De werking van de Dramatherapeutische Zelfbeeldmodule: een multiple baseline single-case studie naar de werking van de Dramatherapeutische Zelfbeeldmodule bij cliënten met een persoonlijkheidsstoornis, geïndiceerd voor poliklinische schematherapie.

Evidence-based in de GGZ behandelen wordt steeds belangrijker. Voor de
vaktherapiee*n, waaronder dramatherapie geldt dat er relatief weinig evidentie
is voor hun werkzaamheid. In 2015 riep de toenmalige minister van
volksgezondheid, Welzijn en Sport de vaktherapeutische beroepsorganisaties op
om te komen met een wetenschappelijke onderbouwing van hun therapiee*n.
Het onderhavige onderzoek is gericht op de werking en het beloop van
dramatherapie, specifiek een welomschreven module daarbinnen: de
Dramatherapeutische Zelfbeeldmodule (DZM). De module is in eerder onderzoek
effectief gebleken in een klinische setting bij clie*nten met een
angststoornis, en zal in deze studie onderzocht worden bij clie*nten met een
persoonlijkheidsstoornis als hoofddiagnose in een poliklinische setting. De
module richt zich vooral op het verbeteren van zelfwaardering. Lage
zelfwaardering is een transdiagnostische factor en lijkt samen te hangen met
tal van psychische klachten en is tevens onderdeel van diverse
persoonlijkheidsstoornissen. Er zijn diverse methoden voor verbetering van de
zelfwaardering. Wat deze module speciaal maakt, en relevant voor de onderhavige
doelgroep, is het gebruik van dramatherapeutische technieken. Deze sluiten
vermoedelijk aan bij de zogenaamde *hot cognitions* (voelen dat, als
tegengesteld aan *cold cognitions * weten dat). Juist de *hot cognitions*
lijken een belangrijke rol te spelen bij clie*nten met een
persoonlijkheidsstoornis.

Het beloop onderzoeken van de zelfwaardering en het welbevinden voor, tijdens
en na deelname aan de Dramatherapeutische Zelfbeeldmodule bij cliënten met een
persoonlijkheidsstoornis die in behandelfase 1 zitten van poliklinische
schematherapie.
Daarnaast zal worden onderzocht welke aspecten van de module de cliënten in hun
beleving hebben geholpen of in de weg gestaan om te veranderen.

Er wordt gebruik gemaakt van een multiple baseline single-case experimental
design (SCED) waarbij tien proefpersonen worden gevolgd middels wekelijkse
metingen terwijl ze in behandelfase 1 zitten, dat wil zeggen de fase waarin zij
worden voorbereid op de schematherapie (die in behandelfase 2 plaatsvindt).
Cliënten worden gevolgd terwijl zij eerst psycho-educatie over schematherapie
volgen in 4 wekelijkse groepssessies (deze periode vormt samen met eventuele
wachttijd de baseline), en vervolgens deelnemen aan de DZM. Zowel de
psycho-educatie als de DZM worden gegeven in een gesloten groep. Daardoor is er
doorgaans sprake van enige wachttijd tussen de start van de metingen en de
deelname aan de psycho-educatie, en tussen de psycho-educatie en de DZM.
Tijdens die wachttijd lopen de metingen door. Omdat de wachttijden per
proefpersoon zullen variëren, is er sprake van een multiple baseline
single-case design.

De te onderzoeken interventie is de Dramatherapeutische Zelfbeeldmodule: een module waarbij in 6 wekelijkse sessies van 75 minuten in een groep van 6 deelnemers gewerkt wordt aan verbetering van de zelfwaardering. Dit gebeurt aan de hand van cognitief-gedragstherapeutische en dramatherapeutische interventies en huiswerkopdrachten. De sessies worden geleid door een ervaren dramatherapeute die geschoold is in deze module.

De deelnemers vullen wekelijks vragenlijsten in gedurende minimaal 13 en
maximaal 25 weken, die een totale tijdsinvestering van ongeveer 3 * uur per
persoon vragen. Bij de deelnemers wordt tevens het change interview afgenomen.
Dit vraagt ongeveer een uur per deelnemer.
Zij nemen deel aan een module van 6x 75 minuten, waarbij tussendoor gevraagd
wordt huiswerkopdrachten te maken. Tijdsbelasting van sessies en huiswerk samen
is 10,5 a 11,5 uur. Totale tijdsbelasting is dus 15-16 uur, verdeeld over
ongeveer 4 tot 5 maanden.
Het staat cliënten vrij al dan niet deel te nemen aan het onderzoek en zij
mogen stoppen met deelname aan het onderzoek stappen zonder opgave van redenen
en zonder consequenties voor hun verdere behandeling.
De vragenlijsten worden online afgenomen door de onderzoeker. De interviews
wordt afgenomen door de onderzoeker, en deels door masterstudenten psychologie
die stage lopen bij De Boerhaven. Zij worden getraind in het op veilige en
respectvolle wijze afnemen van het change interview.
Er zijn geen negatieve effecten bekend van de te onderzoeken interventie. De
verwachting is dat deelnemers zullen profiteren van de interventie, in de zin
dat hun zelfwaardering zal toenemen, en dat dit bijdraagt aan toename van
welbevinden.