De rol van de locus coeruleus in geheugen

De oorzaak van de ziekte van Alzheimer, de meest voorkomende vorm van dementie,
is nog steeds onbekend. Neuropathologische studies geven aanwijzingen dat een
klein gebied in de hersenstam, de locus coeruleus, de plaats kan zijn waar de
ziekte aanvangt. Dit gebied is de enige bron van noradrenaline voor het
brein,een belangrijke neurotransmitter voor arousal, maar ook voor hogere
cognitieve functies. Dierenstudies en farmacologische studies hebben aangegeven
dat dit gebied ook een belangrijke rol kan spelen in geheugenfunctioneren.
Maar, deze studies zijn beperkt door de spatiele resolutie (vaak groter dan het
gebied), waardoor de locus coeruleus moeilijk te localizeren is. Nieuwe
ontwikkelingen in de beeldvorming van de hersenen laten nu toe om de hersenen
met verbluffende precisie te onderzoeken. Een niet-invasieve nieuwe stimulatie
methode, transcutane vagus nervus stimulatie, zou invloed hebben op de locus
coeruleus en zou daardoor de betrokken neuronale netwerken en dus ook het
geheugen beinvloeden.

Dit onderzoek heeft drie doelen:

1. Onderzoeken hoe de functionele interactie tussen de locus coeruleus en
andere hersengebieden tijdens verschillende geheugenfasen (leren, opslaan en
terug ophalen) verandert in patienten met de ziekte van Alzheimer, vergeleken
met gezonde controles
2. Associaties tussen noradrenaline, geheugenpresteren en hersenfunctioneren
onderzoeken. Het doel is om te onderzoeken hoe acute niveau's van noradrenaline
veranderen tijdens de verschillende geheugenfasen en of dit een voordeel heeft
voor de prestatie. Daarnaast willen we onderzoeken of de interactie tussen
noradrenaline, geheugenprestatie en hersenfunctioneren anders is in patienten
met de ziekte van Alzheimer, in vergelijking met gezonde oudere mensen.
3. Het onderzoeken van de neuronale correlaten van transcutane vagus nervus
stimulatie, met een speciale focus op de connectiviteit tussen de mediale
temporale gebieden en de locus coeruleus in zowel gezonde ouderen als in
patienten met de ziekte van Alzheimer. Hierin zal een experimentele conditie
(stimulatie) vergeleken worden met een sham conditie in een
pseudo-gerandomizeerd cross-over design.

Dit is een observationele MRI studie met daarin een pseudo-gerandomizeerd
cross-over design voor het stimulatie onderdeel.

We verwachten niet dat de proefpersonen een risico lopen tijdens de studie en
we verwachten ook niet dat zij baat hebben bij deelname aan deze studie.
Proefpersonen worden gescreend voor claustrofobie en angsten. Indien er twijfel
is, kunnen proefpersonen eerst de dummy scanner in.
Proefpersonen worden geïnformeerd over onverwachte medische bevindingen. Als de
proefpersoon hierover niet geïnformeerd wenst te worden, kan hij of zij niet
deelnemen aan deze studie.

Een statisch magnetisch veld tot 14T brengt geen schade aan biologisch weefsel.
De radiofrequentie en de MRI gradienten die toegepast worden kunnen het
menselijk lichaam wel opwarmen. Net zoals bij de 1.5T en 3T MRI scanners zijn
er limieten aan deze radiofrequentie and gradienten bij de 7T MRI scanner.
Gecertificeerde gebruikers zullen altijd onder deze limieten blijven, en daarom
is de 7T veilig. Net zoals bij de 1.5T en 3T MRI scanners, kunnen er in de 7T
MRI scanner geen metalen objecten gebracht worden. Proefpersonen met metalen
prothesen, pacemakers, metalen clips op de bloedvaten, metalen deeltjes in de
ogen of andere metalen objecten in of op het lichaam zullen geëxcludeerd
worden. Voor deelname zullen alle proefpersonen hiervoor een
screeningsformulier invullen. Onder deze regels is de 7T MRI scanner veilig.
Een klein percentage van de mensen (5%) kan duizeligheid ervaren bij het naar
binnen gaan van de scanner. Deze symptomen zullen gereduceerd worden door het
in *en uitschuiven van de proefpersoon te vertragen.

Wat betreft de transcutane vagus nervus stimulatie: het TENStem toestel is CE
gecertificeerd en is geregistreerd voor deze doeleinden. Verschillende studies
hebben deze methode succesvol toegepast bij gezonde mensen (inclusief ouderen),
patiënten en in de MRI scanner. Voor de stimulatie volgen we de gerapporteerde
parameters / instellingen de locatie van stimulatie (linker oor). Proefpersonen
die deze instellingen niet tolereren worden geëxcludeerd van deze studie.
Ook al is dit toestel al in de MRI scanner gebruikt, toch zullen we deze studie
niet starten totdat Scannexus het toestel formeel MRI-compatibel heeft
verklaard. Scannexus voorziet continue ondersteuning via opgeleide laboranten,
die ook in staat zijn om medische ondersteuning te bieden indien nodig. Er zijn
geen gekende complicaties voor transcutane vagus nervus stimulatie. Er zijn ook
geen langdurige of ernstige negatieve bijwerkingen gekend. Voor de zekerheid
meten we ook hartslag en bloeddruk en vragen we de proefpersonen naar hun
ervaringen en sensaties achteraf. For veiligheidsredenen (zowel voor de MRI als
voor de stimulatie) worden proefpersonen met cardiale problemen of pacemakers
geëxcludeerd. Het risico voor proefpersonen omvat tijdelijke duizeligheid (5%
van de mensen), concentratieproblemen, vermoeidheid of een tintelend gevoel aan
het oor.

We zijn ervan overtuigd dat de risico*s accepteerbaar zijn.