reactieve hyperemie perifere arteriele tonometry (EndoPAT).
2. de relatie tussen retinale en perifere microvasculaire abnormaliteiten.
3. geslachtsverschillen in microvasculaire abnormaliteiten.
4. de correlatie tussen AS ziekte actitiviteit en microvasculaire
abnormaliteiten.
5. naar de associatie tussen de cardiovaculaire risico score en het retinale
vasculaire caliber voor patiënten en controles.
6. naar het verschil in retinale vasculaire metingen tussen twee type fundus
camera's.

Het onderzoek heeft een cross-sectionele case-controle studieopzet waarbij AS
patiënten worden vergeleken met een geslacht en leeftijd gematchte controle
groep. Hierbij worden 55 patiënten en 110 controles, met een man-vrouw ratio
van 1:1 geïncludeerd. Alle AS patiënten ondergaan eenmalig op dezelfde dag een
reumatologisch onderzoek (anamnese, lichamelijk onderzoek, korte
vragenlijsten), bloedonderzoek (volgens reguliere zorg), oogmetingen (visus
onderzoek, inspectie voorste oogkamer, fundus foto's, een standaard en angio
OCT scan (geen röntgenstraling)) en een EndoPAT meting (niet invasieve meting
van de arteriële tonus van de vingerbloedvaatjes).
De oogheelkundige data van de controle groep is reeds verzameld in het kader
van een ander onderzoek.

De studie bestaat alleen uit één visite die in totaal ongeveer 3 uur duurt.
Hierbij worden geen invasieve onderzoeken gedaan. De risico en belasting ten
gevolge van de studieprocedures (oogmetingen en EndoPAT onderzoek) wordt als
te verwaarlozen beschouwd. Aspecten van de studieprocedure die mogeljik kunnen
leiden tot ongemak voor de proefpersonen is een wazige visus gedurende 1-4 uur
na oogmetingen ten gevolge van myadritische oogdruppels (standard procedure) en
transiënte (maximal 5 minute) paresthesieën van één van de handen gedurende de
EndoPAT procedure.