Verbeteren van slaap kwaliteit, psychosociaal functioneren en kanker gerelateerde vermoeidheid met licht therapie (SPARKLE-studie).

Kanker gerelateerde vermoeidheid is een van de meest voorkomende en verstorende
lange termijn klachten die gemeld wordt door overlevenden van (non-)Hodgkin
lymfomen. Tot nu toe is er geen standaard behandeling voor deze klacht. Een
aantal psychologische interventies laten grote effecten zien in de behandeling
van deze vermoeidheid, maar gaan gepaard met limitaties (bv. ze verlangen veel
begeleiding van een professional). Een nieuwe en veelbelovende behandeling voor
kanker gerelateerde vermoeidheid is blootstelling aan fel wit licht (licht
therapie). Deze interventie is goedkoop, makkelijk te geven en heeft een lage
belasting voor zowel professionals als de patient.

(1) Onderzoeken of blootstelling aan fel wit licht leidt tot een klinisch
significante vermindering van kanker gerelateerde vermoeidheid in vergelijking
tot blootstelling aan zwak wit licht in overlevenden van (non-)Hodgkin
lymfomen.
(2) Testen van het effect van blootstelling aan fel wit licht op slaap
kwaliteit en psychosociale variabelen (depressie, angst, cognitieve klachten en
kwaliteit van leven) in vergelijking met blootstelling aan zwak wit licht.
(3) Nagaan of blootstelling aan fel wit licht effect heeft op biologische
circadiaanse ritmes (melatonine en cortisol), circadiaanse fysieke activiteit
ritmes (zoals gemeten met bewegingshorloges), de concentraties van vitamine D
en biomarkers voor ontsteking (hsIL-6, hsCRP, sTNF-RII, IL-1RA).
(4) Testen of het effect van blootstelling aan fel wit licht op kanker
gerelateerde vermoeidheid wordt voorspeld door het effect van licht therapie op
slaap kwaliteit, psychosociale variabelen, en biologische factoren geassocieerd
met vermoeidheid.
(5) Onderzoeken of er een verband is tussen veranderingen in circadiaanse
ritmes van cortisol en melatonine met kanker gerelateerde vermoeidheid.
(6) Onderzoeken of de effectiviteit van licht therapie geassocieerd is met
specifieke genetische profielen.

Deze klinische studie heeft een dubbel blind en gerandomiseerde studie opzet
met een interventie groep (blootgestelling aan fel wit licht) en een controle
groep (blootgestelling aan zwak wit licht). Als de data verzameling compleet is
zullen de proefpersonen in de controle groep de gelegenheid krijgen om
gedurende 1 maand de effectieve licht therapie te ontvangen.

Alle proefpersonen zullen een set van vragenlijsten beantwoorden voorafgaand
aan de lichttherapie (T0), direct na (T1), 3 maanden na (T2) en 9 maanden na
(T3) lichttherapie. Voor en na de licht therapie zullen proefpersonen drie
cognitieve tests uitvoeren. Daarnaast worden proefpersonen gevraagd om op alle
4 de meetmomenten en tijdens de lichttherapie gedurende 10 dagen een
bewegingshorloge te dragen om slaap-waak ritmes te bepalen. Deze meting wordt
gecombineerd met het invullen van een slaapdagboek (2 min. per dag). Op T0 en
T1 zullen bloed en speekselmonsters afgenomen worden van proefpersonen die hier
toestemming voor geven.

De licht interventie bestaat uit blootstelling aan fel wit licht (10.000 lux op een afstand van 45 cm) gedurende 30 minuten binnen het eerste half uur na wakker worden en duurt 3 weken en 4 dagen. Tijdens de licht therapie kunnen proefpersonen andere activiteiten uitvoeren, zoals ontbijten of de krant lezen. Proefpersonen in de controle conditie ontvangen dezelfde instructies, maar worden blootgesteld aan zwak wit licht (10-20 lux op een afstand van 45 cm) waarvan de verwachte effecten minimaal zijn.

Deelname aan deze studie houdt een licht interventie van 3 weken en 4 dagen
(elke dag 30 minuten) in. Voor en na de lichttherapie heeft een deelnemer twee
afspraken van 1 uur met de studiecoordinator of onderzoeksassistent in het
ziekenhuis waar de patient onder behandeling is. Tijdens deze afspraken worden
cognitieve tests uitgevoerd, instructies over deelname en de benodigde
materialen gegeven. Ook zal er een bloedafname uitgevoerd worden. Voor en na de
lichtinterventie zal de proefpersoon 5 (of 10) speekselmonsters afnemen.
Daarnaast vullen deelnemers vragenlijsten in (4 keer een lange van 30 minuten)
en dragen deelnemers een bewegingshorloge (10 dagen, 4 keer) gecombineerd met
het invullen van een slaapdagboek (2 minuten per dag) om slaap kwaliteit en
activiteit te meten. Risico's van de licht internventie zijn beperkt. Er zijn
een paar meldingen van een opgejaagd gevoel, hoofdpijn en misselijkheid tijdens
de eerste dagen waarin men bloot gesteld wordt aan fel licht. Deze klachten
verdwijnen in het merendeel van de gevallen binnen enkele dagen. Voordelen van
deelname zijn het gebruik van een mogelijke effectieve en gemakkelijke
behandeling voor een van de meest verstorende symptomen die vaak wordt gemeld
door overlevenden van (non-)Hodgkin lymfomen.