Verbeteren van cognitie bij mensen met ernstige psychische aandoeningen: Cogniteve Remediatie Training gecombineerd met transcranial Direct Current Stimulation, een haalbaarheidsstudie.

7% van de mensen met een ernstige psychische aandoening (EPA) behoeven
langdurige intensieve behandeling en ondersteuning in een klinische setting of
een vorm van beschermd wonen (Van Hoof et al., 2015). In deze groep mensen is
de ziekte vaak chronisch en is gekarakteriseerd door een onvolledig herstel
(Trieman & Leff, 2002; Uggerby et al., 2011). Zij ondervinden vaak problemen op
meerdere vlakken, zoals aanhoudende klachten als gevolg van
medicatieresistentie (Meltzer, 1997), fysieke gezondheidsproblemen (McEvoy et
al., 2005) en zelfzorg (Wiersma et al, 2000), psychosociaal (Harvey et al.,
2012), en cognitief dysfunctioneren (Palmer et al., 2009; Velligan et al,
1997). Het herstelproces in deze groep mensen is daarom ook complex. Een
fundamentele uitdaging in de behandeling van deze mensen is het cognitief
dysfunctioneren.

Het primaire doel van deze haalbaarheidsstudie is om twee veelgebruikte
programma's voor cognitieve remediatietraining (CRT), Circuits en Compensatoire
Cognitieve Training te vergelijken op haalbaarheid bij de beschreven groep
mensen met EPA. Het programma dat de hoogste haalbaarheid laat zien zal worden
toegepast in een grote gerandomiseerde gecontroleerde studie gericht op het
verbeteren van cognitief functioneren in mensen met EPA. Door midel van
non-invasieve hersenstimulatie met transcranial Direct Current Stimulation
(tDCS) zou het effect van CRT versterkt kunnen worden. Om te onderzoeken of CRT
in combinatie met tDCS goed getolereerd wordt door de deelnemers, zullen beide
interventies gelijktijdig worden gegeven gedurende één sessie.

In deze op label haalbaarheidsstudie, zullen deelnemers gerandomiseerd worden
toegewezen aan CRT met Circuits of Compensatoire Cognitieve Training.
Trainingssessies zullen twee maal per week gegeven worden, gedurende 30
minuten. Alle deelnemers ontvangen één sessie met tDCS in combinatie met CRT.
Voor de randomisatie en na de trainingsperiode, zal een observatielijst
ingevuld worden door de casemanager van de deelnemer. Deel deelnemers krijgen
een aantal vragen na de trainingsperiode, betreffende de haalbaarheid van het
ontvangen trainingsprogramma en CRT in combinatie met tDCS.

Gedurende zes weken zullen deelnemers twee CRT sessies per week krijgen, ofwel Circuits, ofwel Compensatoire Cognitieve Training. Eén trainingssessie zal gecombineerd worden met tDCS.

Als eerste zal een observatielijst voor cognitieve vaardigheden worden ingevuld
door de casemanager van de deelnemer. Op deze manier wordt de deelnemer niet
belast met het uitvoeren van een cognitieve testbatterij. De casemanager zal
ook worden gevraagd om een vragenlijst in te vullen over de levensvaardigheden
van de deelnemer. De deelnemer zal worden gevraagd om twee korte testjes te
doen, die in totaal 10 minuten zullen duren. Vervolgend ontvangen de deelnemers
twaalf CRT sessies (zes weken, twee maal per week). CRT zal ofwel worden
gegeven met het gecomputeriseerde Circuits ofwel met Compensatoire Cognitieve
Training dat gebruik maakt van pen en papier. Eén trainingssessie zal worden
gecombineerd met hersenstimulatie met behulp van transcranial Direct Current
Stimulation (tDCS). Gedurende de tDCS procedure worden deelnemers blootgesteld
aan een zeer lage elektrische stroom van 2 Ma. Het gebruik van tDCS heeft tot
op heden niet geresulteerd in significante nadelige gevolgen, behalve milde
voorbijgaande hoofdpijn en een tintelend gevoel onder de elektrodes. De
stimulatieparameters vallen ruim binnen internationale veiligheidsrichtlijnen.
Kort na de trainingsperiode, wordt de casemanager van de deelnemer opnieuw
gevraagd de observatielijst in te vullen en de deelnemer zal een aantal vragen
worden gesteld aangaande de haalbaarheid van de trainingsprogramma's en tDCS.
Dit zal ongeveer 20 minuten duren.

Aangezien in deze studie een korte periode CRT wordt gegeven, gericht op het
onderzoeken van de haalbaarheid van twee CRT programma's en de combinatie van
CRT met tDCS, is de verwachting dat er verbeteringen op cognitief functioneren
zullen optreden laag. Deelname aan deze studie heeft daarom geen directe
voordelen voor de deelnemers. Echter, de resultaten van deze studie zullen
worden gebruikt bij de ontwikkeling van een grote gerandomiseerde
gecontroleerde studie die verbetering van cognitie als voornaamste
studieparameter zal hebben.