Lange termijn vasculaire en psychosociale complicaties bij jong volwassen overlevers van Hoofd-Halstumoren.

Als gevolg van verbeterde anti-kankertherapie komen er steeds meer lange
termijn overlevers van kanker. Patiënten behandeld voor hoofd-halskanker met
bestraling van de hals hebben op de lange termijn meer risico op vasculaire
complicaties, zoals verdikking van de vaatwand van de halsslagader en
dientengevolge herseninfarcten of geheugenklachten.1-5 Deze vasculaire
complicaties kunnen het directe gevolg zijn van de bestraling, maar kunnen ook
ontstaan als gevolg van de aanwezigheid van risicofactoren voor hart- en
vaatziekten, zoals roken en hoge bloeddruk. Het is onduidelijke of de
vaatschade door bestraling anders is dan de vaatschade als gevolg van
veroudering of risicofactoren voor hart- en vaatziekten.
Het doel van dit onderzoek is om de eigenschappen van deze door bestraling
veroorzaakte vasculaire schade beter te karakteriseren.

Primaire onderzoeksdoel:
Het in kaart brengen van de lange termijn vasculaire complicaties van
hals-bestraling op de jonge leeftijd (18-40 jaar), met echo (halsvaten), MRI
(halsvaten en hersenen) en Cardio-Vasculair Risico Management.

Secundaire onderzoeksdoel:
Het in kaart brengen van de lange termijn psychosociale gevolgen van
hals-bestraling op de jonge leeftijd (18-40 jaar), kijkend naar
geheugenklachten, angst, depressie, vermoeidheid, arbeidsparticipatie en een
neuropsychologisch onderzoek.

Gestructureerde late effecten zorg op de polikliniek zal worden uitgebreid met
een wetenschappelijk protocol bestaande uit: een echo van de halsvaten, MRI van
de hersenen, eventueel MRI van de halsvaten en een neuropsychologisch onderzoek.
Medisch ethische goedkeuring
Dit project is WMO plichtig (Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met
mensen). Dit betekent dat het project moet worden voorgelegd aan een
medisch-ethische commissie die toetst of het project voldoet aan de eisen die
de WMO stelt.
Het traject van toetsing van dit project is in gang gezet.
Cardiovasculair Risico Management
Voor iedere patiënt zal conform de landelijke richtlijn cardiovasculair
risicomanagement een profiel worden opgesteld van de risicofactoren voor hart-
en vaatziekten, bestaande uit9:

Roken
Familieanamnese voor hart- en vaatziekten eerstegraads man * 55 jaar of vrouw *
65 jaar
Voeding
Psychosociale risicofactoren
Alcoholgebruik
Lichamelijke activiteit (Aantal uur per week sport, Aantal uur per week
intensieve beweging)
Hoge Bloeddruk (> 140 mmHg): Medicatie voor een hoge bloeddruk?:
BMI
Middelomtrek
Lipide spectrum (vetten in het bloed)
Diabetes
Nierfunctiestoornis

Echo van de halsvaten
Bij alle patiënten zal een echo onderzoek van de halsslagader worden gedaan aan
de bestraalde en aan de niet bestraalde zijde. Hierbij zal de dikte van de
vaatwand worden gemeten. Deze Intima Media Dikte is een maat voor
vaatwandverkalking.10 Vervolgens zal met geavanceerde opname- en
analysemethoden met dezelfde echoapparatuur een drietal maten gerelateerd aan
de lokale stijfheid/elasticiteit worden bepaald van de bestraalde en de niet
bestraalde halsslagader: 1) de distensie coëfficiënt,11 2) de snelheid van de
polsgolf door de vaatwand (pulse wave velocity (PWV))12, en 3) de snelheid van
met echo gegenereerde golven door de vaatwand (shear wave velocity (SWV)).12
Voor en na de echometing wordt de bloeddruk gemeten voor de normalisatie van de
stijfheden. Het onderzoek is pijnloos en zal in totaal ongeveer een half uur
duren.

MRI van de hersenen en halsvaten
Bij alle patiënten zal een MRI van de hersenen worden gedaan om vasculaire
schade te meten. De MRI*s worden volgens een vast protocol beoordeeld door de
radioloog op de aanwezigheid van herseninfarcten en vasculaire witte stof
afwijkingen (dit is een maat voor vasculaire schade en gerelateerd aan
cognitieve klachten).13-15
Bij een subgroep van patiënten welke op de echo een plaque (verdikte wand >
2.5mm) hebben, zal aanvullend een MRI van de halsvaten worden gemaakt voor
plaqueanalyse. Hierbij wordt met behulp van verschillende MRI technieken de
samenstelling van de verdikte vaatwand in kaart gebracht.
Het onderzoek is pijnloos en zal in totaal ongeveer 30 minuten duren.

Neuro Psychologisch Onderzoek
Alle patiënten zullen een gestandaardiseerd neuropsychologisch onderzoek
ondergaan, waarbij verschillende cognitieve domeinen gemeten worden. De
testbatterij is gebaseerd op de eerder gepubliceerde testbatterij van Wilbers
et al5 en de testbatterij gebruikt in de NET-QUBIC studie, een landelijke
cohortstudie waarbij nieuw gediagnosticeerde Hoofd-Halstumor patiënten
gedurende de eerste 5 jaar na de behandeling vervolgd worden met als eindpunt
kwaliteit van leven.16

De testbatterij bestaat uit:

* Hopkins Verbal Learning Test
* Digit Span WAIS-IV
* Stroop Color Word test
* Trail Making Test
* Brixton Spatial Anticipation Test
* Fluency letter (B-D-H)
* Fluency animal naming
* Symbol Digit Substitution WAIS-IV
Dit onderzoek duurt ongeveer 1 uur.

Vragenlijsten
Patiënten krijgen de volgende vragenlijsten toegestuurd mbt:

* Subjectieve geheugenklachten (verkorte Subjective Memory Complaints): 25
items. 17
* Angst- en depressie (HADS): 14 items. 18
* Subjectieve vermoeidheid (CIS 20-R): 20 items. 19
* Problemen met de spraak (Speech Handicap Index): 30 items. 20
* Verkorte symptomen inventarisatie (Brief Symptom Inventory): 18 items. 21
* Angst voor terugkeer kanker (Cancer Worry Scale): 6 items. 22
* Impact van de ziekte (Impact of Event Scale): 22 items. 23
* Kwaliteit van leven (EORTC-QLQ-C30): 30 items. 24

De geschatte tijdsinvestering voor de patiënt zal zijn:
Vragenlijsten: 60 minuten
MRI: 30-60 minuten
Echo: 30 minuten
Neuro Psychologisch Onderzoek: 60 minuten

Deze onderzoeken zullen aansluitend aan de reguliere zorgafspraak op dezelfde
dag ingepland worden.