Graded Exposure bij patienten met Diabetische Neuropathische Pijn

Pijnlijke diabetische neuropathie (PDN) komt veel voor. Ongeveer 20% van de
patiënten met diabetes mellitus krijgt last van neuropathische pijn in de
voeten. PDN is geassocieerd met aanzienlijke morbiditeit, mortaliteit en een
verminderde kwaliteit van leven. Helaas is de medicamenteuze behandeling van
deze zenuwpijn vaak niet succesvol. Patiënten met PDN hebben vaak last van
angsten en depressie, die gecombineerd met een verminderde stabiliteit met
lopen, kunnen leiden tot een sociaal isolement. Recent kwalitatief onderzoek
van onze groep heeft verschillende pijn- en diabetesgerelateerde angsten
geïdentificeerd, die allen onafhankelijk geassocieerd waren met beperkingen in
het dagelijkse leven, een verminderd activiteitenniveau en lagere kwaliteit van
leven. Vanuit dit onderzoek hebben wij geconcludeerd dat de angst om te vallen
en de angst voor een hypoglykemie een sterk verstorende en negatieve invloed
hebben op het functioneren van de patiënt met PDN. De angsten kunnen leiden tot
het vermijden van activiteiten, waardoor de patiënt in een negatieve spiraal
terecht komt. Dit geldt vooral voor patiënten met irrationele en
catastroferende gedachten.
Vanuit wetenschappelijk onderzoek en de revalidatiegeneeskundige praktijk weten
we dat gedragsgeoriënteerde beweeginterventies zoals Graded Exposure tot een
significante verbetering in het activiteitenniveau en de kwaliteit van leven
kunnen leiden bij patiënten met chronische pijn. Deze behandeling is echter nog
niet getest bij patiënten met PDN.

Het onderzoeken van de effectiviteit van de cognitieve gedragstherapeutische
interventie Graded Exposure (GEXP) op het activiteitenniveau en kwaliteit van
leven d.m.v. angstreductie, bij patiënten met PDN.

Hypothese: GEXP, naast de reguliere zorg, resulteert in angstreductie, verhoogt
het activiteitenniveau en de kwaliteit van leven, en zorgt voor een betere
glucoseregulatie.

Meerwaarde van dit project: Tot op heden richten studies zich vooral op de
conservatieve, medicamenteuze, behandeling van patiënten met PDN. Dit project
heeft een unieke multidimensionale benadering van het probleem van beperkingen
bij PDN, waarbij PDN wordt benaderd vanuit een biopsychosociale perspectief. De
interventie GEXP combineert kennis vanuit verschillende vakgebieden zoals de
geneeskunde, bewegingswetenschappen en psychologie. De resultaten uit deze
studie zullen onze kennis over beperkingen bij PDN vergroten. Indien de
behandeling effectief zal blijken te zijn en resulteert in significante
verbetering in het dagelijks functioneren en welzijn van patiënten met PDN, dan
zal dit een verrijking zijn voor de behandelmogelijkheden van patiënten met PDN
in Nederland en daarbuiten.

Deze studie wordt gedaan naar het design van een randomized replicated
sequential single-case experimental ABC-design met multiple meetmomenten. Het
onderzoek bestaat uit de een revalidatiebehandeling en 4 momenten waarop
metingen worden gedaan. Er wordt gestart met een periode van ten minste 3 weken
waarin we inzichtelijk willen krijgen hoe de patiënt zich voelt en hoe actief
hij/zij is. Daarna begint de revalidatiebehandeling van 8 weken, 2x per week 1
uur therapie. 6 maanden na de behandeling volgt er een follow-up meting
gedurende 2 weken.
Iedere uitkomstvariabele zal over de gehele linie systematisch worden gemeten
in iedere fase van het onderzoek op > 20% van de datapunten in iedere fase
(A,B,C).

De interventie betreft een cognitieve gedragstherapeutische interventie Graded Exposure (GEXP) op het activiteitenniveau en kwaliteit van leven d.m.v. angstreductie, bij patiënten met PDN. Er wordt gestart met een periode van ten minste 3 weken waarin voormetingen worden gedaan. Daarna begint de revalidatiebehandeling van 8 weken, 2x per week 1 uur therapie. 6 maanden na de behandeling wordt er gedurende 2 weken een nameting gedaan. Voormeting: • 1x bloed prikken om de bloedsuikers te controleren. • 1x uitgebreide vragenlijsten invullen. • 10 dagen dragen van een bewegingsmeter die aan het bovenbeen wordt bevestigd. • Digitaal dagboek invullen. Dit gaat via internet en duurt ongeveer 5 minuten per dag. Interventie: Deze periode betreft de revalidatiebehandeling van 8 weken. • 1x bloed prikken om de bloedsuikers te controleren aan het begin van de behandeling. • 2x per week 1 uur therapie, gedurende 8 weken, bij de afdeling Revalidatiegeneeskunde in het MUMC+. • 8 weken digitaal dagboek invullen. • 10 dagen de bewegingsmeter dragen. • 2x uitgebreide vragenlijst invullen. • 1x bloed prikken om de bloedsuikers te controleren aan het einde van de behandeling. Follow-up: • 1x bloed prikken. • 1x alle vragenlijsten invullen. • 2 weken digitaal dagboek invullen. • 10 dagen de bewegingsmeter dragen.

Deze revalidatiebehandeling wordt al meerdere jaren gegeven bij patiënten met
andere pijnsyndromen en hierbij zijn nooit bijwerkingen beschreven. Aangezien
de patiënt diabetes heeft, kunnen er tijdens de behandeling klachten optreden
die bij de diabetes horen. Ons team van behandelaren is geschoold om hiermee om
te gaan en er is altijd een arts beschikbaar wanneer dit nodig zou zijn.