Lekker of niet lekker: praten over smaak met kinderen.

Het aantal kinderen met obesitas neemt toe. Consumptie van minder energierijke
voeding en meer gezonde voeding die rijk is aan voedingsstoffen zoals groente
en fruit is een aannemelijke oplossing om het aantal mensen met obesitas te
verminderen. In Nederland voldoet echter slechts 1-2% van de kinderen aan de
aanbevelingen op het gebied van groenteconsumptie en 3-19% aan de aanbevelingen
op het gebied van fruitconsumptie, met variaties tussen leeftijdsgroepen. Dat
is problematisch, omdat voedselvoorkeuren die zijn ontwikkeld in de kindertijd
van grote invloed zijn op eetpraktijken in de volwassenheid. Daarnaast zijn de
eetpatronen van kinderen uit gezinnen met een lagere sociaaleconomische status
van nog slechtere kwaliteit dan die van kinderen uit gezinnen met een hogere
sociaaleconomische status. Deze sociaaleconomische ongelijkheid met betrekking
tot voedingspatronen kan worden toegeschreven aan verschillende factoren. Een
interessante factor is een verschil in "liking" (vrij vertaald: lekker vinden;
aangenaam vinden) van voeding. Dit concept wordt gebruikt voor sensorische,
cognitieve en affectieve evaluaties van voeding. Om te kunnen begrijpen hoe
kinderen voedselvoorkeuren ontwikkelen, is er meer inzicht nodig in de
verschillende psychologische componenten van "liking". Het is bekend dat er bij
volwassenen een "ongezond = lekker" intuïtie bestaat. Het is onbekend of zo'n
associatie tussen lekker en (on)gezond eten al bestaat in de kindertijd en,
indien ja, hoe die tot stand komt in de context van het alledaagse leven en, in
het bijzonder, tijdens gesprekken tussen gezinsleden die worden gevoerd tijdens
(avond)maaltijden. Kennis hierover kan ouders helpen om om te gaan met de
uitdagingen van alledaags (gezond) eten, door het verstrekken van nieuwe
aangrijpingspunten.

Het eerste doel van het onderzoek is om de bestaande (reeks van) impliciete en
expliciete associaties tussen (on)gezond, (niet) lekker en (niet) aangenaam
vinden van voeding bij gezinnen met een lage sociaaleconomische status (ouders
en kinderen). Het tweede doel van het onderzoek is om te ontrafelen of en hoe
deze associaties worden gereflecteerd en ontwikkeld in alledaagse ouder-kind
interacties binnen gezinnen met een lage sociaaleconomische status, en om
relaties te identificeren tussen interactiepatronen en de aanwezigheid van meer
positieve of negatieve associaties en (on)gezonde eetpraktijken.

De studie zal in twee fases worden uitgevoerd, een fase voor elk
onderzoeksdoel. De studie is observationeel. Voor fase 1 zullen ouders en
kinderen twee impliciete associatietesten doen om impliciete associaties
tussen (on)gezond en (niet) lekker eten te meten. Ook zullen ze drie
vragenlijsten op papier invullen om expliciete associaties te meten tussen
(on)gezond, (niet) lekker en (on)aangenaam eten te meten. Ouders zullen ook een
vragenlijst invullen over eetgedrag, met betrekking tot henzelf en hun kind, en
een demografische vragenlijst (ook van henzelf en hun kind; invullen kan samen
met het kind).
Voor fase 2 zullen gezinnen tien avondmaaltijden opnemen (audio en video).

Deze studie is groepsgerelateerd en behoeft de inclusie van kinderen.
Bevindingen van associaties bij volwassenen kunnen niet geëxtrapoleerd worden
naar kinderen. Ouder-kind interacties kunnen niet worden geobserveerd zonder
kinderen. In vergelijking met andere studies kan de belasting voor de
deelnemers als minimaal worden beschouwd. De risico's die horen bij deelname
aan dit onderzoek zijn verwaarloosbaar.