Het primaire doel van deze studie is om te onderzoeken of simvastatine in combinatie met bestaande behandeling met antipsychotica een therapeutisch effect heeft, vergeleken met placebo. We verwachten een afname van symptomen zoals gemeten met de…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Metabolismestoornissen NEG
- Schizofrenie en andere psychotische stoornissen
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
Onze primaire uitkomstmaat is de ernst van symptomen zoals gemeten met de
Positive and Negative Syndrome Scale (PANSS [total score]; Kay et al. 1987) en
neurocognitief functioneren zoals gemeten met de Brief Cognitive Assessment
Tool for Schizophrenia (B-CATS; Hurford et al. 2011). We zullen het effect van
simvastatine vergelijken met placebo, beiden gegeven naast bestaande
antipsychotische medicatie, met betrekking tot verandering in ernst van de
symptomen en neurocognitief functioneren na 12 maanden van behandeling.
Secundaire uitkomstmaten
Secundaire studieparameters zijn de PANSS subschalen: de positieve schaal,
negatieve schaal, en algemene psychopathologie. Daarnaast zal gekeken worden
naar het algemeen functioneren zoals gemeten met de Global Assessment of
Functioning scale (GAF; Jones et al. 1995), aanwezigheid en ernst van het
metabool syndroom zoals gedefinieerd door het American Heart
Association/National Heart, Lung and Blood Institute (AHA/NHLB; Grundy et al.
2005), aanwezigheid en ernst van bewegingsstoornissen zoals gemeten middels
gevalideerde schalen. Op basis van de MRI scans zullen veranderingen in
structurele eigenschappen van de hersenen onderzocht worden. Deze uitkomsten
zullen vergeleken worden na 12 maanden van behandeling, tussen patienten
behandeld met simvastatine versus placebo. Verder worden immunologische en
metabole parameters onderzocht om mogelijk treatment response te kunnen
voorspellen (serum, perifere bloed mononucleaire cellen (PBMC) en RNA).
Daarnaast wordt de mate van depressie geevalueerd middels de Calgary Depression
Scale for Schizophrenia (CDSS; Addington et al. 1993) evenals het uitvragen van
traumatische ervaringen in de kindertijd middels de Childhood Trauma
Questionnaire Short Fort (CTQ-SF). Tot slot zal worden gekeken naar
veiligheidsdata door incidenties (aantal en percentage patienten met minstens
één incident) van belangrijke SAEs en SUSARs te vergelijken tussen beide
groepen.
Achtergrond van het onderzoek
Er zijn steeds meer aanwijzigingen dat ontstekingsprocessen een rol spelen in
de pathofysiologie van schizofrenie. Ondanks de bevinding dat Non-Steroidal
Anti-Inflammatory Drugs (NSAIDs) effectief zijn in het verminderen van
symptomen in deze patienten (gereviewd door Sommer en collega's 2012), hebben
deze medicijnen ongewenste cardiovasculaire bijwerkingen of worden anderszins
niet goed getolereerd (Solomon en collega's 2005). Bovendien hebben patienten
met schizofrenie reeds een verhoogde kans op cardiovasculair risico's
(Hennekens et al. 2005). De combinatie van vasculaire bescherming enerzijds en
onstekingsremmende werking anderszijds (Orr en collega's 2008) maakt
simvastatine een zeer geschikte kandidaat om de behandeling van schizofrenie en
gerelateerde aandoeningen te verbeteren.
Doel van het onderzoek
Het primaire doel van deze studie is om te onderzoeken of simvastatine in
combinatie met bestaande behandeling met antipsychotica een therapeutisch
effect heeft, vergeleken met placebo. We verwachten een afname van symptomen
zoals gemeten met de Positive And Negative Symptom Scale (PANSS) en een
vermindering van cognitieve achteruitgang zoals gemeten door de Brief Cognitive
Assessment Tool for Schizophrenia (B-CATS). Secundaire metingen hebben
betrekking op het algemeen functioneren zoals gemeten door de GAF (General
Assessment of Functioning), aanwezigheid en ernst van het metabool syndroom
zoals gedefinieerd door het American Heart Association/National Heart, Lung and
Blood Institute (AHA/NHLB), veranderingen in hersenvolume zoals gemeten met
MRI, en bewegingsstoornissen zoals gemeten middels verschillende gevalideerde
schalen. Tot slot wordt gekeken of immunologische en metabole parameters
treatment response kunnen voorspellen, evenals het ervaren van trauma in de
kindertijd (Childhood Trauma Questionnaire-Short Form; CTQ-SF). Ernst van
depressie wordt gemeten middels the Calgary Depression Scale for Schizophrenia
(CDSS). Tot slot zal worden gekeken naar veiligheidsdata door incidenties
(aantal en percentage patienten met minstens één incident) van belangrijke SAEs
en SUSARs te vergelijken tussen beide groepen.
Onderzoeksopzet
Gerandomiseerde, dubbelblind, placebo-gecontroleerde studie.
Onderzoeksproduct en/of interventie
Patienten worden 1:1 gerandomiseerd tussen 40 mg simvastatine of placebo dagelijks, in de vorm van identieke tabletten.
Inschatting van belasting en risico
Zoals bij alle cholesterol-verlagende middelen kan het gebruik van simvastatine
leiden tot bijwerkingen. Simvastatine wordt echter goed verdragen en de
bijwerkingen komen in lage frequentie voor. Het aantal visites is beperkt en
vereisen van de patient voornamelijk tijdsinvestering voor het ondergaan van
enkele fysieke onderzoeken, vragenlijsten en cognitieve taken (in totaal
ongeveer 16 uur gedurende de behandeling van 1 jaar en de follow-up visit 24
maanden na baseline). Er wordt zes keer bloed afgenomen door ervaren
onderzoekers of lab technicians met verwaarloosbare en bekende risico's, dus
gezondheidsrisico's verbonden aan deze procedure zijn minimaal. Er worden twee
hersenfoto's gemaakt met behulp van magnetische resonantie imaging. Hiervan
zijn geen risico's bekend. De belasting en risico's zijn acceptabel terwijl
verwacht wordt dat de voordelen aanzienlijk zullen zijn.
Publiek
Heidelberglaan 100
Utrecht 3584 CX
NL
Wetenschappelijk
Heidelberglaan 100
Utrecht 3584 CX
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
Een DSM-IV-R diagnose van: 295.x (schizofrenie, schizofreniforme stoornis, of schizoaffectieve stoornis) of 298.9 (psychose NAO);
Eerste psychose niet langer dan 3 jaar geleden ontstaan;
Leeftijd tussen 18 en 50 jaar;
Schriftelijke Informed Consent verkregen;
Vrouwelijke patienten in vruchtbare leeftijd dienen een adequaat anticonceptiemiddel toe te passen of aan geheelonthouding te doen.
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
Potentiele kandidaat heeft totaal cholesterol > 8 mmol/l, in dat geval komt deze in aanmerking voor het gebruik van een statine volgens de Hartstichting (www.hartstichting.nl);
Aanwezigheid van 1 van de contra-indicaties or waarschuwingen voor het gebruik van simvastatine als aangegeven in de SPC;
Chronisch gebruik van glucocorticosteroiden (tijdelijk gebruik is toegestaan, indien minstens 1 maand voor aanvang van de behandelingsstudie gestopt);
Chronisch gebruik van non-steroidal anti-inflammatory drugs (tijdelijk gebruik is toegestaan, indien minstens 1 maand voor aanvang van de behandelingsstudie gestopt);
Huidig gebruik van statines of andere cholesterol-verlagende middelen;
Zwangerschap of borstvoeding (urine zwangerschapstest wordt afgenomen bij vruchtbare seksueel actieve vrouwen);
Het creatine kinase (CK) gehalte zal tevens worden gecheckt bij patiënten met een erfelijke spierafwijkingen, of bij eerder ervaren spiertoxiciteit door gebruik van een vergelijkbaar middel, volgens de richtlijnen van het Farmacotherapeutisch Kompas, (www.farmacotherapeutischkompas.nl/);
Daarnaast zullen aspartate aminotransferase (ASAT), alanine aminotransferase (ALAT), gamma-glutamyltranspeptidase (gamma-GT) en creatinine waarden bepaald worden bij patienten bekend met alcoholmisbruik of een lever- of nierfunctiestoornis gebaseerd op de richtlijnen van het Farmacotherapeutisch Kompas, (www.farmacotherapeutischkompas.nl/);
Gebruik van medicatie welke ofwel een remmende ofwel een indicerende werking heeft op het leverenzym CYP3A4, welke verantwoordelijk is voor het afbreken van simvastatine. Remmende middelen van CYP3A4 zijn onder andere itraconazol, ketoconazol, posaconazol, fluconazol, erythromycine, clarithromycine, telithromycine, HIV proteaseremmers, nefazodon, telaprevir, boceprevir, imatinib, ticagrelor, voriconazol; inducerende middelen van CYP3A4 zijn onder andere carbamazepine, efavirenz, nevirapine, etravirine (kunnen worden afgebouwd voor aanvang van de studie);
Gebruik van comedicatie welke het risico kan verhogen op myalgie, rhabdomyolyse en myopathie, waaronder colchicine, bosentan, fenobarbital, fenytoïne, hypericum, rifabutine, rifampicine, fibraten (zoals gemfibrozil), fusidinezuur, carbamazepine (kunnen worden afgebouwd voor aanvang van de studie). Voor alle deelnemers gelden de volgende MRI gerelateerde exclusie criteria tvoor dit deel van de studie (als aan deze criteria voldaan wordt dan kunnen patienten deelnemen aan de studie maar niet aan het MRI deel): Metalen voorwerpen in of op het lichaam (zoals, beugels, bril, pacemaker, metalen splinters) Claustrofobie
Opzet
Deelname
In onderzoek gebruikte producten en hulpmiddelen
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
| Register | ID |
|---|---|
| Ander register | ClinicalTrials.gov identifier: NCT01999309 |
| EudraCT | EUCTR2013-000834-36-NL |
| CCMO | NL43806.041.13 |