Het primaire doel van deze studie is om met proton Magnetic Resonance Spectroscopy (1H-MRS) microglia-activatie te vergelijken tussen recent-onset schizofrenie patiënten behandeld met CBD en patiënten behandeld met placebo. Secundaire doelstellingen…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Schizofrenie en andere psychotische stoornissen
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
De primaire uitkomstmaat is de concentratie van prefrontale metabolieten zoals
gemeten met 1H-MRS, waarbij het niveau van myo-inositol wordt beschouwd als een
marker voor glia-functie.
Secundaire uitkomstmaten
Verdere uitkomstmaten zijn symptomatologie en algemeen functioneren, onderzocht
met behulp van semi-gestructureerde interviews en vragenlijsten zoals de
State-Trait Anxiety Inventory (STAI), Positive and Negative Syndrome Scale
(PANSS), Global Assessment of Functioning Scale (GAF), Clinical Global
Impression Scale (CGI) en Hamilton Depression Rating Scale (HAM-D). Cognitief
functioneren wordt gemeten met de Brief Assessment of Cognition in
Schizophrenia (BACS). Dit is een gevalideerde neuropsychologische testbatterij
die cognitieve domeinen toetst die aangedaan zijn bij schizofrenie, zoals
aandacht, geheugen en uitvoerende functie. Bloedmonsters worden afgenomen om
CBD plasma concentraties en immuun- en hematologiemarkers in bloed te meten.
Tenslotte worden hersenstructuur en -functie gemeten met behulp van
MRI-technieken.
Achtergrond van het onderzoek
Schizofrenie is een chronische en ernstige psychische aandoening met een
dringende behoefte aan nieuwe en meer effectieve behandelingen. Een
veelbelovend nieuw farmacologisch aangrijpingspunt in dit verband is het
endocannabinoïde systeem. In het bijzonder cannabidiol (CBD), een stof die van
nature voorkomt in de cannabisplant, is een veelbelovend middel dat mogelijk
ontwikkeld kan worden als nieuwe antipsychoticum. Toenemend bewijs wijst op een
belangrijke rol voor ontstekingsmechanismen in de pathofysiologie van
schizofrenie, in het bijzonder voor activatie van de macrofagen in de hersenen:
microglia. Resultaten van preklinische studies laten zien dat activatie van
microglia gereguleerd wordt door het endocannabinoïde systeem. Hoe manipulatie
van het endocannabinoïde systeem activatie van humane microglia beïnvloedt is
onbekend, maar het is waarschijnlijk gerelateerd aan een klinische verbetering
van patiënten met schizofrenie.
Doel van het onderzoek
Het primaire doel van deze studie is om met proton Magnetic Resonance
Spectroscopy (1H-MRS) microglia-activatie te vergelijken tussen recent-onset
schizofrenie patiënten behandeld met CBD en patiënten behandeld met placebo.
Secundaire doelstellingen zijn vergelijkingen tussen de twee
behandelingsgroepen met betrekking tot symptomatologie, cognitief functioneren,
immuun- en hematologiemarkers in bloed en hersenstructuur en -functie. Ten
derde zullen correlaties tussen studieparameters worden onderzocht, en zal
worden bepaald hoe microglia-activatie en immuunmarkers vóór behandeling de
klinische respons op CBD voorspellen.
Onderzoeksopzet
Een gerandomiseerde, dubbelblinde, placebo-gecontroleerde, between-subjects
interventiestudie.
Onderzoeksproduct en/of interventie
Schizofrenie patiënten worden gerandomiseerd naar behandeling met dagelijks 600 mg CBD of placebo gedurende vier weken, naast hun normale antipsychotische medicatie.
Inschatting van belasting en risico
Dit onderzoek bestaat uit drie studiebezoeken. Het eerste bezoek is het
screeningsbezoek, wat bestaat uit het toetsen van de in- en exclusiecriteria.
Ook wordt er bloed afgenomen voor standaard laboratoriumanalyses. Tijdens zowel
bezoek 2 als bezoek 3, respectievelijk voor en na een behandeling van vier
weken met CBD of placebo, wordt een MRI scan gemaakt die maximaal een uur
duurt. Deze bestaat uit 1H-MRS, structurele MRI, en functionele MRI in rust en
tijdens het maken van een beloningstaak. Tijdens beide bezoeken wordt onder
meer symptomatologie, psychosociale en cognitief functioneren en drugsgebruik
onderzocht. Veneuze bloedmonsters worden afgenomen om CBD plasma concentraties
en immuun- en hematologiemarkers in het bloed te bepalen. Zowel bloedafname als
MRI zijn veilige procedures; standaard procedures worden gevolgd, die worden
uitgevoerd door daarvoor opgeleid personeel om risico's te minimaliseren.
Deelname aan dit onderzoek kan een therapeutisch voordeel hebben voor
patiënten, omdat de behandeling met CBD geassocieerd is met zowel klinische als
functionele verbetering. Eerdere studies hebben aangetoond dat CBD een
effectief, veilig en goed verdragen potentieel nieuw antipsychoticum is.
Publiek
Heidelberglaan 100
Utrecht 3584CX
NL
Wetenschappelijk
Heidelberglaan 100
Utrecht 3584CX
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
* Een DSM-IV diagnose 295.x (schizofrenie, schizofreniforme stoornis or schizoaffectieve stoornis) of 289.9 (psychose NOS). Diagnose moet schriftelijk bevestigd zijn door de behandelend psychiater.
* Leeftijd 16-40
* Begin van de eerste psychose niet langer dan vijf jaar geleden
* Schriftelijke geïnformeerde toestemming van de betrokkene
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
* Een klinisch significante medische aandoening die de resultaten van het onderzoek kan beïnvloeden of invloed heeft op de mogelijkheid om deel te nemen aan het onderzoek
* Labuitslagen die als beletsel voor deelname worden beoordeeld door een arts
* Positieve urine drugstest, behalve cannabis
* Behandeling met meer dan één antipsychoticum of met een instabiele dosering van één type antipsychoticum in de maand voorafgaand aan inclusie in het onderzoek
* Het gebruik van glucocorticosteroïden of niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's) binnen twee weken voorafgaand aan inclusie in het onderzoek
* Het gebruik van co-medicatie anders dan antipsychotica met een klinisch relevante interactie met CYP2C19 of CYP3A leverenzymen binnen twee weken voorafgaand aan inclusie in het onderzoek (omdat CBD mogelijk een remmer van deze klassen van leverenzymen is)
* Gebruik van een onderzoeksdrug binnen een maand voorafgaand aan inclusie in het onderzoek
* Dagelijks gebruik van alcohol of drugs (inclusief cannabis) in de drie maanden voorafgaand aan inclusie in het onderzoek
* (Geschiedenis van) neurologische aandoening, met inbegrip van epilepsie
* Geschiedenis van hoofdletsel resulterend in bewusteloosheid van minstens 1 uur
* IQ <70, zoals gemeten met de Nederlandse versie van de National Adult Reading Test (DART)
* Borstvoeding, zwangerschap of actuele zwangerschapswens
* MRI contraindicaties, zoals bijvoorbeeld claustrofobie of metalen voorwerpen in of rond het lichaam
Opzet
Deelname
In onderzoek gebruikte producten en hulpmiddelen
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
| Register | ID |
|---|---|
| EudraCT | EUCTR2016-003529-41-NL |
| ClinicalTrials.gov | NCT02932605 |
| CCMO | NL58805.041.16 |