MR beeldvorming bij Spinale spieratrofie als biomarker voor ziekteprogressie

De voorzichtige ontwikkelingen op het gebied van geneesmiddelenstudies in
Spinale Musculaire Atrofie (SMA) verlangt een sensitieve biomarker voor de
monitoring van ziekteprogressie en het effect van behandeling. SMA is een
zeldzame ziekte waardoor de patiëntenpopulatie voor wetenschappelijke studies
beperkt is. De meetinstrumenten die voorhanden zijn om potentiële therapieën te
evalueren, bepalen de snelheid van de vertaling van preklinische uitkomsten
naar klinische behandeling. Monitoring van ziekteprogressie door het testen van
motorische functie vraagt een lange observatietijd om verandering te kunnen
meten. MR beeldvorming van spier en ruggenmerg zou op een non-invasieve manier
in een vroeger stadium veranderingen kunnen detecteren. De validatie van MR
beeldvorming als biomarker voor de ernst en natuurlijke beloop van SMA kan
toekomend wetenschappelijk onderzoek assisteren.
Nu de ontwikkelingen zich hebben vertaald naar de introductie van het eerste
medicijn voor SMA in de klinische praktijk, verandert het 'natuurlijk' beloop
van SMA drastisch. MRI technieken inzetten om het therapie-effect van
behandeling te meten is van grote klinische waarde.

De haalbaarheid en waarde van verschillende MRI technieken te onderzoeken als
kwantitatieve biomarker voor de ernst van SMA en ziekteprogressie. Er wordt
gebruik gemaakt van twee scanprotocollen. Het eerste MRI protocol is gericht op
het onderzoeken van spierweefsel van het bovenbeen bij SMA patiënten met type 2
of type 3 in vergelijking met gezonde leeftijdsgenoten. Het tweede MRI protocol
richt zich op het afbeelden van het cervicale ruggenmerg.
Bevindingen zullen gecorreleerd worden aan klinische scores om de sensitiviteit
voor ziekteprogressie te verkennen.

Het voornaamste doel van deze MR studie is om de waarde van verschillende MR
technieken zoals DIXON, T2 mapping en DTI als kwantitatieve uitkomstmaat en
biomarker voor de ernst en ziekteprogressie van SMA te onderzoeken.

Doelen van dit onderzoek zijn:
- De ontwikkeling van een scanprotocol voor de MR technieken DIXON, T2 mapping
en DTI in gezonde proefpersonen.
- Het verkennen van veranderingen in de spier in SMA-patiënten in vergelijking
met gezonde controles middels DIXON, T2 mapping en DTI>
- Het aspect van het cervicale ruggenmerg en zenuwuiteinden te onderzoeken in
SMA-patiënten in vergelijking met gezonde controles.
- Het onderzoeken van de correlatie van de vastgestelde veranderingen met
klinische scores, met name de motorische schalen.
- Het onderzoeken van de gevoeligheid van de genoemde MR technieken om
ziekteprogressie vast te kunnen stellen in SMA, in een therapie-naïeve groep en
een groep onder behandeling van een SMA specifiek medicijn.

Cohort studie
30 SMA patiënten en 30 gezonde proefpersonen.
15 gezonde proefpersonen ter optimalisatie van het scanprotocol, deze dienen
niet ter beantwoording van de onderzoeksvraag.

Alle 60 proefpersonen worden gescand, 30 SMA patiënten worden na 1 jaar wederom
gescand. Enkel de gezonde proefpersonen tussen de 12 en 18 worden ook na 1 jaar
wederom gescand om groei en verandering te vergelijken tussen SMA en gezonde
proefpersonen.
Voor het scannen wordt bij SMA patiënten de motoriek, de spierkracht manueel en
kwantitatief, de longfunctie getest en wordt een vragenlijst afgenomen. Bij de
controles wordt een vragenlijst naar activiteit afgenomen.

De proefpersonen worden eerst uitgenodigd voor deelname aan het spierprotocol.
Na deelname aan het spierprotocol wordt hen gevraagd deel te nemen aan het
cervicale ruggenmerg protocol. Beide scanprotocollen kunnen eventueel ook in
één sessie gescand worden, indien de patiënt dit wenst. We streven naar
inclusie van 10 SMA patiënten en 10 age-matched controlepersonen in het
cervicale ruggenmerg protocol.

In een subgroep van 10 SMA patiënten die in aanmerking komen voor behandeling,
wordt het MRI protocol verkend tijdens behandeling. Deze groep wordt vóór de
eerste toediening van het medicijn gescand, na de oplaadfase van dosering van
het medicijn na 4 maanden en na 1 jaar na start behandeling.

Looptijd van de studie is 3 jaar.

De risico's van deelname zijn verwaarloosbaar. MRI wordt beschouwd als een
veilige techniek, de procedure is pijnloos en heeft zover bekend geen gevolgen
op korte of lange termijn voor weefsel. De risico's zijn gerelateerd aan het
magnetisch veld van de MRI waarbij ferromagnetische objecten aangetrokken
kunnen worden tot de magneet. Om deze risico's uit te sluiten worden de
proefpersonen vooraf gescreend op compatibiliteit met het MRI systeem.
Bijwerkingen van de MRI kunnen hoofdpijn, duizeligheid of misselijkheid zijn,
dit zijn tijdelijke bijwerkingen. De risicoclassificatie wordt als minimale
overschrijding van een verwaarloosbaar risico beschouwd.