Behandeling van kortademigheid met morfine bij COPD-patiënten: effecten en veiligheid

Kortademigheid is het meest voorkomende symptoom van patiënten met Chronisch
Obstructieve Longziekten (COPD) en wordt onderbehandeld. Morfine is een
effectieve behandeling voor kortademigheid en wordt aanbevolen in de huidige
richtlijnen. Desondanks zijn er nog steeds vragen over het gebruik van morfine
bij patiënten met COPD. Het effect op kwaliteit van leven en
uithoudingsvermogen is bijvoorbeeld onbekend. Bij een derde van de patiënten
leidt morfine niet tot vermindering van kortademigheid en we weten niet of de
ernst van de kortademigheid en de beschrijving van de kortademigheid de respons
op morfine kan voorspellen. Tenslotte is de kosteneffectiviteit onbekend.
Vanwege bovenstaande redenen wordt morfine maar weinig voorgeschreven aan
patiënten met gevorderd COPD en ernstige kortademigheid.

Primaire doelen zijn:
1.1) het onderzoeken van het effect van orale toediening van morfine met
vertraagde afgifte op ziekte-specifieke kwaliteit van leven bij patiënten met
COPD;
1.2) nagaan in hoeverre morfine leidt tot respiratoire nevenwerkingen.

Secundaire doelen zijn:
2.1) het effect onderzoeken op het functionele uithoudingsvermogen;
2.2) exploreren of de beschrijving en ernst van de kortademigheid gerelateerd
is met het optreden van een klinisch relevante response op morfine;
2.3) het onderzoeken van de kosteneffectiviteit van morfine bij patiënten met
gevorderd COPD.

dubbelblinde placebogecontroleerde interventiestudie, gevolgd door een
cohortstudie

Patiënten zullen worden gerandomiseerd in een interventiegroep die morfinetabletten met vertraagde afgifte ontvangt en een controlegroep die placebo ontvangt. Na beëindiging van de interventiestudie kunnen patiënten kiezen om de behandeling met morfine door te zetten.

Patiënten zullen worden gevraagd om twee keer naar CIRO te komen (bij de start
van de studie voor een bezoek van ongeveer 2 uur en na afloop van de studie
ongeveer 3 uur). Ze zullen 2 keer thuis worden bezocht voor een bezoek van 1
uur en 2 keer gebeld worden (duur 0,5 uur). Ze zullen gevraagd worden om
vragenlijsten in te vullen tijdens deze bezoeken. Daarnaast zullen ze 4 weken
een kostendagboek bijhouden. Twee keer zal een arteriële bloedgas geprikt
worden. De longfunctie wordt gemeten. Patiënten zullen in totaal 4 keer
gevraagd worden om de Timed *Up & Go* test te doen. Tevens zullen patiënten 2
keer thuis een nachtelijke saturatiemeting krijgen. Tenslotte krijgen de
patiënten drie keer enkele vragenlijsten thuisgestuurd; 4, 8 en 12 weken na het
beëindigen van de interventieperiode.
Patiënten kunnen last krijgen van bijwerkingen van morfine zoals misselijkheid,
obstipatie en sufheid. Bijwerkingen zullen zorgvuldig gemonitord en behandeld
worden. Daarnaast wordt een lage dosis morfine gebruikt (maximaal 30mg/dag).
Hierdoor zullen de bijwerkingen beperkt zijn.