Zoom@SVDs: microvasculaire functie bij "Small vessel disease" in de hersenen in beeld met 7T MRI

Aandoeningen van de kleine hersenvaatjes (cerebral small vessel diseases
(SVDs)) zijn een hoofdoorzaak van beroertes en dementie. We weten echter weinig
van de exacte oorzaken van SVDs en we hebben mede daardoor nog geen gerichte
behandeling. In de praktijk passen we daarom behandelingen toe die eigenlijk
primair ontwikkeld zijn voor aandoeningen van grotere vaten (aderverkalking).
Waarschijnlijk is die aanpak suboptimaal.
Zoom@SVDs maakt deel uit van een door de EU gesteund onderzoeksprogramma,
SVDs@Target. SVDs@Target gaat gericht op zoek naar oorzaken van SVDs, met het
doel *behandeltargets* te identificeren.
Bij onderzoek naar SVDs zijn we tot nu toe aangewezen op het meten van
gevolgschade in het hersenweefsel. Die gevolgschade is echter een eindstadium
dat te weinig zegt over de onderliggende ziekteprocessen. De kleine vaatjes
zelf liggen onder de detectielimiet van gangbare technieken. Het zou een
doorbraak zijn als we bij patienten met SVDs veranderingen in de functie en
structuur van die vaatjes zelf zouden kunnen meten. Daarmee kom je immers
dichter bij de kern van het ziekteproces. Dat willen we bereiken in Zoom@SVDs,
waarbij we gebruik maken van nieuwe krachtige technieken op een 7T MRI scanner.

Het hoofddoel is vast te stellen welke maten van microvasculaire functie op 7T
MRI afwijkend zijn in de hersenen van patiënten die ziekteverschijnselen ten
gevolge van SVDs hebben, in vergelijking met een groep gezonde deelnemers.

Nevedoelen zijn vast te stellen hoe microvasculaire functie op 7T MRI bij
patiënten zich verhoudt tot:
• Hersenschade ten gevolge van SVDs op een gewone (3T) MRI scan
• Cognitieve disfunctie, een belangrijk gevolg van SVDs
• Bloeddruk, een belangrijke risicofactor voor SVDs

Observationele case-control studie met twee jaar follow-up

De belangrijkste belasting voor de deelnemers is dat hun gevraagd wordt om naar
het UMCU te komen om de onderzoeksverrichtingen te ondergaan. Het betreft twee
bezoeken op baseline en één na twee jaar. Bij deze bezoeken is er een beknopt
lichamelijk onderzoek en worden vragenlijsten afgenomen. Bij baseline en
follow-up is er een screenend neuropsychologisch onderzoek en een 3T MRI scan.
De 7T MRI scan wordt eenmalig gemaakt op baseline. Tussen het eerste en tweede
baseline bezoek meten deelnemers gedurende een week drie maal per dag de
bloeddruk thuis. Er is een eenmalige venapunctie op baseline.
Deelname aan het onderzoek levert de deelnemer geen direct voordeel op. De
belangrijkste opbrengst van het onderzoek is dat het nieuwe gezichtspunten zal
bieden op een veelvoorkomende maar onvoldoende begrepen ziekte. Alle gebruikte
technieken worden frequent toegepast bij zowel patiëntenzorg als
wetenschappelijk onderzoek in het UMC Utrecht en er zijn geen bekende
gezondheidsrisico*s aan verbonden.