Internationale GBS uitkomst studie
Een prospectieve INC studie naar klinische en biologische voorspellers van ziektebeloop en uitkomst van het GBS

Immunoglobulinen (IVIg) en plasmaferese zijn de enige bewezen effectieve
behandelingen voor GBS. Ondanks deze deels effectieve vormen van behandeling is
de prognose van patiënten met GBS in de laatste decennia niet verbeterd. Nog
steeds blijft 10-20% van de patiënten blijft ernstig gehandicapt en ongeveer 5%
komt te overlijden. Een verklaring voor deze stagnatie is het zeer variabele
klinische beloop van GBS en het ontbreken van kennis en inzicht in de factoren
die het ziektebeloop bij individuele patiënten met GBS bepalen. GBS bestaat
waarschijnlijk uit diverse pathogene subtypen, waarbij het ontstaan van de
ziekte en de progressie wordt beïnvloed door verschillende voorafgaande
infecties, anti-neurale antistoffen en genetische polymorfismen. De optimale
behandeling verschilt waarschijnlijk tussen individuele patiënten en is
afhankelijk van de pathogenese en de ernst van de ziekte. Patiënten met een
ernstige vorm van GBS hebben mogelijk intensievere behandeling nodig om te
herstellen. Patiënten met een milder verloop die volledig herstellen na de
standaardtherapie zouden alleen meer last hebben van de bijwerkingen bij meer
agressieve vormen van behandeling. Het streven is dan ook om additionele
behandeling te reserveren voor patiënten met een slechte prognose. Dit is
echter alleen mogelijk als er prognostische modellen beschikbaar zijn die
nauwkeurig het klinisch beloop bij individuele patiënten kunnen voorspellen.
Idealiter zijn dergelijke modellen gebaseerd op klinische en biologische
kenmerken die sterk zijn gerelateerd met het ziektebeloop en die zo vroeg
mogelijk bekend zijn in de acute fase van de ziekte, wanneer de behandeling met
immunomodulerende therapie het meest effectief is. Deze prognostische modellen
maken het mogelijk om selectieve trials uit te voeren in specifieke subtypen
van patiënten met GBS. Daardoor wordt het mogelijk om GBS te behandelen met een
meer effectieve en persoonsgerichte therapie. Eerdere studies toonden aan dat
de prognose bij het GBS voorspeld kan worden met behulp van een beperkte set
van klinische, laboratoriumgerelateerde en elektrofysiologische gegevens. Een
voorbeeld van een dergelijk prognostisch model is de Erasmus GBS Outcome Score
(EGOS), die is gebaseerd op drie klinische kenmerken: leeftijd, de aanwezigheid
van voorafgaande diarree, en de GBS disability score op twee weken na de
opname. De EGOS voorspelt nauwkeurig de kans dat patiënten weer zelfstandig
kunnen lopen na zes maanden. Er zijn daarnaast andere prognostische modellen
ontwikkeld die de kans op respiratoire insufficiëntie kunnen voorspellen.
Biomarkers die verband houden met het klinische beloop en de uitkomst zijn ook
geïdentificeerd in GBS, inclusief elektrofysiologische eigenschappen, type
voorgaande infectie, serum anti-ganglioside antistoffen, genetische
polymorfismen, en ontstekingsmediatoren. De meeste van deze prognostische
studies waren echter retrospectief en gebaseerd op een klein aantal patiënten
en klinische uitkomstmaten. Verder onderzoek is noodzakelijk om te bepalen
welke voorspellers geschikt zijn om in een vroege fase de patiënten met een
slechte prognose te kunnen herkennen. Op dit moment is er weinig bekend over de
factoren die het proces van zenuwbeschadiging en regeneratie beïnvloeden in
GBS. Voor het oplossen van al deze onderzoeksvragen is een prospectieve studie
noodzakelijk met een gestandaardiseerde manier van verzamelen van klinische
data en lichaamsmaterialen van een grote groep van goed gedefinieerde GBS
patiënten tijdens een lange follow-up periode. Een dergelijke uitgebreide
studie naar een relatief zeldzame ziekte als GBS kan alleen worden bereikt door
een intensieve internationale samenwerking.

De Internationale GBS Outcome Study (IGOS) heeft als doel om de belangrijkste
klinische en biologische voorspellers van ziekteprogressie en herstel bij GBS
te identificeren. Deze informatie zal worden gebruikt om de diversiteit in
klinische presentatie en respons op de behandeling van patiënten met GBS te
begrijpen. Verder zal deze informatie worden gebruikt om nieuwe prognostische
modellen te ontwikkelen waarmee bij individuele patienten met GBS nauwkeurig
het klinische verloop en de mate van herstel kan worden voorspeld.

IGOS is een prospectieve observationele internationale multi-center studie
waarin tenminste 1000 patiënten zullen worden geincludeerd met GBS of varianten
van GBS, inclusief het Miller Fisher syndroom (MFS) en overlap syndromen. De
studie heeft een follow-up van een jaar, met de optie om deze periode te
verlengen tot twee en drie jaar. De IGOS zal leiden tot een geanonimiseerde,
gedetailleerde en gestandaardiseerde databank met gegevens over het klinische
beloop, de behandeling, en de bevindingen bij aanvullend diagnostische
onderzoek (electrofysiologie en liquor). Daarnaast zal de IGOS resulteren in
een aan de databank gekoppelde biobank waarin DNA en seriële serum monsters
worden verzameld. In de IGOS is er verder de optie (1) tot het verzamelen van
liquor afgenomen tijdens een routine diagnostische work-up, en (2) het
uitvoeren van een meer uitgebreide follow-up van twee en drie jaar.

Patiënten met GBS zijn over het algemeen gedurende langere tijd in het
ziekenhuis opgenomen, waar zij in de acute fase van de ziekte regelmatig een
neurologisch onderzoek en een venapunctie zullen ondergaan. Na ontslag uit het
ziekenhuis zullen deze patiënten regelmatig worden teruggezien op de
polikliniek om het verdere herstel te beoordelen. Deze activiteiten vinden alle
reeds plaats in het kader van de reguliere zorg aan patiënten met GBS. In IGOS
wordt dit reguliere onderzoek echter gestandardiseerd en de gegevens bewaard
voor verder onderzoek. IGOS probeert zoveel mogelijk aan te sluiten bij de zorg
die wordt gegevens in de klinische praktijk. Buiten de reguliere patientenzorg
zullen er ook klinische gegevens, vragenlijsten en bloedmonsters worden
afgenomen op 6 tot 8 standaardmomenten. Deze bloedafnames hebben een zeer
geringe kans op een hematoom of infectie. Bij de meeste GBS patiënten zal er in
het kader van de diagnostiek een EMG en een lumbaalpunctie worden verricht.
Alleen bij deze patiënten zullen deze gegevens worden verzameld voor de IGOS.
Mocht een patiënt bij uitzondering geen diagnostisch EMG of lumbaalpunctie
ondergaan, dan zullen deze ook niet worden uitgevoerd alleen voor de IGOS.
Bij patiënten bij wie in het kader van de routine diagnostiek een
lumbaalpunctie wordt verricht is er de mogelijkhied om extra 2 ml liquor af te
nemen voor verder onderzoek als de patiënt hiervoor toestemming geeft. Aan de
afname van deze 2 ml zijn geen extra risico's of ongemakken verbonden. Verder
is er de mogelijk om de patiënt langer te vervolgen en de vragenlijsten opnieuw
telefonisch af te nemen na 2 en 3 jaar. Voorwaarde is dat de patiënt hier apart
toestemming voor geeft. Aan dit observationale onderzoek zijn dus nauwelijks
risico's verbonden.