Mandibulair Repositie Apparaat (MRA) behandeling bij edentate patienten met obstructief slaap apneu: MRA gefixeerd met dentale implanten

Obstructief slaap apneu syndroom (OSAS) is een veel voorkomend medisch
probleem, dat in de VS ongeveer 15-30% van de volwassenen treft. De aandoening
wordt gekenmerkt door herhaalde functionele obstructies van de bovenste
luchtweg. Deze obstructies resulteren in kortdurende ademhalings-stops, een
daling van de zuurstof saturatie in het bloed en herhaalde 'arousals'. Dit
leidt vervolgens tot een gefragmenteerd slaappatroon en excessieve vermoeidheid
overdag. De gevolgen van onbehandelde OSAS kunnen ernstig zijn; waaronder een
verhoogd risico op hart- & vaatziekten, beroertes, diabetes mellitus, depressie
en glaucoom. Daarnaast hebben verschillende studies aangetoond dat OSAS
patienten een verhoogd mortaliteitsrisico hebben, een verhoogde kans op
betrokkenheid bij verkeersongevallen en een verminderde kwaliteit van leven.
Risico factoren voor OSAS zijn onder meer het mannelijk geslacht, een hogere
leeftijd, overgewicht, roken en craniofaciale afwijkingen. In Nederland is
ongeveer 41% van de individuen ouder dan 65 jaar volledig edentaat (tandeloos).
Edentate patienten hebben door een veranderde anatomie een verhoogd risico op
OSAS vergeleken met de algemene populatie. De exacte incidentie van edetate
OSAS patienten is onbekend, maar gezien de huidige trend van een toenemende
vergrijzing en obesitas is het aannemelijk dat dit aantal zal toenemen.
Continuous Positive Airway Pressure (CPAP) behandeling geldt momenteel als de
standaard behandeling van OSAS, meestal voorafgegaan aan leefstijl
aanpassingen. Ondanks de wijdverspreide inzet van CPAP is het gerelateerd aan
een hoog percentage patienten dat de behandeling staakt vanwege bijwerkingen.
Behandeling met een Mandibular Repositie Apparaat (MRA) is een effectief
alternatief voor patienten met licht of matige OSAS en kent een hogere
therapietrouw vergeleken met CPAP. Een MRA in een intra-orale splint die de
onderkaak in een geforceerde protusie houdt gedurende de slaap. Dit resulteert
in een vergroting van de bovenste ademweg. Voor deze behandeling is doorgaans
echter een voldoende aantal tanden vereist. Uit onderzoek is gebleken dat MRA
behandeling (in deze vorm) niet bruikbaar is in ongeveer 1/3 van alle OSAS
patienten vanwege een gebrek aan voldoende dentitie. Vanwege de lage
therapietrouw bij CPAP behandeling, het risico op complicaties van onbehandelde
OSAS en het ontbreken van andere geschikte behandelingen is er een klinische
noodzaak voor effectieve behandelingen gericht op edentate OSAS patienten. In
de literatuur is weinig bekend over uitkomsten van MRA of CPAP behandeling van
edentate OSAS patienten. Enkele case-studies hebben de inzet van MRA
behandeling gefixeerd met dentale implantaten beschreven. MRAs gefixeerd met
dentale implantaten kunnen het probleem van slechte rententie in edentate OSAS
patienten verhelpen en een goed behandelalternatief vormen voor deze
patientengroep. Onze hypothese is dat behandeling met een MRA vastgezet op een
onder- en bovenprothese gefixeerd met 2 mandibulaire dentale implantaten en 4-6
optionele implantaten in de bovenkaak (gebaseerd op de meest recente
richtlijnen van de NVOI) een effectieve en doelmatige behandeling is voor
edentate OSAS patienten in termen van OSAS vermindering,
draagcomfort/bijwerkingen en therapietrouw.

Het doel van deze pilot studie is om de toepasbaarheid en potentiele
effectiviteit van implantaat gefixeerde MRA behandeling op kleine schaal bij
edentate OSAS patienten (mild tot matig OSAS) te onderzoeken in termen van OSAS
reductie. Daarnaast zal de behandeling worden geevalueerd op het gebied van
therapie trouw, bijwerkingen, kwaliteit van leven en complicaties (o.a.
hypertensie, depressie). Uitkomsten van deze exploratieve studie kunnen gebruik
worden voor grotere klinische trials naar de effectiviteit van implantaat
gefixeerde MRA behandeling bij edentate OSAS patienten.

Non-randomized pilot studie

Mandibulair Repositie Apparaat (MRA) behandeling; MRA geplaatst op een onder- en bovenprothese gefixeerd met 2 mandibulaire dentale implantaten (of configuratie van reeds aanwezige implantaten). In het geval van klachten aan de prothese ten gevolge van de MRA behandeling kan de behandeling worden opgeschaald met de plaatsing van 4-6 dentale implantaten (indien nog niet aanwezig) om de retentie van de protheses te verbeteren. Een dergelijke behandeling is onderdeel van het reguliere behandelplan gebaseerd op de meest recente implantologie protocollen van de NVOI.

Zowel implantaat gefixeerde gebitsprotheses en MRAs zijn reguliere
behandelingen die in de praktijk veelvuldig ingezet worden. Het risico voor
proefpersonen betreft de volgende bijwerkingen gerelateerd aan de MRA
behandeling: temporomandibulaire klachten, gevoeligheid van de bovenkaak en een
droge mond. Deze klachten verdwijnen doorgaans spoedig na staken van de
behandeling. Voor de plaatsing van dentale implantaten gelden de algemene
risico's voor dentale implantaten; namelijk infectie (peri-implantitis) en/of
bloeding. In het geval deze complicaties optreden zijn mogelijke extra
behandelingen vereist.