Het huidige onderzoek zal het verband tussen de Bloed-HersenBarrière en cognitieve veroudering onderzoeken.Primaire vraagstelling:1. a. Zijn sterkere Bloed-HersenBarrière lekkages verbonden met grotere afname in episodisch geheugen?b. Post-hoc…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Cognitieve en aandachtsstoornissen en -afwijkingen
- Leeftijdsgebonden factoren
- Vaatletsels
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
- Episodisch geheugen: Verbale Leer Test, uitgestelde recall.
- Hippocampaal volume.
- Lekkages in de Bloed-HersenBarrière.
Secundaire uitkomstmaten
Andere metingen van cognitieve prestatie (voor post-hoc analyses):
- Leren: Verbale Leer Test, onmiddellijke recall
- Basis verwerkingssnelheid: Letter-Cijfer Substitutie Test
- Complexe informatieverwerking: Stroop Kleur-Woord Test
- Globale cognitie: Mini-Mental State Examination
Andere metingen van radiologisch zichtbare hersenweefselabnormaliteiten (voor
post-hoc analyses):
- Corticale atrofie
- Witte Massa Hyperintensiteiten
- Kleine corticale infarcten
- Lacunes
- Microbloedingen
- Vergrote perivasculaire ruimtes
- Witte massa integriteit
Achtergrond van het onderzoek
De hersenen zijn kwetsbaar voor leeftijdsgerelateerde pathologie, wat
cognitieve achteruitgang tot gevolg kan hebben. Echter, sommige mensen vertonen
succesvolle veroudering zonder cognitieve achteruitgang, terwijl anderen
substantieel worden getroffen door deze cognitieve achteruitgang. Het
mechanisme achter cognitieve veroudering is nog onduidelijk.
Een potentieel initiatiemechanisme is Bloed-HersenBarrièreafbraak.
Bloed-HersenBarrièreafbraak kan zorgen voor een suboptimale omgeving voor
neuronen en resulteren in neuropathologie, wat uiteindelijk weer kan leiden tot
neurale schade en cognitieve achteruitgang. Technieken om
Bloed-HersenBarrièreafbraak in beeld te brengen waren telkens niet gevoelig
genoeg om de subtiele lekkages die normale veroudering karakteriseren te
detecteren, zodat onderzoek naar lekkages in de Bloed-HersenBarrière bij
normale cognitieve veroudering nog niet is gedaan.
Een veelbelovende techniek om lekkages in de Bloed-HersenBarrière te detecteren
is Dynamic Contrast-Enhanced Magnetic Resonance Imaging. Recentelijk hebben wij
een nieuwe Dynamic Contrast-Enhanced Magnetic Resonance Imaging scansequentie
ontwikkeld, die onze Dynamic Contrast-Enhanced Magnetic Resonance Imaging scan
gevoelig genoeg maakt om subtiele, globaal verspreide lekkages in de
Bloed-HersenBarrière aan te tonen.
Doel van het onderzoek
Het huidige onderzoek zal het verband tussen de Bloed-HersenBarrière en
cognitieve veroudering onderzoeken.
Primaire vraagstelling:
1. a. Zijn sterkere Bloed-HersenBarrière lekkages verbonden met grotere afname
in episodisch geheugen?
b. Post-hoc exploratieve analyses onderzoeken het verband tussen
leren/verwerkingssnelheid/complexe informatieverwerking/compound score/globale
cognitie en lekkages in de Bloed-HersenBarrière
Secundaire vraagstelling:
2. a. Zijn sterkere lekkages in de Bloed-Hersencarrière verbonden met een
kleiner hippocampaal volume?
b. Post-hoc exploratieve analyses onderzoeken de associatie van lekkages in de
Bloed-HersenBarrière met corticale dikte/Witte Massa Hyperintensiteiten/markers
van Small Vessel Disease/witte massa integriteit
Onderzoeksopzet
Het huidige onderzoek is een observationeel Magnetic Resonance Imaging
onderzoek. De proefpersonen zullen bloedprikken, neuropsychologisch onderzoek
(ongeveer 60 minuten met 5 cognitieve testen) en Magnetic Resonance Imaging
scanning (ongeveer 60 minuten in totaal, eerst zonder, dan met de
gadolinium-houdende contrastvloeistof) ondergaan.
Voor de eerste hypothese zal informatie over cognitieve achteruitgang over 23
jaar, verkregen vanuit de MAastricht Aging Study en onze eigen metingen, worden
gebruikt om de correlatie tussen lekkages in de Bloed-HersenBarrière en
cognitieve veroudering te onderzoeken. De tweede hypothese zal worden
onderzocht met onze metingen van radiologisch zichtbare
hersenweefselabnormaliteiten worden gebruikt.
De mogelijke proefpersonen zullen worden geselecteerd uit de MAastricht Aging
Study database, gebaseerd op of ze alle testsessies van de MAastricht Aging
Study hebben doorlopen en niet ondertussen een psychiatrische of neurologische
diagnose hebben gekregen. Van degenen die volgens de MAastricht Aging Study
database aan deze criteria voldoen, zal voor de inclusie in de RegistratieNet
Huisartsenpraktijken database worden gecontroleerd of ze niet ondertussen zijn
overleden of een bepaalde diagnose hebben gekregen. Het RegistratieNet
Huisartsenpraktijken werkt volgens een strikte anonieme procedure en zal
uitsluitend de registratienummers doorgeven van de proefpersonen die we kunnen
benaderen. Alle MAastricht Aging Study proefpersonen hebben formeel toestemming
gegeven dat ze mogen worden benaderd voor vervolgonderzoek. De mogelijke
proefpersonen zullen een korte brief ontvangen die een nieuw deel van de
MAastricht Aging Study aankondigt met een beknopte beschrijving. Een week na
ontvangst van deze brief zullen ze telefonisch worden gecontacteerd door de
uitvoerend onderzoeker en gevraagd of ze geïnteresseerd zijn. Degenen die
geïnteresseerd zijn, zullen uitgebreide informatie over het huidige onderzoek
ontvangen via de post (waaronder de geïnformeerde toestemmingsverklaring). Een
week na ontvangst van deze informatie zullen ze opnieuw telefonisch worden
gecontacteerd door de uitvoerend onderzoeker. De uitvoerend onderzoeker zal
telefonisch de medische geschiedenis noteren en een vragenlijst invullen om de
inclusie- en exclusiecriteria te controleren. De uitvoerend onderzoeker zal dan
een individuele afspraak voor de eerste testsessie maken met iedere geschikte
kandidaat. Aan het begin van de eerste testsessie zullen de proefpersoon en
uitvoerend onderzoeker de geïnformeerde toestemmingsverklaring ondertekenen. De
proefpersonen zullen eraan worden herinnerd dat ze de hele tijd, voor, tijdens
en na het huidige onderzoek, vragen kunnen stellen.
De proefpersonen zullen worden uitgenodigd naar het Maastricht University
Medical Center te komen om bloed te prikken voor het meten van het bloed
Hematocriet- en kreatinineniveau. Het bloed Hematocrietniveau zal worden
gebruikt om het rode bloedcellenvolume uit te rekenen, wat invloed kan hebben
op lekkage van het bloed naar de hersenen. Het bloed kreatinineniveau zal
worden gebruikt om de estimated Glomerular Filtration Rate uit te rekenen, wat
nierfunctie aangeeft of de snelheid waarmee de nieren het bloed filtreren. Door
dit filtreermechanisme verlaten substanties zoals de gadolinium-houdende
contrastvloeistof het lichaam via de urine. Estimated Glomerular Filtration
Rate beïnvloedt dus hoe lang de gadolinium-houdende contrastvloeistof in de
bloedstroom aanwezig is en kan dus de hoeveelheid lekkage beïnvloeden.
Daarnaast zijn enkele zeer zeldzame gevallen van Nefrogene Systematische
Fibrose, een ernstig syndroom gekarakteriseerd door overtollig weefsel op de
huid en interne organen, gerelateerd aan het gebruik van de gadolinium-houdende
contrastvloeistof. Nefrogene Systematische Fibrose komt alleen voor bij
patiënten met ernstige acute of chronische nierfunctiestoornissen (estimated
Glomerular Filtration Rate < 30 mL/min), zodat scannen alleen zal worden gedaan
in geval van estimated Glomerular Filtration Rate > 30.. Daarna zal
neuropsychologisch onderzoek plaatsvinden. Indien de estimated Glomerular
Filtration Rate waarden en Mini-Mental State Examination en Disability
Assessment for Dementia scores voldoende zijn, zullen de proefpersonen worden
uitgenodigd een week later terug te komen voor Magnetic Resonance Imaging
scanning.
Inschatting van belasting en risico
De proefpersonen zullen bloedprikken, neuropsychologisch onderzoek (60 minuten
met 5 cognitieve testen) en Magnetic Resonance Imaging scanning (ongeveer 60
minuten in totaal, eerst zonder, dan met de gadolinium-houdende
contrastvloeistof) ondergaan.
De gadolinium-houdende contrastvloeistof wordt dagelijks gebruikt door de
afdeling Radiologie in een brede patiëntengroep. Daarnaast is het protocol voor
toediening goed vastgesteld en zijn de laboranten zeer ervaren in het toedienen
en omgaan met mogelijke bijwerkingen. Alle nodige materialen, en materialen en
medicatie voor het zeldzame geval een ernstige bijwerking optreedt die
behandeling vereist, zijn standaard beschikbaar op iedere klinische Magnetic
Resonance Imaging scanner.
De proefpersonen zullen worden blootgesteld aan het risico van het plaatsen van
een infusielijn (blauwe plek; bloeding; infectie) en bijwerkingen van de
gadolinium-houdende contrastvloeistof, waarvan de meest ernstige een
allergische reactie kan zijn die zelden voorkomt (van >= 1/1000 tot < 1/100
gevallen) en waarvoor alle nodige voorzorgsmaatregelen zijn genomen bij de
Magnetic Resonance Imaging scanner. De gadolinium-houdende contrastvloeistof
kan incidenteel milde tot gemiddelde bijwerkingen veroorzaken, maar niet bij
alle individuen die de contrastvloeistof krijgen. De meest voorkomende
bijwerkingen zijn hoofdpijn, misselijkheid, reacties op de plek van injectie,
verstoorde smaak en het heet hebben (van >= 1/1000 tot < 1/100 gevallen).
De proefpersonen zullen worden geïnformeerd over onverwachte medische
bevindingen. De proefpersonen die dat niet willen weten, mogen niet meedoen met
het onderzoek.
Enkele zeer zeldzame gevallen van Nefrogene Systematische Fibrose, een ernstig
syndroom gekarakteriseerd door overtollig weefsel op de huid en interne
organen, zijn gerelateerd aan het gebruik van de gadolinium-houdende
contrastvloeistof. Nefrogene Systematische Fibrose komt alleen voor bij
patiënten met ernstige acute of chronische nierfunctiestoornissen (estimated
Glomerular Filtration Rate < 30 mL/min), zodat alle proefpersonen zullen worden
getest op nierfunctie met een bloed kreatinine test. Scanning zal alleen worden
gedaan in het geval van estimated Glomerular Filtration Rate > 30 mL/min.
Publiek
Dr. Tanslaan 12
Maastricht 6229 ET
NL
Wetenschappelijk
Dr. Tanslaan 12
Maastricht 6229 ET
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
- Geïnformeerde toestemming voor deelname
- Deelname aan 12-jaar follow-up van de MAastricht Aging Study
- Mini-Mental State Examination score >= 25
- Disability Assessment for Dementia score > 90%
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
- Contraindicaties voor scannen (b.v. hersenoperatie, pacemaker, metalen implantaten, claustrofobie, grote lichaamstatoeages)
- Contraindicaties voor de gadolinium-houdende contrastvloeistof (nierfalen) bepaald door estimated Glomerular Filtration Rate < 30 mL/min
- Diagnose van dementie, prodromale dementie of Milde Cognitieve Beperking en bij twijfelgevallen zal prof. dr. Frans R.J. Verhey bepalen of de proefpersoon kan worden geïncludeerd
- Diagnose van andere psychiatrische of neurologische aandoening (major depressie (< 12 maanden); geschiedenis van schizofrenie; bipolaire stoornis; psychotische stoornis NOS of behandeling voor psychotische stoornis (< 12 maanden); cognitieve beperking vanwege alcoholmisbruik; epilepsie; ziekte van Parkinson; Multipele Sclerose; hersenoperatie; hersentrauma; elektroshocktherapie; nierdialyse; ziekte van Menière; herseninfecties)
- Structurele hersenabnormaliteiten
- Cognitieve beperking vanwege alcohol- /drugmisbruik of misbruik van andere substanties
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
In overige registers
Register | ID |
---|---|
CCMO | NL54944.068.16 |
OMON | NL-OMON24107 |